Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1963, Qupperneq 7

undirskrifað skýrslu að lokinni
skoðun um það, að skipið væri
fært í flestan sjó. Svo mun líka
hafa verið. Jóhann Jónsson frá
Langhúsum, sem þá var með
„Siglnesing“ leit ætíð vel eftir,
að allt sem máli skipti væri sem
traustast þó var ekki laust við
að skipverjar hentu gaman að
skipsskoðun þessarí og þætti lít-
ið til hennar koma.
Það tíðkaðist lengi að skip-
verjar hlýddu á svokallaða sjó-
mannamessu, áður en skipin létu
úr höfn, það mun einnig hafa
verið venja eða lögákveðið að
leggja upp í fyrstu veiðiferð 14.
apríl vor hvert. Þá var ekki beð-
ið boðanna að láta úr höfn, ef
veður leyfði. Þegar búið var að
létta landfestum og hagræða
seglum eftir vindi, var lesin
sjóferðabæn. Því næst voru sett-
ar vaktir þ.e. skipverjum var
skipt í tvo jafna hópa. Skip-
stjóri stjórnaði öðrum en stýri-
maður hinum — kallaðir Skip-
stjóra og stýrimanns vaktir.
Vaktirnar skiptust á að sinna
aðkallandi verkefnum á þilfari
(dekki), hvort sem skipið var á
siglingu eða við veiðar 6 klukku-
tíma í einu og aðra 6 til hvíld-
ar, þessi vaktaskipting hélzt alla
vertíðina. Svo hófst kappsigl-
ingin á hákarlamiðin, þá var
skipverjum líkt innanbrjósts og
þeim er hleypir rennivökrum
gæðingi á sléttum vegi og var
ekki laust við, að vegsauki þætti
að vera á því skipinu er bezt
sigldi, þá voru menn glaðir og
reifir er siglt var í góðu leiði
og kveðið við raust.
„Sigla á fleyi og sofa í meyj-
ar faðmi“
„ýtar segja yndið mest“
,,og að teygja vakran hest.“
Þegar vindur tók að vaxa og
dætur Ægis að ókyrrast, breyttu
skipverjar um svip og vísu. þá
var kveðið hárri röddu til að
halda á sér hita.
„Ægir tauta undir fer“
„augum gaut og leiðir sver.“
VÍKINGUE
Hákarlaskip

„remmbings fauta reiði ber“
„Ránar skauta dætur sér.“
eða
„Nauðug veina nitarhjú"
„nauðug leynist strindin"
„hjarta af steini hefur þú“
„Hræsvelgs beinagrindin."
Þegar kom fram á eitthvert af
fyrrnefndum hákarlamiðum voru
seglin felld, nema aftasta seglið
(messinn), stjórafæri rennt og
þannig legið fyrir föstu meðan
veiði stóð og næði gafst. Stjóra-
færið var legufæri (drekinn)
með fjórum sterkum spöðum,
er áttu að grípa í sjávarbotninn.
Við það var festur svonefndur
„forhlaupari,“ 25-30 faðmalöng
liðleg keðja, við hana var svo
fest stjórafærið, sem var gildur
tjörukaðall, 300 faðmar að lengd.
Við þetta var legið, meðan ver-
ið var að fylla skipið, ef næði
gafst, en hafís og stormar gerðu
oft ónæði og þóttu illir gestir
og spilla veiði eins og Hafliði
skáld Finnbogason kvað m.a. í
kvæðinu „Vesturförin."
„Frið þó ringan fengu hér“
„fley um Lingbaksheiði"
„Gnoðir kiúngum gamnar séi'“
„Grænlendingur leiði (ísinn)
Þegar búið var að leggja skip-
inu við stjórafærið og ganga vel
og vandlega frá öllu þar að lút-
andi, fóru vaðarmennimir að
búa sig til að renna hákarlavöð-
unum. Fyrst þurfti að beita vel
og vandlega fyrir „Grána.“ Há-
karlaöngullinn nefndist „sókn“
á efri enda sóknarinnar var
sigurnagli, í hann var fest
fjögra álna löng keðja nefnd
sóknai'hlekkir, við efri enda
keðjunnar var vaðsteinninn fest-
ur með öði’um sigurnagla, nefnd-
ur ístaðið. í hring á efri enda
vaðsteinsins var bálkurnn fest-
ur 4 álna langur gildur kaðall,
við hann var hákarlavaðurinn
hnýttur. Keðjan milli sóknarinn-
ar og vaðsteinsins var höfð þar,
vegna þess að Gráni skellti allt
sem að kjafti kom nema jám.
Eéttirnir sem „Grána“ voru ætl-
aðir (en svo var hákarlinn oft-
ast nefndur á sjómannamáli)’
voru hi’ossakjöt og selspik,. Voru
hrossskrokkamir látnir úldna
vel og rækilega, bezt þótti tak-
ast, þegar ýlduþefurinn lagðist
langar leiðir frá. Þegar hrossa-
kjötið var orðið hæfilega úldið,
var það saltað niður í föt eða
tumxur, og látið í það sykur eða
romm, sumir sögðu að hrossa-
blóðinu væri hellt út yfir allt
175