Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1977, Qupperneq 27

sem ekki notast til matar af fisk-
inum er ásamt hákarlsbeinunum
notað til áburðar. Úr spikinu er
unnið lím, (gelatine) og það, sem
við þekkjum undir nafninu hús-
blas (huisenblas) eða matarlím.
Ekkert fer til spillis og enginn úr-
gangur er af hákarlinum —
hryggjarliðirnir eru þræddir upp á
járnteina og búnir til úr þeim
göngustafir, sem mikið er selt af í
Vestur-Indíum og öðrum hita-
beltislöndum, en göngustafir úr
hákarlshryggjaliðum þykja heldur
óvenjulegir og eru þar að auki
mjög fallegir. Beinin þ.e. hryggj-
arliðirnir eru fægðir þar til þeir
eru skínandi hvítir og gljáaridi.
Hákarlaveiðistöðvar eru til víða
um heim, á sumum stöðum er há-
karlaveiði jafnvel einn aðalat-
vinnuvegur og fæðuöflun íbúanna
— til dæmis við strendur írlands
og þá einkum í nánd við írsku
eyjuna Aran— á því svæði veiðist
hákarl sem nefnist á ensku „bask-
ing-shark“, en það er ein stærsta
tegund hákarla, svo vitað sé. Á
vissum árstíma má sjá þessi ferlíki
nálgast ströndina, hákarlinn
syndir þá hægt og rólega nálægt
yfirborði sjávar og virðist eins og
hann sé að flatmaga í sólskininu.
Fjöldi hákarlategunda má nú
heita útdauður, vegna ofveiði, ein
þeirra heitir: „Whale-shark“, á
ensku, — þar sem áður var gnægð
þessara fiska sést nú varla nokkur
uggi, sama er að segja með hinn
gæfa rólynda „baiking-shark“
þótt hann verðist harkalega fyrir
lífi sínu, þegar á hann var ráðist þá
hefur nú næstum tekist að útrýma
honum. — Hann gat svo að segja
höggvið sundur fiskibáta með
sporðinum, með þeim afleiðing-
um að sjómennirnir slösuðust eða
jafnvel fórust — þá eru þess mörg
dæmi að hákarlinn hafi dregið
báta langt á haf út áður en hann
gafst upp vegna þreytu, eða veiði-
mönnunum tókst að ráða niður-
lögum hans með vopnum sínum.
VÍKINGUR
írarveidduþessa hákarlategund
aðallega til þess að vinna lýsi úr
lifrinni, en hann er að öðru leyti
talinn lítils virði og varla ætur, þó
munu írar og þá einkum hinir fá-
tæku íbúar smáeyjanna við
strendur írlands hafa notað hann
til manneldis.
Á Atlantshafsströnd Bandaríkj-
anna og við Evrópustrendur hefur
ótrúlegur fjöldi smáhákarla verið
veiddur í net, munu stundum hafa
náðst tuttugu þúsund hákarlar í
einu — og hefir sú tegund verið
veidd mestmegnis vegna lifrar-
innar.
Sem fyrr segir er fjöldi hákarla-
veiðistöðva víða um heim: í aust-
urlöndum, Japan, Afríku, Vest-
ur-Indíum og Florída. — En á
aðeins einum þessara staða er há-
karlsveiðin einasta atvinna og
tekjulind íbúanna. — Það er á lít-
illi eyju, sem liggur utan við
norðurströnd Jucatan og nefnist
Holbox — flestir íbúarnir á Hol-
box eru Mayaindíánar, en margir
eru án efa blandaðir Spánverjum.
Mayaindíánarnir, gestir okkar í
bátnum, voru þess brátt fullvissir
að við vorum friðsamt fólk — sá
bláklæddi sagðist vera tollstjórinn
á Holbox — hinn var í hvítum
fötum með bláa húfu og kynnti sig
sem hafnarstjórann. — Þeir litu
lauslega á skilríki okkar síðan
buðu þeir okkur velkomin, með
breiðu brosi, inn í höfnina, en þar
tóku einir tólf vaskir menn við
okkur — óðu út í sjóinn upp fyrir
hné og bókstaflega báru bátinn
með okkur öllum í uppá þurrt
land, allir töluðu spænsku.
Þeir hópuðust í kringum okkur
brosandi og spyrjandi, skoðuðu
okkur eins og við værum verur frá
hinum himintunglunum, en for-
vitni þeirra var skiljanleg, því að
enginn ókunnugur hafði stigið
fæti á land á Holbox síðustu tutt-
ugu árin að minnsta kosti.
Allir voru tandurhreinir og
snyrtilegir, klæddir bómullarbux-
um og útsaumuðum Yucatan-
skyrtum með perluhnöppum. —
Þeir lyftu barðastóru höttunum
sínum og heilsuðu okkur með
handabandi — lengi og innilega
— buðu okkur velkomin, aftur og
aftur. — Leiðin lá eftir mjórri
sandborinni götu en kókos- og
döðlupálmar vörpuðu þægilegum
skugga á fylkinguna — hafnar-
stjórinn, tollstjórinn, bæjarstjór-
Gengið á land — fuglarnir eru gæflr
411