Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.2006, Blaðsíða 29

Rætt var um DSC (Digital Self Call) í
fjarskiptabúnaði skipa. Fram kom að
DSC væri í þeim fjarskiptabúnaði (VFIF)
sem verið er að selja en þetta virkar ekki
hér við land í dag þar sem strandstöðv-
arnar bjóða ekki þennan valkost. Fram
kom að skipstjórnarmenn væru að
slökkva á DSC þar sem mikið er urn að
fölsk skeyti berist.
Sagt var að NAVTEX virkaði illa í skip-
um á hafsvæðinu austur af landinu og
spurt hvort ekki eigi að korna þessu kerfi
í lag. Fram kom að verið væri að hugleiða
að nota senda í Færeyjum til að koma
gögnunum til skipa á þessu hafsvæði.
Bent var á að NAVTEX væri mikilvægt
öryggistæki því að með því er hægt að
senda upplýsingar og viðvaranir til skipa.
Spurt var hvaða rök væru fyrir því að
ekki séu kröfur unr að smábátasjómenn
fari í öryggisfræðslu. Fram kom að líklega
væri það vegna þess að þegar reglurnar
voru settar var tiltölulega lítið um að vera
á smábátunum en gera má ráð fyrir að
auknar kröfur verði gerðar urn öryggis-
fræðslu smábátasjómanna í framtíðinni.
Grindavík
Fundurinn í Grindavík var haldinn 1.
febrúar 2006 í húsnæði björgunarsveitar-
innar Þorbjarnar. Fundarstjóri var Sævar
Gunnarsson formaður
Sjömannasambands íslands. Fyrirlesarar
af heimaslóð voru Gunnar Tómasson og
Sigurbjörn Guðmundsson.
Gunnar fjallaði urn öryggisstjórnunar-
kerfi í fyrirlestri sínunr en útgerðin
Þorbjörn Fiskanes hefur verið að innleiða
slikt kerfi í skipum sínum og er í nokkr-
um þeirra komin ára-
löng reynsla á notkun
kerfisins. Hann sagði
frá hönnun kerfisins
og undirbúningi að því
að koma því á í skip-
unum.
Gunnar sagði alla
vita að skipstjórinn og
útgerðarmaðurinn eru
ábyrgir fyrir öryggi í
skipunum en markmið
með öryggisstjórnun-
arkerfinu er að dreifa
ábyrgðinni þannig að
öll áhöfnin taki þátt í
öryggismálunum um
borð. Kerfið byggist
einkum á gátlistum
sem notaðir eru við
eftirlit með búnaði og
öryggisþáltum skips.
Gunnar sagði að
fjöldi gátlisla og atriða
sem þarf að skoða væri
mismikill eftir um
hvaða skip er að ræða
en þau eru miklu fleiri
í frystitogurunum en í línuskipunum.
Einnig er útfærsla á gátlistum og fyrir-
komulagi eftirlits mismunandi í skipun-
um. Sumt er skoðað í hverri veiðiferð en
annað á einhverra mánaða fresti. Það er
ekki bara farið yfir björgunarbúnað og
öryggistæki heldur alla aðra mikilvæga
þætti urn borð tam. siglingatæki, fjar-
skiplabúnað, skírteini, búnað til veiða,
varahluti o.fl. Það segir sig sjálft að í
stórum skipum eins og frystitogurum
getur margt farið úrskeiðis og því rnikil-
vægt að halda vel utanum hlutina.
Fyrirkomulagið er þannig að i upphafi
veiðiferða draga rnenn um gátlista sem
þeir eiga að nota við eftirlit með öryggis-
þáttum í það og það skiptið. Þannig eru
þeir ekki alltaf að skoða sömu hlutina og
læra því mun betur hvar allur öryggis-
búnaður skipsins er staðsettur. Það gerir
þetta öruggara og fjölbreyttara. Nýliðar
fara einnig í gegnum ákveðið ferli við
fræðsluna.
Skipstjórinn fer yfir útfyllta gátlista og
útgerðarstjóri fylgir því eftir að unnið sé
samkvæmt öryggisstjórnunarkerfinu.
Núna er þetta tölvugert og gátlistar sendir
með tölvupósti á nokkra aðila þannig að
allir vita hvað þarf að gera þ.e.a.s þeir
sem að viðhaldi skipsins koma og sem sjá
um að útvega hluti sem vantar um borð.
Gunnar sýndi dærni um hvernig gátlisti
leit út þegar verið var að byrja eftirlitið í
einu skipinu en eftir tvær vikur voru
engar athugasemdir gerðar. Núna korna
fáar athugasemdir á hverjum lista en allt-
af eitthvað. Þetla verður lil þess að hlut-
irnir eru lagfærðir jöfnurn höndum og
ekki er komið með langan athugasemda-
lista rétt fyrir kornu skipaskoðunar-
manna.
Gunnar sagði að áhersla væri lögð á að
öryggisstjórnunarkerfið næði einnig yfir
hafnir því að slysin verða oft þar. Þá er
áhugi á að koma upp gagnagrunni til að
halda utanurn upplýsingar með það að
markmiði að auka allt fyrirbyggjandi við-
hald. í lokin sagði Gunnar frá bæklingum
sem útgerðin er að gera fyrir sitt starfs-
fólk.
Sigurbjörn sagði í ræðu sinni m.a. frá
hvernig staðið er að reglulegu öryggiseft-
irliti í hans skipi. Hann sagði áhöfn skips-
ins fara á mánaðar fresti yfir alla öryggis-
þætti skipsins eftir ákveðnu kerfi, það
felur í sér prófanir, að koma með athuga-
semdir, lagfæra og að setja fram hug-
myndir að leiðurn til úrbóta.
„Eftirlitið fer þannig frarn að skipstjóri
lætur stýrimenn vita hvenær skuli fara
yfir öryggisbúnaðinn. Stýrimenn tala við
vaktformenn og láta þá fá lista sér til-
gerðan fyrir skipið þar sem allur örygg-
isbúnaður er merktur skýrt og skil-
merkilega inn á. Fara þeir svo með
hásetum yfir búnaðinn og skrá á listann
eftirfarandi: í lagi eða betrum bætur þ.e.
ef þörf er á. Þegar þessu ferli er lokið
fara skipstjóri og stýrimenn yfir listann
og ræða tiltekin atriði. Þar á eftir er list-
inn sendur með tölvupósti til útgerðar-
stjóra sem heldur utan um skoðanirnar
og ákveður hvort og hvenær lagfæringar
fara fram. Með þessu móti er tryggt að
allir skipsmenn séu uppfýstir og viti
hvernig bregðast skuli við ef á reynir.
Um leið og nýr maður byrjar á skipinu
er hann leiddur í gegnum ferlið og
Frá þyrluœfingu Gœslunnar. Ljósm. Jón Páll Ásgeirsson
Sjómannablaðið Víkingur - 29