Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1972, Qupperneq 7

Sjómannadagurinn 1972
Ræða fulltrúa útgerðarmanna,
Tómasar Þorvaldssonar
Tómas Þorvaldsson.
Góðir íslendingar!
S j ómannadagurinn — stéttar-
dagur íslenzkra sjómanna er að
jafnaði haldinn hátíðlegur fyrsta
sunnudag í júní eða síðasta
sunnudag í maí, og hefur svo ver-
ið um 35 ára skeið.
Um miðjan maímánuð lýkur
vetrai’vertíð hér á landi og fyrr
á árum settu þau tímamót í rík-
um mæli svip á íslenzkt þjóðlíf,
enda var vertíðin einn veiga-
mesti þátturinn í öflun viðurvær-
is íslenzku þjóðinni til handa,
bæði beint og óbeint, og svo er
enn, þrátt fyrir margvíslegar
breytingar í þjóðlífinu.
Áður fyrr var afla skipt í fjöru
milli skipshafnar, og þá voru fá
heimilin, sem ekki áttu hlut úr
sjó. Sjávarútvegur og landbúnað-
ur voru að heita einu bjargræðis-
VlKINGUE
vegir þjóðarinnar, og á vetrar-
vertíð sóttu menn úr sveitum
landsins til sjóróðra, þannig að
náin tengsl voru milli þessara
tveggja atvinnuvega.
Nýjar greinar hafa nú rennt
stoðum undir íslenzkt atvinnulif,
og eiga þær, hver á sinn hátt,
hlutdeild í því að brauðfæða þjóð-
ina. Samt hygg ég, að fáum dylj-
ist sú staðreynd, að sjávaraflinn
er ennþá styrkasta stoð efnahags-
lífs okkar, og þá um leið þess
menningarlífs og þeirrar velferð-
ar, sem hér hefur tekizt að skapa.
Það breytir ekki þeirri stað-
reynd, þótt alkunna sé, að hlut-
fallslega færri en áður sinna
störfum í sjávarútvegi.
Lokadagur vetrarvertíðar, 11.
maí, setur ekki sama svip á þjóð-
lífið og áður, en mér finnst sjó-
mannadagurinn í raun vera arf-
taki hans, enda er mikið um há-
tíðahöld við sjávarsíðuna á veg-
,im sjómannasamtaka á þessum
legi, og þá oft í nánu samstarfi
rið önnur félagssamtök, og er það
vel.
Á þessum tímamótum stöldrum
við við og lítum yfir farinn veg,
og þá einkum árið, sem liðið er
frá síðasta sjómannadegi. Margs
er að minnast. Aflabrögð hafa
farið minnkandi s. 1. tvö ár, og
voru miklum mun minni en 1970.
Góð aflabrögð eru þó aldrei
einhlít. Hitt skiptir ekki minna
máli, hvernig við förum með það,
sem við öflum. Slíkt á við um
sjávaraflann eins og allt annað,
sem við öflum okkur, hvort sem
það eru áþreifanleg efnisleg gæði
eða lífsreynsla og menntun. Og
ekki skiptir minnstu máli, hverju
við kostum til við að draga björg
í bú og skapa þannig undirstöðu
góðs lífs í landinu. Sjóslysin eru
oft þungbær þjóðinni og enn
þungbærari einstökum fjölskyld-
um. Frá síðasta sjómannadegi
hafa 16 íslenzkir sjómenn farizt
við störf sín. Ég vil fyrir hönd
íslenzkra útvegsmanna votta
þeim virðingu okkar og vanda-
mönnum þeirra samúð okkar.
Það er nú einu sinni svo, að í
hinu fámenna íslenzka þjóðfélagi
er það hlutskipti flestra að tak-
ast á hendur margvísleg störf á
lífsleiðinni. Þannig er það með
útvegsmenn. Flestir hafa þeir
einhvern tíma verið sjómenn um
lengri eða skemmri tíma, og tel
ég það til góðs fyrir alla. Því vil
ég segja þetta við ykkur í dag,
ungir sjómenn: Vonandi verður
það ykkar hlutskipti síðar á
ævinni að taka við og fara með
útgerð fiskiskipastóls landsins.
Þá verða þau ár, sem þið hafið
starfað hjá öðrum, ykkur væntan-
lega dýnnæt reynsla og haldgóð-
ur skóli um langan aldur.
Fyrr og síðar hafa verkefni við
uppbyggingar í sjávarútvegi
jafnan verið óþrjótandi. Tveir
síðustu aldarhelmingar hafa þó
skipt sköpum í þessu efni. Skútur
og síðar vélbátar og togarar hafa
leyst árabátana af hólmi, en víða
um land settu árabátarnir þó
sterkan svip á útgerðina fram á
þriðja og jafnvel fjórða tug þess-
223