Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1960, Page 15

Þorskur
Hve hratt
syndir fiskurinn?
Með hvaða hraða syndir
þorskurinn og síldin? Tilraunir
hafa verið gerðar við dýrafræði-
deild Cambridge School í Bret-
landi, til þess að komast að því
með hvaða hraða ýmsir fiskar
geti synt, og hvert úthaldsþol
þeirra er á sundi. Og hliðstæðar
rannsóknir hafa fari fram síðan
árið 1955 hjá Scottish Home
Department í Aberdeen.
Cambridge tilraunirnar, sem
að mestu leyti var beint að
smærri fisktegundum, leiddu í
ljós að litlir fiskar geta í stutt-
um spretti synt með hraða, sem
samsvarar að þeir komist tíu
sinnum sína eigin lengd á einni
sekúndu. Enda þótt þetta sé dá-
lítið breytilegt eftir tegundum.
Það kom í ljós að fiskur allt að
eitt fet á lengd, hefur hámarks-
hraða í réttu hlutfalli við lengd
sína. En þegar kemur yfir þá
stærð, hættir hraðinn að vaxa í
jöfnum hlutum við lengdaraukn-
inguna. Það er álitið að mögu-
legt sé að reikna út hámarks-
hraða hvers fisks með einfaldri
reikningsjöfnu, ef aðeins fæst
uppgefinn lengd fisksins og
hreyfingarhraði sporðsins.
XJthaldsþol.
Segja má, að ennþá fróðlegra
séu þær athuganir, sem gerðar
hafa verið um úthaldsþol ýmissa
fiska, sem nú hafa í fyrsta sinn
verið vísindalega framkvæmdar.
Einnig miðaðar við stærðarhlut-
fall fisksins, hve lengi hann gæti
synt sína eigin lengd með því að
vera sífellt uppörfaður á sund-
inu. Tilraunimar í Aberdeen
voru nær eingöngu miðaðar við
sjávarfisk, með það fyrir aug-
um að geta haft not af því til
ályktunar um ganghraða skipa
með togvörpur og einnig um
gerð vörpunnar almennt. Vegna
þeirra örðugleika, sem voru að
fá vel lifandi og eðlilegan fisk,
VlKINGUE
voru stærðir fiskanna dálítið
einhæfar. Bestu upplýsingar
fengust um síldina.
Sjósilungurínn hraðastur.
Það kom í ljós að sjósilungur-
inn, brúnn silungur og makríll,
eru hraðastir í sundi. Næst eru:
síldin, ýsan og lýsan, en þorsk-
urinn og ufsinn eru slakastir.
Enginn sundhraði hefur fram að
þessu mælst fram úr 7—8 mílur
á klukkustund. Þess var mjög
vel gætt, að hafa eðlilegt hita-
stig, enda þótt það virtist engin
áhrif hafa á viðbragðshraðann,
er talið að slíkt geti verkað á út-
haldsþolhraðann. Til þess að
vita hvaða möguleika fiskur hef-
ur til þess að bjarga sér á sundi,
151