Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1977, Blaðsíða 7

Enskt orrustuskip af svonefndri „Queen Elisabeth“-gerð. Skip þessi voru smíð-
uð í síðustu heimsstyrjöid.
þegar ég kvaddi, sagði Pakenham,
— Nelson er kominn aftur!“
Beatty var fæddur 17. febrúar
1871 í Stapelby nálægt Nantwich.
13 ára gerðist hann nemi á skóla-
skipi flotans „Britannia“ sem þá lá
á fljótinu Dart. Síðar var hann
settur umborð í HMS. „Alexand-
er“ — fyrsta orrustuskipið, sem
útbúið var með tundurskeytum.
Það skip var sent til Miðjarðar-
hafsins og gegndi eftirlitsstörfum.
Næstu ár var hann á ýmsum skip-
um flotans, meðal annars á kon-
ungsskipinu „Victoria og Albert“,
þar sem hann vakti fyrst verulega
athygli, sem stjórnsamur og mik-
ilhæfur liðsforingi. Þá var hann
fluttur um borð í tundurspillinn
„Trafalgar“ og var þar um borð í 3
ár og alltaf við eftirlitsstörf á
Miðjarðarhafi. Honum leiddist
þessi störf og aðgerðarleysi, svo að
þegar honum bauðst tækifæri til
þátttöku í hernaðaraðgerðum á
fljótum í Sudan, greip hann það
tveim höndum. Þarna fóru fram
nokkuð óvenjulegar aðgerðir.
Egypska stjórnin hafði beðið
Breta um aðstoð vegna uppreisnar
Dervisha-þjóðflokksins í Don-
gola. í þessum hemaði særðist
foringi flotadeildarinnar, Cowille,
mikið og varð að senda hann til
Bretlands, en hann mælti með því
að Beatty, sem hafði sýnt mikið
hugrekki og hemaðartækni, yrði
VlKINGUR
falin stjóm deildarinnar. Var fall-
ist á það.
Um þessar mundir kynntist
Beatty liðsforingja í landhernum,
sem orð fór af vegna dirfsku og
hugprýði. Með þeim tókst vinátta,
sem hélst óslitið þar til Beatty lést
1936. Þessi liðsforingi átti eftir að
verða æðsti yfirmaður Beattys.
Vinurinn var enginn annar en
Winston Churchill, síðar æðsti
maður flotamálaráðuneytisins,
forsætisráðherra o.m.fl.
Fyrir framgöngu sína í Sudan
var Beatty heiðraður með orðu og
foringjaráðið ákvað að hann
skyldi hækka í tign, eins fljótt og
hægt yrði, en það var nokkrum
vanda bundið, því að fara varð
eftir hefðbundnum reglum, svo
sem starfstíma, aldri o.fl. Árið
1897 var Beatty aftur kominn til
Egyptalands, en þá var það
Kitchener lávarður, sem stjórnaði
herleiðangrinum og krafðist þess
að Beatty yrði með. Og enn jókst
orðstír Beattys, svo að árið eftir,
nánar til tekið í nóvember 1898,
var hann gerður að höfuðsmanni
(captain), aðeisn 27 ára gamall.
Þetta vakti talsverða athygli, en
ekki deilum, þótt gengið væri
framhjá um 400 öðrum liðsfor-
ingjum, sem áttu lengri starfsferil
að baki og voru eldri að árum og
stóðu þannig eftir reglunum, nær
þessari stöðuhækkun. Þetta segir
sína sögu.
Nú var Beatty fluttur um borð í
„Barfleur“, flaggskip bresku
flotadeildarinnar við strendur
Kína, en yfirmaður hennar var
reyndar Coville, sem nú var orð-
inn aðmíráll, — gamli harðjaxlinn
frá Sudan. Beatty og hann áttu vel
saman, báðir áræðnir og skap-
miklir. Þeir bjuggust við að-
gerðarlitlum eftirlitsferðum á
þessum slóðum, en það fór á ann-
an veg. Útlendingahatrið braust
út meðal kínverskra þjóðernis-
sinna og til styrjaldarástands kom,
svonefnt — Boxer-stríð — árið
1900. Uppreisnin beindist aðal-
lega að Evrópumönnum og voru
mörg hryðjuverk framin og aftök-
ur á hvítum mönnum algengar.
Ríkin í Evrópu, sem höfðu sendi-
ráð í Kína voru neydd til að
vernda þegna sína og sendiráð
með hervaldi. Þetta voru t.d.
Bretland, Bandaríkin, Frakkland,
Austurríki, Ítalía og Japan. Öll
þessi ríki sendu herafla til Kína.
Hart var barist og mannfall
mikið, aðallega meðal Kínverja,
sem höfðu ekki eins fullkomin
vopn og „Hvítu djöflarnir“, en
grimmdin var mikil og yfirleitt
voru ekki teknir fangar. Beatty var
jafnan á þeim slóðum í stríðinu
þar sem átökin voru hvað hörðust,
eins og í Peking, Tientsin og víðar.
Hann særðist tvisvar og í seinna
skiptið alvarlega. Herstjórn
Evrópumanna í Kína lagði til við
breska flotamálaráðuneytið að 5
nafngreindir höfuðsmenn yrðu
hækkaðir í tign, fyrir frækilega
framgöngu og gerðir að flotafor-
ingjum (Commander), þar á
meðal var höfuðsmaðurinn David
Beatty.
Þegar hér var komið sögu, hafði
Beatty verið höfuðsmaður aðeins
tæplega 2 ár og samkvæmt ríkj-
andi venjum flotans, áttu 218
höfuðsmenn meiri rétt á slíkri
stöðuhækkun en hann, miðað við
391