Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1953, Blaðsíða 10

Christopher Michalls:
RISASKATAN
Við sáum Ijósin blakta niðri við litlu höfn-
ina, og við heyrðum áköf skelfingaróp hinna
innfæddu. Cap Harnett og ég vorum á leið nið-
ur að höfninni, ætluðum að taka á okkur náðir
um borð í 38 feta langa bátnum okkar, þegar
við heyrðum ólætin.
Cap hló og sagði, að sennilega hefði einhver
af þeim innfæddu komizt í romm, orðið valtur
á löppunum og dottið í sjóinn. Maður venst
svona látum í Vestur-Indíum, einkum í smá-
höfnunum, þaðan sem við stunduðum fiskveið-
arnar.
En samt greikkuðum við sporið, því við kærð-
um okkur ekki um að þeir innfæddu ryddust
um borð í bátinn okkar, sem nú lá þar mann-
laus. Rétt í því við hertum á okkur, heyrðum
við hroðalegan buslugang í sjónum og brothljóð
í tré. Við tókum til fótanna og hlupum.
Allt var í uppnámi niðri á litlu bryggjunni.
Nokkrir menn voru í sjónum, hrópandi æðis-
lega á hjálp. Smábátar köstuðust til og frá og
brotnuðu sumir af að rekast á bryggjuna. Stór-
ir vatnsstrókar gusu upp með öldugangi og
háreysti. Eitthvert ógurlegt skrímsli þarna niðri
virtist vera að tæta sundur bryggjuna. Og það
var bókstaflega þannig. Endinn á bryggjunni
dinglaði laus, þar sem staurar og sperrur voru
mölbrotnar.
Tveim ugglaga blöðkum skaut skyndilega upp
úr vatninu, líkt og vængendum á geysistórum
fugli. Þær börðust ofsalega upp og niður í
vatnsskorpunni. Þetta hlutu að vera einhver
tvö risadýr úr hafdjúpunum. En nei, þó ugga-
blöðkurnar væru um 20 fet hvor frá annarri,
benti beygjan og lögunin á þeim til, að þær
væru báðar á sömu, feiknalega stóru og sterku
skepnunni. Við vissum strax, að það hlaut að
vera risaskata, eða djöflaskata, eins og hún er
nefnd á máli margra þjóða.
Skötumar eru mjög fjölskrúðug fiskaætt,
sumar eru örlitlar, aðrar geysistórar. Þær eru
náskyldar hákarlaættinni, þó ólíkar séu í út-
liti, en hvort tveggja eru brjóskfiskar og eldri
en okkar venjulegu beinfiskar. Skötumar eru
allar flatvaxnar og uggarnir vaxnir út í eins
konar vængblöðkur. Af þeim öllum er risaskat-
an stærst, en ekki er vitað með vissu, hve stór
hún getur orðið. Nokkrar hafa veiðst með meira
en 20 feta „vængjahaf" og yfir tvö tonn að
þyngd, en óstaðfestar sögur eru til um miklu
stærri skötur.
Sú, sem nú var að brjóta niður bryggjuna
hjá okkur, hafði að líkindum synt inn í víkina
á eftir smáfiskatorfu, sem risaskötur lifa á. Ef
til vill hefur torfan leitað skjóls undir bryggj-
unni og bátunum, sem lágu við hana. Skatan
hefur svo lent þar í þrengslum og brotið sér
leið út úr þeim.
Að undanskildum þeim skaða, sem þegar var
orðinn, æsingunni og hræðslunni, sem skatan
hafði valdið þeim innfæddu, sem sóru, að
skrímslið væri sent þeim af sjálfum fjandan-
um, höfðum við ekki haft meira af þessu máli
að segja. Okkar eigin bátur var ólaskaður. En
næsta morgun, þegar við Cap Harnett héldum
í veiðiför, sáum við risaskötuna enn á sveimi
í vatnsskorpunni í víkinni. Það kom strax ann-
arlegur glampi í augun á Cap. Hann var harð-
ger og hugrakkur maður, og ólæknandi ævin-
týramaður. Ég vissi strax, hvað hann hugsaði,
því mig langaði skyndilega til hins sama.
Cap hægði á vélinni og fór niður í káetuna.
Við tókum þar fram tvo stóra skutla, sem Cap
hafði útvegað sér, ef tækifæri skyldi bjóðast
til að nota þá. Við þurrkuðum ryk og smurn-
ingu af stærstu rifflunum okkar og fórum aft-
ur upp á þilfar og athuguðum kaðlana. Við höfð-
um skutlað skötur áður, fjögur fimm hundruð
punda þungar, og þótt skemmtilegt sport. En
svona stórfisk höfðum við aldrei komizt í kast
við fyrr, en það létum við ekki aftra okkur.
„Við myndum verða konungar hér“, sagði
Cap, „ef við gætum fest skutul í þessu skrímsli
og drepið það. Þeir innfæddu myndu halda, að
við hefðum kálað þeim vonda fyrir fullt og allt“.
Svo herti hann á vélinni, sneri bátnum og stefndi
að brotnu bryggjunni.
Klukkutíma seinna vorum við tilbúnir. Við
19B
V I K I N G U R