Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1977, Síða 44

var hann á einum af Fossunum á
þessum slóðum á stríðsárunum.
Þá gerði á þá hörku norð-vestan
garð og þeir þóttust góðir að
sleppa lifandi. Þarna er frost á
vetrum og yfirborðssjórinn smá
kólnar niður, fer úr +15° í
•M°-2°, og þegar svo er komið
og útihitinn er langt fyrir neðan
frostmark, þá festir alla ágjöf
samstundis á skipinu og ef menn
varast ekki ágjöf, t.d. með því að
sigla undan storminum, þá yfirísar
skipið á stuttum tíma og því
hvolfir.
Menn verða því að fylgjast
mjög náið með hitastiginu og
reyna að komast á hlýrri sjó, ef
hvessir.
Skipin stunduðu veiðarnar í
Sundálunum og síðar á svæði sem
þeir sömu menn fundu einnig á
Fylki (Sæmundur og Jakob
Magnússon) og hlaut nafnið
„Ritubanki" eftir þeim ágæta
fugli, sem oft fylgir togaraflotan-
um.
Ending Nýfundnalandsmiða
var slæm fyrir íslendinga, því
tveim árum síðar kom Stóri
Bjöminn, (Rússar) á þessar slóðir
og þá var draumurinn búinn, eða
fljótlega eftir það.
— Hvað var löng sigling til Ný-
fundnalandsmiða?
— Til næstu miða voru
1100—1200 mílur, eða um fjögurra
sólarhringa sigling, — í góðu.
Daglegt líf og
sjómennska á ný-
sköpunartogurum
— Hvernig var að stunda sjó á
nýsköpunartogurum og hvernig
stóðu þeir sig í stórviðrum?
— Áður hefur það komið fram
að nýsköpunartogararnir voru
stærra framhald af gömlu kola-
kyntu gufutogurunum. Þetta voru
góð skip, en misjöfn.
Sérstaklega voru dísil-síðutog-
ararnir varasamir. Gufuskipin
juku stöðugleika sinn með farm-
inum, en það gerðu dísilskipin
ekki, a.m.k. ekki í jafn ríkum
mæli.
Þetta hafði auðvitað mikið að
segja gagnvart ísingu.
Þessvegna var farið út í það að
tína ofan af þeim þunga, davíður
og fl.
Yfirleitt vörðu þessi skip sig
mjög vel, en dæmi munu þess að
ekki mátti miklu muna að illa
færi.
Á gömlu togurunum fengu
menn sína eldskírn í Halaveðrinu,
og vafalaust hefur verið dálítil of-
trú á getu nýsköpunartogaranna
líka í upphafi.
Nú, dekklest var hættuleg ef
langt var að fara, en ég gætti þess
ávallt að koma henni þannig fyrir
að lensportin væru frí, þannig að
skipið gæti lensað sig (þilfarið)
eðlilega.
Þessi skip voru oft drekkhlaðin
og mættu þá oft verstu veðrum, en
þetta bjargaðist samt furðanlega
vel.
Ekki megum við svo gleyma
Sigurði, Víkingi og þeim skipum,
sem voru ennþá stærri útgáfa af
gömlu kolakyntu gufutogurunum,
en þau skip voru hönnuð sérstak-
lega með tilliti til veiðanna á Ný-
fundnalandsmiðum. Gengu
meira og báru stærri farma. Þau
eru toppurinn á því skeiði er við
nefnum útgerð á síðutogurum.
Því miður komu þessi skip of
seint í gagnið, því það mátti heita
að hrotan við Nýfundnaland væri
afstaðin, þegar þau komu til
starfa.
Hættur til sjós!
— Ég hætti á Fylki (nýja) 1962
og var þá hættur til sjós. Hafði hug
á að breyta til og taka upp önnur
störf. Gunnar bróðir minn tók þá
við skipstjórninni þar.
Gunnar Auðunsson hafði mikla
reynslu í skipstjórn. Hafði verið
með Goðanesið fyrir austan, síðan
með Kaldbak og loks með Geir
frá Reykjavík.
Þetta bar til í löngu verkfalli,
sem skall á á togaraflotanum það
ár og stóð í marga mánuði.
Þegar kom fram á sumarið og
verkfallið leystist, þá fór ég að sjá
eftir þessu, að vera hættur að fara
með skip, en þá kom Einar heitinn
Sigurðsson, útgerðarmaður til
mín og bað mig að drífa Sigurð á
stað, en þá var hann búinn að
liggja verkefnalaus í Vesturhöfn-
inni í nærri tvö ár.
Þetta var eiginlega áskorun
fremur en tilboð um vinnu.
Sigurður var mikið skip, en ekki
hafði tekist að láta vinnuna um
borð, eða veiðarnar ganga eðli-
lega fyrir sig. Þeir tóku trollið á'
sama hátt og á gömlu togurunum,
sem var vitanlega mjög erfitt,
vegna þess hversu skipið var langt.
Mér tókst að gera þetta, með
því að breyta tilhögun á þilfarinu.
Einar gaf mér sjálfdæmi um allar
breytingar, og voru þær fram-
kvæmdar að minni fyrirsögn.
Helsti gallinn var sá að for-
mastrið var allt of langt frá brúnni
og grindinni. Það var því ekki
unnt að vinna þetta (taka trollið) á
sama hátt og á eldri skipunum.
Ég brá á það ráð að færa troll-
tökuna sjálfa framfyrir spil. Við
létum smíða grindur fyrir framan
spil og rennur fyrir bobbingana,
framúr og afturúr, og palla fyrir
netið, þannig að allt netið var á
pöllum.
Síðan snörluðum við þvert yfir
skipið, í lunninguna hinumegin.
Þetta gerbreytti aðstöðunni, og
skipið varð toppskip með það
sama (Sigurður og hin líka, sem
tóku þetta upp). Fiskuðu þriðj-
ungi meira en áður var.
Með gamla laginu, þá réðu þeir
ekkert við belginn, því það var svo
mikið haf frá grindinni að for-
mastrinu.
428
VÍKINGUR