Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.2006, Blaðsíða 30

Á Grindavíkurfundinum. Ljósm. Ingimundur Valgeirsson
honum sýndur allur öryggisbúnaður sem
skipið býr yfir.”
Sigurbjörn sagði frá kostum þess að
vera með AIS kerfi í skipum og taldi hann
að skylda ætti þennan búnað í öllum
skipum, stórum sem smáum.
„Þetta tæki er alger bylting og býr yfir
miklum möguleikum sem vert er að nýta
til þess að auka öryggi skipa og sjó-
manna.”
Sigurbjöm lofaði vinnu Siglingastofnunar
að gerð öldu- og straumspálíkana og
sagði hana auka öryggi sjófarenda til
muna. En til að nálgast þessi gögn verða
menn að nettengjast og það geta flestir
heima hjá sér og um borð í stærri skip-
um.
„Þó svo að lög og reglur segi til um
hvaða kröfur séu gerðar til sjómanna og
þess búnaðar sem skuli vera í skipum þá
er ábyrgð skipstjóra og útgerðar niikil, á
því er enginn vafi.” sagði Sigurbjörn.
Hann sagði að erfitt sé í dag að fá reynda
og hæfa réttindamenn í hásetastöðu til að
leysa af í brú og í vél og ef verið er að
ráða óhæfa menn þá rýrir það öryggi
skipa og stefnir áhöfnum jafnvel í hættu.
Sigurbjörn sagði að á meðan þetta ástand
varir í mönnunarmálum þá eigi skipstjóri
að geta tilnefnt reyndustu og hæfustu
menn í áhöfn sinni til að gegna þessum
aukahlutverkum. Hann sagðist telja að
t.d. háseti með reynslu sé hæfari til að
gegna þessum störfum en réttindamaður
sem er með litla sem enga reynslu.
„Sjálfur er ég ekki hlynntur undanþág-
um, en eins og staðan er i dag þá verður
að létta á undanþágum tímabundið. Það
verður að treysta skipstjóra og útgerð
fyrir öryggi skipa og skipsmanna.”
Á Grindavíkurfundinum var mikil
umræða og komið víða við. Því var hald-
ið fram að skipstjórnarmenn hefðu ekkert
gagn af upplýsingum um veður og sjólag
á netinu ef ekki er aðgangur að þeim um
borð í skipunum. Einnig var gagnrýndur
hringlandaháttur i útsendingartíma veð-
urfrétta á rásum Ríkisútvarpsins og að
veðurviðvaranir til sjófarenda komist ekki
til skila til smábátanna þótt þær séu send-
ar út bæði á rás 16 og í útvarpi. Fram
kom að hjá samgönguráðuneytinu sé
hugmyndin sú að allir í landi og á sjó geti
nálgast þessar upplýsingar um veður og
sjólag sem eru á vef Siglingastofnunar.
Áætlað er að markaðurinn leysi úr þessu
að mestu en þar sem það er ekki gert þá
mun ríkið koma að málinu.
Bent var á að í fjarskiptaáætlun sé
stefnt að þvi að bæta dreifingu sjónvarps-
efnis til skipa á hafi úti. í dag er völ á
tækni til að senda gögn og það eru eink-
um stærri skipin sem hafa tækjabúnað til
að taka við þeim en hann er almennt ekki
til staðar í minni skipum. Fullyrt var að í
sumum skipum væri slegið slöku við
hlustun á rás 16 þrátt fyrir kröfur þar
um.
Spurt var: Hvað ræður því hjá Vaktstöð
siglinga hvort þyrla eða björgunarbátur
eru send eftir bát sem fallið hefur út úr
sjálfvirku tilkynningarskyldunni (STK)?
Fram kom að hjá Vaktstöð siglinga er
unnið eftir ákveðnum verklagsreglum þar
sem atvikum er skipt í ákveðin stig tam.
þegar vaktmenn eru órólegir vegna báts
þá er farið á athugunarstig og síðan neyð-
arstig, en ef þrýst er á neyðarhnappinn þá
er þyrlan strax kölluð út. Vaktstöðin
hefur ekki nema 30 mín. frá því bátur
dettur úr STK kerfinu þar til henni er
skylt að kalla út björgunarlið.
í umræðunum kom fram að erfitt sé
orðið að manna fiskiskipin og að skortur
sé á réttindamönnum með reynslu. Því
þurfi að slaka á kröfum varðandi undan-
þágur tam. væri staða 2. stýrimanns ekki
lengur til nema að nafninu til þar sem
hann starfar um borð eins og hver annar
háseti. Sagt var að það væri áhyggjuefni
varðandi menntun sjómanna hversu lítil
aðsókn væri orðin að sjómannaskólanum
þ.e. í skipstjórnar- og vélstjórnarnámið.
Bent var á að það virðist ekki vera aðlað-
andi lengur fyrir unga menn að starfa til
sjós enda inargt annað í boði. Tekið var
fram að vandamálið verði ekki leyst með
undanþágum heldur verði að taka á þess-
um málum í heild sinni og ef lausnin er
tam. sumarskóli, fjarnám eða annað þá
þarf að skoða þá hluti.
Fram kom að oft hafi áhafnir skipa lít-
inn tíma til að kenna nýjum mönnum öll
vinnubrögð til sjós og því þurfi að vera til
einhver sjómannakennsla í landi sem
þessir menn geta sótt áður en þeir fara á
sjó. Einnig er öryggisfræðslan nauðsynleg
og þarft að fara reglulega á endurmennt-
unarnámskeið í henni.
Sagt var að aukinn þrýstingur sé á það
að einn maður sé við stjórnun skips og
vinda þegar fáir eru í áhöfn. Almennt séu
þó tveir menn við þetta á stærri skipun-
um en ekki á þeim ininni. Bent var á að
samkvæmt gildandi reglum sé óheimilt að
sami maður stjórni skipi og vindum sam-
tímis.
Gagnrýni kom á breytinguna sent gerð
var á skipaskoðuninni og sagt að það hafi
verið mikil afturför að færa skipaskoð-
unina til einkarekinna skoðunarstofa.
Sagt var að hjá skoðunarstofunum væru
ör starfsmannaskipti sem leiði af sér lak-
ari gæði á skoðuninni. Fram kom að upp-
haflega hugmyndin hjá stjórnvöldum
með færslu skipaskoðunarinnar til einka-
rekinna skoðunarstöðva hafi verið að
fækka skoðunaraðilum, gera eftirlitið
skilvirkara og einfalda allt eftirlit í skip-
unum. í dag, eflir um 2 ára reynslutíma,
eru skiptar skoðanir um hvernig til hefur
tekist en samgönguráðuneytið er að
skoða reynsluna og athuga hvað má betur
fara.
Spurt var hvort skipaskoðunarferlið
verði endurskoðað m.t.t. þess ef útgerðir
taka upp öryggisstjórnunarkerfi í skipum
sínum. Fram kom að hægt væri að taka
undir að eigendur skipa hafi mestra hags-
muna að gæta að skipaskoðunin sé í lagi
og því er það til bóta ef eigendur og
áhafnir viðhafa reglubundið eftirlit með
ástandi skips og búnaðar þess. Hugsanlegt
er að skoða hvort taka eigi tillit til þess
þegar útgerðir viðhafa virkt eigið eftirlit í
skipum sínum.
30 - Sjómannablaðið Víkingur