Skinfaxi - 01.07.1953, Blaðsíða 26
74
SKINFAXI
líf í mannskapinn. En nótabassarnir hafa ráðin hér, nótabát-
arnir tveir hlýða fyrirskipunum þeirra skilyrðislaust. Skökk
fyrirskipun eða mistök geta verið dýrkeypt, því að kast getur
auðveldlega til einskis orðið.
Nótabassinn skipar fyrir, nótin fer í sjóinn, tekið er í línuna,
sem dregur nótina saman í botninn, og síldin er innilokuð.
En nú er að bjarga kastinu. Nótabátarnir taka að draga nót-
ina upp. Þegar þeir eru búnir að draga hana nógu hátt, kemur
aðalbáturinn á vettvang til þess að innbyrða síldina úr nót-
inni. Nú er nótin eins og sjóðandi töfrapottur, því að síldin
spriklar og kastast í trylltum hamförum. Vindan um borð
dregur háfinn. Oft kemur fyrir, að síldin sprengir nótina.
Stundum leitar síldin beint niður, og þá getur verið erfitt að
halda nótinni uppi.
Reknetjabátarnir hafa lagt trossur sínar. Reknetjaveiðin fer
helzt fram á nóttinni. Netjunum er lagt djúpt eða grunnt eftir
því, hvernig síldin hagar sér. Reknetjabátarnir geta fengið
mörg hundruð tunnur síldar á nóttu, en að sjálfsögðu fer það
eftir netjafjölda.
Á síðustu árum hefur ein nýjung komið til sögu í sambandi
við veiðarnar. Það eru hjálparbátarnir. Köstin eru oft svo
stór, að herpinótarbátarnir fá ekki borgið þeim af eigin ramm-
leik, og þá er að ná í hjálparhát. Á þessum hjálparbátum eru
oftast 6 eða 7 menn. Sumir hafa kvartað yfir því upp á síð-
kastið, að þessir hjálparbátar séu of margir.
Það er ógleymanleg sjón, þegar bátarnir kveikja á kast-
ljósunum. Þá er hægt að ræða um eldhaf í orðsins fyllstu
merkingu. í ár var æskulýðsskipið Brandur V. í Álasundi
og fór ferðir út á síldarmiðin. Fólk frá ýmsum byggðarlögum
tók sér far með skipinu til þess að sjá síldarævintýrið.
Óhemju mikil síld getur borizt á land á einu dægri. Og þótt
merkilegt megi heita, mun 3. febrúar í ár verða skráður í sög-
unni sem mesti síldardagur fram til þessa. Að minnsta kosti
hefur svo mikil síld ekki borizt á land á einum degi, síðan
Stórsíldarútvegsmannafélagið var stofnað árið 1927. Þennan
dag komu á land í Álasundi, Málmey og Florey 660 þús. tn.
síldar, og var þetta magn áætlað 12 milljóna króna virði, brúttó.
Árið 1951 var metsíldveiðiár. Þá voru veiddar um 9,5 millj.
tn. síldar. Verðmæti aflans nam um 160 millj. kr. brúttó. Stór-
síldarvertíðin nær fram til 10. eða 15. febrúar. Það hnikast
frá ári til árs. í ár var hún til 14. febrúar. Það er fitumagn
síldarinnar, sem segir til um það, hvenær hún hættir að vera
stórsild og kallast vorsíld.