Skinfaxi - 01.07.1953, Blaðsíða 10

58
SKINFAXI
í bókstaflegri merkingu. 1 kvöldkyrrðinni hófst mér
við sjónum víðlent og fjölskrúðugt landnám hans í
andans heimi, í ríki íslenzkra bókmennta, því að þar
var hann sannarlega mikill landnámsmaður eigi síður
en í nýbyggðunum íslenzku vestan hafs. Ekki þarf
lengi að blaða í bindunum sex af Andvökum hans lil
þess að sannfærast um það, hver landnemi hann var
„í hug og hreimi“. Og víðlendi skáldskapar hans, auð-
legð og dýpt, er enn dásamlegra, þegar i minni er borið,
að ritstörf skáldsins eru unnin í hjáverkum, og um
annað fram á næturvökum, samhliða þungum og þreyt-
andi daglegum störfum til framfærslu stórri fjölskyldu.
„Hann varð aldrei f jáður maður, cn hann þótti atorku-
samur og góður búþegn“, segir Jónas Þorbergsson um
Stephan í prýðilegri minningargrein sinni i Iðunni
(1934). Kemur það heim við vitnisburð sveitunga
skáldsins, sem ég hefi rætt við um búskap hans. Eins
og dr. Sigurður Nordal leggur áherzlu á í hinni snilldar-
legu inngangsritgerð sinni að úrvalinu úr Andvökum
(1939) er það annars eitt hið allra merkilegasta um
Stephan og sýnir glöggt manndóm hans og skapfesíu,
hve frámunalega vel honum tókst að verða við kvöðum
hinna daglegu skyldustarfa annars vegar og ásækinni
skáldskaparþörf sinni hins vegar, en það varð auðvitað
hvorki átaka né sársaukalaust, eins og sjá má mörg
merki i kvæðum hans, og hvergi fremur en í „Afmælis-
gjöfinni“.
Jafnvægi Stephans í hugsun, heilskyggni hans, lýsir
sér einnig vel í því, hve fagurlega hann skiptir ljósi og
skugga milli hjartfólginnar ættjarðarinnar og hugstæðs
fósturlandsins. Um djúpstæða ættjarðarást hans, sem
er hinn heiti undirstraumur margra fegurstu kvæða
hans, er óþarft að fjölyrða, og nægir um þá hliðina á
skáldskap hans að minna á kvæði eins og „Ástavísur
til Islands“, „Lyng frá auðum æskustöðvum“ og „Or
Islendingadags ræðu“ (Þó þú langförull legðir), og