Morgunblaðið - 16.07.2008, Side 19

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 16. JÚLÍ 2008 19
Jepparnir í röðum Það hefur verið gaman að vera bílasali undanfarin ár því vel hefur gengið að selja bíla. Síðustu mánuði hefur bílasalan hins vegar verið
afar treg. Jepparnir bíða því í röðum í Sundahöfn og sumir sem keypt hafa jeppa vildu jafnvel helst vera lausir við hann. Lánin eru dýr og eldsneytið líka.
Ómar Blog.is
Guðmundur Magnússon | 15. júlí
Blöð og tímarit
hafa enn áhrif
Algengt er um þessar
mundir að heyra eftirfar-
andi staðhæfingar: Dag-
blöðin og tímaritin eru
búin að vera. Það er netið
eitt sem skiptir máli. Þar
er umræðan. Þar eru
fréttirnar. Þaðan koma straumarnir.
Margir bloggarar taka undir þetta af
hagsmunaástæðum.
En þetta er tóm steypa. Dagblöð og
tímarit munu áfram njóta vinsælda og
áhrifa þrátt fyrir sigurgöngu netsins.
Ótal dæmi frá síðustu misserum sýna
að prentmiðlar hafa enn gífurleg áhrif á
þjóðfélagsumræður og atburðarás þjóð-
félagsmála.Eitt dæmi um þetta eru
skopteikningarnar í danska dagblaðinu
Jyllands Posten. Ekkert net þar!
Annað er forsíðan á nýjasta hefti
vikuritsins The New Yorker. Hún er þó í
áratugagömlum teikningastíl ritsins. For-
síðan með skopmyndinni af Obama og
frú er nú helsta umræðuefni manna í
Bandaríkjunum.
Ég hef áður skrifað um Yorkerinn.
Þetta er frábært rit. Um þær spurningar
sem forsíðan vekur ætlaði ég ekki að
ræða, heldur aðeins benda á að hefð-
bundin blaðamennska er fjarri því að
vera dauð úr öllum æðum eða áhrifa-
laus.
Meira: gudmundurmagnusson.blog.is
Gunnar Rögnvaldsson | 15. júlí 2008
Fast gengi og ESB-
aðild hindrar ekki
mestu verðbólgu hjá
Dönum síðan 1975
Hátt gengi evru eyðir
100.000 atvinnutækifær-
um. Danir segja að um
100.000 atvinnutækifæri
hafi nú tapast á und-
anförnum árum eingöngu
af því að gengi dönsku krónunnar, sem
er beintengt og límt fast við gengi evru,
er núna nálægt sögulegu hámarki allra
tíma. Danir telja sig nú hafa misst tekjur
og velmegun sem svarar til tekna frá
100.000 tapaðra atvinnutækifæra ein-
göngu vegna bindingar dönsku krón-
unnar við evru, og það einungis allra síð-
ustu árin.
Meira: tilveran-i-esb.blog.is
Marinó G. Njálsson | 15. júlí
Áhrif lánakreppunnar
á sjóðsstjóra
Ég var að fá í tölvupósti
skýrslu sem tekin var
saman af KPMG um áhrif
lánakreppunnar (credit
crisis) á sjóðsstjóra fjár-
festingasjóða (fund
managers). Skýrslan er
unnin upp úr svörum 333 stjórnenda frá
57 löndum, m.a. Íslandi, og viðtölum við
16 forstjóra. Hún er því talin gefa nokkuð
góða mynd af því hvað stjórnendur telja
vera afleiðingar lánakreppunnar á fjár-
festingar og fjárfestingasjóði. Svarendur
voru alls staðar af úr heiminum, þó flest-
ir eða 31% séu frá Norður-Ameríku. Þá
voru 29% svarenda frá Vestur-Evrópu,
23% frá Asíu/Kyrrahafssvæðinu og 17%
annars staðar frá.
Meira: marinogn.blog.is
NOKKRAR umræð-
ur hafa orðið um hvort
unnt sé að semja um
evrumál við Evrópu-
sambandið (ESB) án
aðildarviðræðna.
Meginniðurstaða mín
er, að 111. gr. 3 tölulið-
ur sáttmála Evrópu-
sambandsins (Treaty of
the European Comm-
unity TEC) heimili ráð-
herraráði ESB að fengnum með-
mælum framkvæmdastjórnarinnar
og eftir samráð við evrópska seðla-
bankann að semja við þriðja ríki
um það, sem í greininni er nefnt
„monetary regime or foreign-
exchange regime matters“, þ.e.
peninga- og gjald-
eyrismál. Samningar
samkvæmt þessum
tölulið binda stofn-
anir ESB, evrópska
seðlabankann og að-
ildarríki ESB. Samn-
ingana þarf ekki að
bera undir þjóðþing
aðildarríkja ESB til
fullgildingar.
Á þessum grunni
hefur ESB samið um
evruaðild við San
Marínó, Páfagarð,
Mónakó og Andorra. Vissulega á
annað við um þessi ríki en Ísland,
þegar kemur að stjórnmála-
röksemdum fyrir slíkum samn-
ingum. Sömu lagarök gilda hins
vegar um samningsheimild ESB og
ef samið yrði við Ísland. Lögheim-
ildin breytist ekki, þótt stjórnmála-
rökin breytist.
Stjórnmálarök af Íslands hálfu er
meðal annars að finna í inngangi að
EES-samningnum en þar segir til
dæmis að aðildarríki samningsins
hafi að markmiði að stuðla að sam-
ræmdri þróun á evrópska efna-
hagssvæðinu og þau séu sannfærð
um nauðsyn þess að draga með
samningi sínum úr efnahagslegu
misræmi milli svæða.
Ramminn um þá skoðun, að unnt
sé að semja um peninga- og gjald-
eyrismál sérstaklega við ESB, er
skýr og einfaldur.
Morgunblaðið kemst að þeirri
niðurstöðu í forystugrein 15. júlí, að
þessi leið sé ófær. Of hættusamt
geti verið að raska þannig ró
Brusselvaldsins. Slíkum sjón-
armiðum hefur hvað eftir annað
verið hafnað í þjóðaratkvæða-
greiðslum í aðildarríkjum ESB. Þar
eins og hér vilja menn að sjálf-
sögðu, að lögheimildir og skýrir
þjóðarhagsmunir ráði, þegar rætt
er við valdhafa í Brussel. Hér skipt-
ir mestu að vinna málstað Íslands
pólitísks stuðnings og til þess þarf
að sjálfsögðu pólitískan vilja.
Eftir Björn
Bjarnason »Ramminn um þáskoðun, að unnt sé
að semja um peninga-
og gjaldeyrismál sér-
staklega við ESB, er
skýr og einfaldur.
Björn Bjarnason
Höfundur er dóms- og
kirkjumálaráðherra.
Ekki lokað vegna ófærðar
MÆÐRAVERND, ung- og smá-
barnavernd, skólaheilsugæsla, og
heilsuvernd aldraðra er sú starf-
semi heilsugæslustöðva sem flokk-
ast undir heilsuvernd. Heilsuvernd-
in hefur það að markmiði að
fylgjast með og efla heilsu ein-
staklinga og fjölskyldna. Hún skip-
ar stóran sess í lífi Íslendinga og
hefur gert það svo áratugum skipt-
ir. Þjónustan fer hljótt en á þó
stóran þátt í að heilsufar Íslend-
inga er jafngott og raun ber vitni.
Að öðrum stéttum ólöstuðum hafa hjúkr-
unarfræðingar staðið vörð um þessa þjónustu.
Þeir hafa borið hita og þunga af starfseminni,
ásamt því að þróa og aðlaga þjónustuna að sam-
félaginu hverju sinni.
Nú eru tímamót í heilsugæslunni. Það á að
auka fjölbreytileikann í rekstri. Hvað þýðir það?
Hver er framtíðarsýnin? Eru þetta endalok
heilsugæslunnar í núverandi mynd? Og hversu
mörg rekstrarform er skynsamlegt að hafa í
jafnlitlu samfélagi og Ísland er? Við gleymum
því stundum að Ísland er álíka fjölmennt og
þokkalega stórt bæjarfélag í nágrannalöndunum.
Nýlega var undirritaður samningur milli heil-
brigðisráðherra og Læknafélags Íslands um
þjónustu heimilislækna á læknastofum utan
heilsugæslustöðva. Með þessum
samningi er heimilislæknum gefinn
kostur á því að reka sínar eigin
heimilislæknastöðvar og sinna þar
meðal annars ungbarna- og mæðra-
vernd. Samningurinn er eins og
blaut tuska í andlit hjúkrunarfræð-
inga og ljósmæðra sem hafa byggt
upp og þróað heilsuverndina. Þó svo
að í samningnum standi að á heim-
ilislæknastöð skuli að jafnaði starfa
hjúkrunarfræðingur þá starfar hann
á ábyrgð heimilislæknisins. Hjúkr-
unarfræðingar og læknar eru sam-
starfsfólk sem vinnur þverfaglega
að lausn verkefna. Hjúkrunarfræðingar hafa
hingað til ekki starfað á ábyrgð lækna. Einnig
má nefna að í samningnum er hvergi minnst á
ljósmæður og hver á þá að sinna mæðravernd-
inni?
Þessi samningur milli heilbrigðisráðherra og
Læknafélagsins er hjúkrunarfræðingum heilsu-
gæslustöðva mikið áhyggjuefni. Í honum er
heilsuverndin ekki metin að verðleikum og hætta
er á að uppbygging hennar og framgangur verði
ekki sem skildi. Undanfarin ár hafa hjúkr-
unarfræðingar í heilsugæslu unnið ötullega að
því að samræma aðgerðir sem snúa að gæðum
og skilvirkni í heilsuverndinni. Þar má nefna
mikla uppbyggingu og samræmingu í heilsuefl-
ingu skólabarna á landsvísu, ungbarnaverndin er
að taka miklum breytingum og mæðraverndin
hefur verið efld til muna á hverri heilsugæslu-
stöð. Ætla má að þessir þættir falli vel að fram-
sækinni heilsustefnu núverandi ráðherra. Þetta
vilja hjúkrunarfræðingar og ljósmæður í heilsu-
gæslu standa vörð um og fá metið að verð-
leikum.
Ef ný rekstraform eru það sem koma skal í
heilsugæslunni verður að gæta þess að taka tillit
til allra þátta. Til að geta áfram staðið vörð um
heilsuverndina skorum við á ráðherra að semja
við hjúkrunarfræðinga í heilsugæslu um að leiða
heilsuverndina og tryggja þannig faglega upp-
byggingu hennar með þarfir notenda að leið-
arljósi og um leið styrkja stöðu þeirra hjúkr-
unarfræðinga sem sérhæfa sig í heilsuvernd
Íslendinga, þjóðinni til heilla.
Fyrir hönd hjúkrunarstjórnenda heilsuvernd-
ar HH.
Eftir Þórunni Ólafsdóttur » Samningurinn er eins og
blaut tuska í andlit hjúkr-
unarfræðinga og ljósmæðra
sem hafa byggt upp og þróað
heilsuverndina.
Þórunn Ólafsdóttir
Höfundur er framkvæmdastjóri hjúkrunar
hjá Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins.
Skorað á ráðherra heilsuverndinni til heilla
Einar Sveinbjörnsson | 15. júlí
Engar mannskæðar
hitabylgjur enn
þetta sumarið
Ég hef tekið eftir því að
engar fregnir hafa borist
utan út heimi af miklum
hitabylgjum það sem af
er þessu sumri. Und-
anfarin sumur hafa miklir
hitar ratað í fréttirnar þar
sem fólki er búin hætta. Í fyrrasumar
voru það kæfandi hitar í Pakistan og N-
Indlandi ásamt því að óvenjulega heitt
var í suðurhluta Bandaríkjanna. Ef mig
misminnir ekki voru óvenjuleg sum-
arhlýindi í SA-Evrópu, Grikklandi og þar
um slóðir sumarið 2006. Síðan voru það
mannskæðu hitarnir í Frakklandi, Spáni
og víðar 2003.
Meira: esv.blog.is