Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1977, Qupperneq 43

Þá var haldið til miða á Aust-
ur-Grænlandi.
fslenskir togaraskipstjórar voru
þá þegar orðnir hagvanir við
Vestur-Grænland.
Af Austur-Grænlandi höfðum
við engar fréttir af miðum, eða
a.m.k. mjög takmarkaðar, en lík-
lega hefur þetta verið ofarlega í
huga mér, að þar væru ófundin
mið, því ég lét þess getið um þess-
ar mundir í blaðaviðtali við
Morgunblaðið, að nauðsynlegt sé
að kanna nýjar fiskislóðir við
Austur-Grænland.
Þetta var ef til vill upphafið að
því að miðin við Austur-Græn-
land fundust, því skömmu síðar
var sent skip til athugana við
Austur-Grænland.
Fyrsta skipið sem fór til Græn-
lands fann ekki miðin sem voru
næst okkur — en fundust síðar,
heldur (Dornbanki og allur kant-
urinn vestur af Jónsmiðum) var
farið á Jónsmiðin, sem eru vestur
af Angmagsalik.
Jónsmið voru fyrstu karfamið-
in, sem fundust við Austur-
Grænland.
Það merkilega var að skipin
höfðu margsinnis siglt yfir Dorn—
bankann áður en byrjað var að
toga þar. Það gerðu þau t.d. á
ferðum sínum á önnur Græn-
landsmið. Það var ekki fyrren
tveim árum síðar, að Þjóðverjar
uppgötvuðu Dorn-Bankann og
byrjuðu þar veiðar, en það var
rannsóknaskip þeirra, Anton
Dorn, sem fann þessi mið.
Hér hefur verið sagt frá ýmsum
þekktum karfamiðum, en stærst
og auðugust tel ég Jónsmiðin hafa
verið.
Áður en Jónsmið fundust,
höfðu verið gerðar misheppnaðar
tilraunir þarna til veiða. Bæði af
íslenskum skipum og breskum.
Fyrir 1953 var fiskislóðin við
Austur-Grænland því ekki til á
kortinu, sem veiðisvæði.
Það voru þeir Sæmundur heit-
VÍKINGUR
Sigurður RE 4
inn Auðunsson, bróðir minn og
Jakob Magnússon, fiskifræðingur
sem áttu heiðurinn af því að finna
Jónsmið og miðin undan suður-
strönd Austur-Grænlands og síðar
Nýfundnalandsmiðin, en það er
sérstök saga, þeirra samstarf, sem
bar oft mikinn árangur.
Karfaveiðar við
Nýfundnaland
Karfaveiðar við Nýfundnaland
hófust, að mig minnir árið 1958.
Þangað var löng leið. Miðin sem
næst liggja, eru við „Sundálinn“
(austur af Bell Isl.).
Þess má til gamans geta, að ís-
lensku sjómennirnir gáfu miðun-
um við Nýfundnaland sérstök
nöfn, sem unnu sér hefð.
Vinsælustu miðin voru við ál
sem gengur eftir botninum milli
Nýfundnalands og Labrador.
Þetta var á hornunum þar sem
állinn skarst inn í landsrisið.
íslensku togararnir fóru þarna
inn á nýtt hafsvæði, sem þeir
höfðu mjög takmarkaða þekkingu
á. Þetta svæði lék okkur grátt, því
við misstum eitt skip, sem ekki
hefði þurft að koma fyrir, ef
reynsla hefði verið fyrir hendi.
Þarna tapaðist heilt skip og öll
skipshöfnin.
Ástæðan var sú, að þarna eru
gífurlegar sveiflur í lofthita og
sjávarhita, og veður eru válynd.
Nýfundnalandsmið eru í raun-
inni mjög „sunnarlega“, eru á
svipaðri breiddargráðu og Suð-
ur-England, eða París. Þetta veld-
ur því, ásamt nábýlinu við íshafs-
svæðin, að veðráttan er einkenni-
leg. Það getur skipst á sumarblíða,
einsog gerist í Evrópu, og í næstu
andrá er komið íshafsveður með
frosti og kulda.
Hér á landi, þykja veður ekki
stöðug og eru það yfirleitt ekki, en
hitasveiflur eru þó sáralitlar, borið
saman við t.d. Nýfundnalands-
miðin. Helkaldur sjórinn bullar
fram norðan úr íshafi með skörp-
um skilum, en hér heldur Golf-
straumurinn hita á öllu, hvað sem
á dynur.
Auðvitað þekktu þeir á versl-
unarskipunum aðstæður þarna,
en sambandsleysi er milli þessara
stétta — vægast sagt. T.d. sagði Jón
heitinn Sigurðsson, skipstjóri á
Gullfossi mér frá því að einu sinni
427