Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.2000, Qupperneq 12

Brot úr Ijóðabókinni
Morgunn I maí
unni innrömmuð, sjáðu. Eg hef hana hér uppá hillu í skrifstofunni.
Það er ekkert sem slær þetta út. Það varð stórslys á Nýfundna-
landsmiðum og við biðum eftir því að Úranus kæmi fram. Þeir voru
orðnir fáir sem trúðu því að hann væri ofan sjávar. Síðan fréttum
við að flugvél frá varnarliðinu hefði náð mynd af einhverju skipi sem
var illþekkjanlegt í sortanum; það gæti verið Úranus. Við Ólafur K.
Magnússon Ijósmyndari brunuðum suður á Keflavíkurflugvöll og
vildum fá myndina. Þeir sögðu myndina ein-
hvers konar tabú af öryggisástæðum, auk
þess sæist ekkert á filmunni. En við gáfumst
ekki upp og fengum loks filmuna. Óla K. tókst
að framkalla Úranus. Ég hef aldrei gleymt
þessu og þetta er merkilegasta mynd sem
við höfum birt. Það er svo mikil gleði sem
kemur út úr þessu svartnætti og það varð
þjóðargleði þegar blaðið kom úr prentun.
Ekkert hafði spurst til skipsins síðan þess var
saknað. En maður sem hafði verið loftskeyta-
maður á skipinu, Ólafur heitir hann, var alltaf
að koma til mín niður á Mogga og segja mér
hvað hefði gerst. Hann trúði því aldrei að
skipið hefði farist og ég trúði honum alveg.
Síðar kom í Ijós að hann sagði satt og rétt
um hvað hafði gerst svo Úranus varð sam-
bandslaus; feiknaleg ísing og óveður.
Þú segir að sumir kalli okkur Styrmi
sósíalista vegna stefnu Morgunblaðs-
ins í auðlindamálum. En þetta er ó-
sköp einfalt. Maður virðir eignarrétt. Þú gefur
ekki öðrum eignir fólks. Maður selur ekki það
sem maður á ekki og veðsetur það ekki held-
ur. Þegar ég byrjaði að skrifa um þetta sner-
ist það ekki um peninga. Þetta var siðferði-
legt mál þess efnis, að það væri ekki hægt
að taka eign þjóðarinnar frá henni. Hún yrði
að fá að eiga sína eign alveg eins og landið
sjálft. Það er hægt að leigja og framselja það
sem maður á ekki ef borgað er fyrir það. Ég
er þeirrar skoðunar að það eigi engir að nýta
auðlindina aðrir en þeir sem kunna það best
fyrir þjóðina. Ég er ekki þeirrar skoðunar að
þeir sem hafa nýtt hana hafi gert það illa.
Þvert á móti hafa margir hverjir gert það á-
gætlega. En ef einhver togari eða bátur á
eignina þá á sjómaðurinn hana ekki síður
eða fólkið í landi sem vinnur við fiskinn. Við
sáum hins vegar enga aðra leið til þess að
koma þessum skilaþoðum á framfæri nema
tala fyrir því að menn tækju á leigu það sem
þeir vildu nýta fyrir þjóðina og gera það á
sem bestan hátt.
Þegar ég byrjaði að skrifa um þetta fyrst
uppúr 1980 vakti það fyrir mér að það væri
ekki siðferðilega rétt að leggja almannaeign
undir einstaklinga. Ekki frekar en taka eignir
fólks og gefa þær öðrum mönnum. Það tel ég
sósíalisma og það gerðu kommúnistar í
Rússlandi. Þeir tóku eignir fólks og gáfu sjálfum sér, það er að
segja ríkinu. Við höfum ekki staðið fyrir því að taka eitt eða neitt frá
neinum. Þvert á móti höfum við slegið skjaldborg um það hálfgerða
almenningshlutafélag sem auðlindin á að vera. Það er hægt að
framselja réttinn með ákveðnum hætti og sátt ætti að geta orðið um
Blossi.
Einn morgun barst fregn um
að Jón Bogason bryti
á Dettifossi
hefði farizt
á hafsvæðum Bretlands og írlands
þar sem öllum stundum
var barizt:
og lífið kvadd'ann með köldum
kossi.
Og engum hefði dottið í hug
að hann hlyti
svo ömurleg örlög, risa-
vaxinn gekk hann framhjá
Gunnum og Stínum
um götuna okkar
í einkennisbúningi sínum.
það. Þetta höfum við sagt og þetta er nú allur sósíalisminn. Ef við
hefðum ekki tekið þessa afstöðu hefði öllum fundist sjálfsagt að
einhver eignaðist Þingvelli einn góðan veðurdag. Einhver eignaðist
Heklu og léti hana gjósa fyrir fjölskylduna á sunnudögum. Þetta er
einfaldlega rangt. Fiskimiðin eru okkar sameiginlega eign eins og
stendur í lögunum. En ef einhverjir ættu að eiga hafið þá eru það
menn Landhelgisgæslunnar sem börðust á hafinu fyrir þessari
eign. Það var þeirra hlutur að verja og vernda
þessa auðlind og þeir gerðu það með slíkum
sóma að til þess er tekið enn í dag um allan
heim. Þeir hættu lífi sínu til þess að við gætum
eignast þessa auðlind. Ef einhver kemur með
þá hugmynd að Landhelgisgæslumenn fái að
eiga auðlindina skal ég ekki standa gegn
henni.
Ekkert leiði með hvítum
krossi.
Örlögin spila og oftast
er einhver sem gefur með hálfum
huga og stokkar
illa:
þá slæðist villa
inní venjulegt dæmi
sem enginn fær breytt.
Þeir feðgar bjuggu í næsta húsi
númer 51.
Þetta kvöld sat Jón yngri
ellefu ára
einmana drengur og starði
einn útí ekki neitt
sat þar við gluggann
og gætti vel sinna
tára.
All
8
s
llir hafa ákveðið þanþol og allir verða
að hlýta þessu þanþoli. Ég hef getað
sameinað skáldskapinn og störf rit-
stjóra með þeim hætti sem ég hef gert. Ég
held að ég hafi ekki slakað á verðinum á nein-
um vígstöðvum. Látið skáldið fylla geyminn hjá
ritstjóranum og ritstjórann fylla geyminn hjá
skáldinu. Sem skáld hef ég aðallega haft á-
huga á því að fjalla um það sem ég þekki og
það sem hefur haft áhrif á mig. Snorri segir að
allt verði til af ákveðnu efni og ég trúi því. Ég
hef ekkert gaman af skáldskap sem fjallar
bara um einhverjar geimverur og umhverfi sem
er manninum algjörlega framandi. Ég laðast að
lífi mannsins eins og það er í öllum sínum
skáldskap. Ef þú segir sögu Guðmundar Dýr-
firðings þá gæti enginn skáldskapur tekið því
fram. Þetta hefur náttúrlega kostað mikla
vinnu. Það tók mig 16 ár að skrifa sögu Ólafs
Thors. Ég var með hugann við verkið en var
ekki sískrifandi. Síðustu misserin vann ég að
bókinni dag og nótt og skrifaði mikið af henni á
nóttunni fram til klukkan fimm. Þá lagði ég mig
um stund og fór svo að sinna mínum ritstjóra-
störfum. Ég held að þetta hafi verið gott fyrir
mig á sama hátt og það var gott fyrir strákinn
að vera á sjó. Og það var gott fyrir strákinn að
vera í vegavinnu og kynnast landinu og fólk-
inu. Stundum hef ég verið þreyttur og ekki haft
bolmagn til að gera allt sem ég vildi. En eigin-
lega hef ég ekki gert neitt nema af þörf og
skemmtun.
Ég geri ekkert af því sem ég þarf ekki að
gera, vil ekki gera eða nenni ekki að gera.
Vinnan er Guðs dýrð og það skemmtilegast
sem ég geri er að vinna, hugsa og velta fyrir
mér. Eins og þú veist er ekkert eins leiðinlegt
og fólk sem á alltaf að vera skemmtilegt. Ég
hef ekki verið að eltast við svokallaðar
skemmtanir, frekar hef ég vaxið hægt og síg-
andi að sjálfum mér og frá uppákomunum!
Það finnst mér ágæt niðurstaða á þessu langa
ferðalagi. Hin bjarta endalausa eilífð æskunnar er að baki, en það
er mikið eftir af eilífðinni framundan sem ég þekki ekki. Ég hef ekki
upplifað þá eilífð, heldur þá eilífð sem er að þaki. Það er engin upp-
gjöf í þessu. í dag finnst mér ég vera þrekmikill og sterkur eins og
rígaþorskur. En þeir lenda líka í lestinni. ■
12 - Sjómannablaðiö Víkingur