Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1977, Blaðsíða 26

Viö lygnan sæ
hvort það ætti fyrir okkur að liggja
að verða glóðarsteiktur réttur á
kvöldverðarborði Mayahöfðingj-
ans og afgangurinn morgunmatur
handa fuglum himinsins.
Mér gafst ekki tóm til þess að
sjá í anda dansinn — né hlusta á
trumbusláttinn og gólið í svöng-
um hundunum þegar þeir finna
reykinn af réttinum.
Ungu skipverjarnir tveir voru
Mayaindíánar, þeir voru grann-
vaxnir, fjaðurmagnaðir, tiltölu-
lega hávaxnir af indiánum að
vera, hörund þeirra dökkbrúnt og
glansandi, hárið biksvart, augun
leiftrandi eins og í þeim brynni
eldur.
Þetta fallega blágræna haf, sem
bar bátinn okkar hingað, er
heimkynni hákarla — þar er ara-
grúi ótal tegunda hákarla — smáir
og stórir.
Ekki mun þykja ráðlegt að
þreyta sund við hákarlinn, en til
eru þeir, sem halda því fram að
allir hákarlar séu meinlausustu
skepnur, ef ekki er á þá ráðist að
fyrra bragði — eitt er víst að ekki
gerðu þeir okkur mein þótt við
sæjum ótal „ugga“ á sveimi í
kringum bátinn okkar annað
slagið — að vísu vorum við vel á
verði því að við höfðum fengið
mörg heilræði bæði frá veiði-
mönnum og vísindamönnum, sem
voru þaulkunnugir á hákarlaslóð-
um og höfðu komist í kast við há-
karlinn hvað eftir annað — „var-
ast skal að rétta hönd eða fót út
fyrir borðstokkinn, því að jafnvel
gæfur og meinlaus hákarl gæti
tekið hann í misgripum fyrir fisk
... en því til sönnunar voru nefnd
óteljandi dæmi: í Vestur-Indíum,
á Cape Verde-eyjum, í hafnar-
borgum Mið- og Suður-Ameríku,
í Afríku, Ástralíu og í Austur-
löndum — víða um heim, þar sem
þessar hrollvekjandi mannætur
haldast við má sjá einhenta menn
og aðra, sem hökta á einum fæti
eftir að hafa komist í tæri við há-
karlinn og hans hárbeittu tennur“
— Einrt kunningi okkar þekkti vel
aðmírál í flotanum, sem eitt sinn á
sínum yngri árum er skip hans lá í
höfn í Suðurhöfum, stakk sér í sjó-
inn til þess að fá sér sundsprett —
en samtímis komu skipsfélagar
hans auga á stóran og vígalegan
hákarl, sem nálgaðist óðfluga —
þeir hrópuðu aðvörunarorð og
létu síga út kaðal — rétt í því að
sundmaðurinn náði taki á kaðlin-
um var eins og hákarlinn tæki
undir sig stökk og beit stykki úr
handlegg mannsins, ofan við oln-
bogann, en handleggurinn varð
aldrei samur — og þannig mætti
lengi telja margvíslegar hákarla-
sögur, sem gætu skotið hverjum
venjulegum manni skelk í bringu.
Þótt hákarlinn sé allt annað en
gæludýr — og á ef til vill skilið það
hatur og þann ótta, sem nafninu
fylgir, þá er hann á hinn bóginn til
margra hluta þarfur og nytsamur,
má til dæmis nefna að hann
hreinsar oft til í höfnum í Suður-
höfum, þar sem sjór er orðinn
mengaður af alskyns óþverra og
úrgangi. — En þó er hákarlinn
margfalt meira virði þegar hann
er dauður. Hákarlinn þykir herra-
mannsmatur víða um heim og er
þekktur á matseðlum góðra veit-
ingahúsa undir ýmsum nöfnum,
svo sem „Grayfish“, en það er
fiskur af smávöxnum hákarli sem
mikið er notaður til matar í
Bandaríkjum Norður-Ameríku —
og árlega eru þúsundir punda af
Atlantshafshákarli sett á markað-
inn undir nafninu „sverðfiskur“
en enginn hefir neitt við það að
athuga þótt hákarlinn sé þá
nefndur Sverðfiskur.
Aðrir líkamshlutar hákarlsins
eru þó enn verðmeiri en sjálfur
fiskurinn. — Hákarlsskrápurinn
er sútaður, hann er bæði sterkur
og endingargóður og notaður, sem
fínasta leður um heim allan.
Lifrin í hákarlinum er mjög stór
og úr henni er unnin sérlega góð
og verðmæt olía, kjálkabeinin og
tennumar eru vinsæl verzlunar-
vara á ýmsum stöðum, sem ferða-
menn og safnarar heimsækja við
ströndina.
Hákarlsuggarnir eru þurrkaðir
— en kínverjar nota þá í sína
frægu hákarlsuggasúpu og vil ég
ráða hverjum þeim, sem tækifæri
hefir, til j?ess að smakka þá góðu
súpu, hún er vel þess virði. — Það,
VÍKINGUR
410