Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1953, Blaðsíða 2

Styrjaldarfórnir i mannslifum
Eftirfarandi grein birtist í blaðinu „íslendingur" á
Akureyri. Er hún eftir ritstjórann, Jakob Ó. Péturs-
son. Víkingur leyfir sér hér með að endurprenta þetta
góða og réttmæta svar ritstjóra íslendings við ósæmi-
legum skrifum Fieldwood skipstjóra um íslenzka sjó-
menn og íslenzku þjóðina í heild. Ritstj.
Einhver ósanngjarnasta rödd, sem kvatt hef-
ur sér hljóðs í sambandi við brezka löndunar-
bannið á íslenzkum fiski, kemur fram í The
Fishing News 22. ágúst s. 1. og á að vera svar
við vinsamlegri grein um ísland og Islendinga,
er skömmu áður hafði birzt þar í ritinu eftir
Mr. Bate. Það er einn æðsti ráðamaður togara-
skipstjórafélagsins í Grimsby, Fieldwood skip-
stjóri, er kveður sér þar hljóðs, og fer ekki
dult með óvild sína í garð íslands og íslenzkrar
s j ómannastéttar.
Telur hann greiðslu þá, er íslenzkir útgerð-
armenn og sjómenn hafi fengið fyrir fisk í
Bretlandi á síðari styrjaldarárunum, hafa ver-
ið mikils til of háa, og það hafi verið mjög
leitt, að Bretat skyldu hafa orðið að taka við
fiskinum. Brezkir sjómenn hefðu fúslega tekið
þetta verk að sér, en í þess stað hafi þeir verið
látnir stunda tundurduflaveiðar og hreinsa
skipaleiðir fyrir aðra, þar á meðal Islendinga.
Bretar hafi á þessum árum fært svo miklar
styrjaldarfórnir í mannslífum, og sé þar af-
hroð íslendinga ekki sambærilegt, enda hafi
engar tölur verið færðar fram um slíkar fórn-
ir þeirra. Loks heldur hann því fram, að brezk-
ir sjómenn hafi „fundið“ fiskimiðin umhverfis
Island og stundað veiðar þar um 60 ára skeið,
og virðist hann telja það rök fyrir því, að þeir
fái óáreittir að þurrausa þau. Er greinin öll
krydduð óvirðingarorðum og móðgunum um
íslendinga.
Það er rétt í grein Fieldwoods þessa, að í
skrifum um viðskipti Islendinga og Breta á
styrjaldarárunum, hafa ekki komið nógsamlega
fram hlutfallstölur um mannfall íslendinga og
Breta á þessum árum. En úr því ætti að mega
bæta. Við vitum og höfum skráð í annálum
stríðsáranna, að aðeins í fiskflutningum til
Bretlands misstum viö U fiskiskip (tvo togara
og tvo línuveiðara) og með þeim 46 hrausta
sjómenn auk þeirra 5, sem drepnir voru á l.v.
Fróða af sömu orsökum. En 51 mannslíf hjá
íslendingum jafngildir meira en 20 þúsund
mannslífum hjá 50 milljóna þjóð, en missir 4
fiskiskipa sama og missir 1600—1700 skipa, og
ætti þá þessi brezki skriffinnur að geta sjálf-
ur sett dæmið upp og reiknað, hve „lítilfjör-
legt“ afhroð Islendingar guldu á hafinu árin
1940—1941 miðað við stórþjóðina Breta.
Ef svo væri meðtalið mannfallið, er Hekla
og Fossarnir voru skotnir niður og það skarð,
sem þá var höggvið í siglingaflotann íslenzka,
verða þessar samanburðartölur gífurlega háar.
Þá er það annað atriði, sem ekki verður
gengið framhjá, er óvildarmenn Islands í Bret-
landi gera lítið úr verkum íslenzkra sjómanna
á styrjaldarárunum, en það er sá fjöldi er-
lendra sjómanna, er íslenzk skip björguðu,
eftir að þýzkir kafbátar eða flugvélar höfðu
skotið farkost þeirra í kaf. En meirihluti þess
fjölmenna hóps voru brezkir þegnar. Skal hér
nú til glöggvunar stiklað á stærstu tölunum,
sem við höfum áreiðanlegar skýrslur yfir:
16. júní 1940: Togarinn Skallagrímur bjarg-
ar 353 brezkum sjóliðum af • beitiskipinu An-
dina, sem þýzkur kafbátur hafði skotið í kaf.
11. júlí: Lítill vélbátur bjargar 12 skipverj-
um af brezkum togara fyrir Austurlandi, er
þýzk flugvél hafði sökkt.
1. sept.: Egill Skallagrímsson og Hilmir
bjarga 40 sjómönnum skammt frá Englandi
af Wille de Hasselt.
16. sept.: Snorri goði og Arinbjöm hersir
bjarga sameiginlega 300—400 mönnum í ír-
landshafi.
22. sept.: Togarinn Þórólfur bjargar 30 sjó-
mönnum af skipbroti 175 sjómílur frá strönd-
um Englands.
21. okt.: Línuveiðarinn Þormóður frá Akra-
nesi bjargar 13 enskum skipbrotsmönnum.
I des.: Togarinn Hafsteinn bjargar 6 þús.
smál. ensku skipi og hjálpar því til brezkrar
hafnar.
12. des.: Súlan frá Akureyri bjargar 37
VÍKINEUR
190