Skinfaxi - 01.07.1953, Blaðsíða 7

SKINFAXI
55
segir í einu bréfa sinna, voru kvæði hans „fæst fædd
að degi til“, heldur eftir miðnætti. Hann hefði þess
vegna með fullum sanni getað heimfært upp á sjálfan
sig orð hins íslenzka skáldbróður síns um Sverri kon-
ung: „Andvaka var allt mitt lif“.
Cr þeirri Hliðskjálf Stephans skálds, þar sem ég nú
sat, hafði hann séð „ol' heima alla“ og glímt djarflega
við mestu vandamál samtíðarinnar og dýpstu ráðgátur
mannlegrar tilveru. Þetta varð mér að vonum ríkt í
huga, meðan eg sat í skrifborðsstól hans, og mér gaf
sýn: Líf skáldsins, frumbyggjastríð og starf, rann mér
fyrir sjónir eins og lifandi mynd á tjaldi.
Ég sá hann í anda, 19 ára að aldri (1873), kveðja
ættjarðarstrendur, og þar sem ég hafði staðið í sömu
sporum, þó undir öðrum aðstæðum væri, gat ég vel gert
mér í hugarlund, hvernig honum var innan hrjósts þá
skilnaðarstund. Sjálfur hefur hann lýst viðskilnaðin-
um við ættjörðina á þessa leið í drögum þeim til ævi-
sögu sinnar, er birt voru í Andvara 1947:
„Um nótt í þoku, scm náttsólin skein gegnum, lögð-
um við út af Akureyri. Nokkrir kunningjar mínir ungir
fylgdu mér á hát, sem þeir réru. Þeir háðu mig að koma
á land með sér aftur, unz skipið létti akkerum, skyldu
róa með mig fram í tíma. Ég lét tilleiðast, en kom for-
eldrum mínum fyrir í skipi áður. Ég beið i iandi til
síðustu stundar. Þeir efndu lieit sitt. Sungu eitthvað,
um leið og þeir ýttu frá, en einhverjir farþegar á þiljum
svöruðu á sama hátt. Alla nóttina og næsta dag vakti
ég á þiljum uppi og leit til lands, en aldrei rauf þokuna,
fyrr en að kveldi þriðja dags að blámaði fyrir öllu, sem
þá var eftir af Islandi, tveimur eða þremur þúfum, sem
hurfu hver af annarri.“
Á hugarvængjum fylgdi ég skáldinu í s])or á höfuð
dvalarstöðvum hans vestan hafs. Ég sá hann nema
land þrisvar sinnum, fyrst i Shawano County í Wis-
consin 1874, þessu næst í Garðarhyggð í Norður-Dakota