Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1961, Side 7

Náttúrufræðingurinn - 1961, Side 7
Nátturufr. - 31. árgangur - 1. hefti - 1.-48. bls. - Reykjavik, marz 1961 Steingrimur Baldursson: Efni og andefni Það er hægt að kljúfa öll efni í frumefni. Það er löngu kunnugt, að hægt er með efnafræðilegum aðferð- um að kljúfa öll efni í svokölluð frumefni. Frumefni þau, sem nú þekkjast, eru 102. Af þeim finnast 89 í náttúrunni, en hin 13 hafa verið framleidd í kjarnorkuofnum og með kjarnkljúfum. Atómið: prótónur, nevtrónur og elektrónur. Atómið er minnsti hluti frumefnisins. Atóm hvers frumefnis samanstendur af þungum kjarna, sem er hlaðinn pósitívu rafmagni, og léttum ögnum hlöðnum negatívu rafmagni, svokölluðum elek- trónum, er sveima á brautum umhverfis kjarnann líkt og plánetur umhverfis sólu. Kjarninn, sem hefur þvermál, sem er aðeins 1/10000 af þvermáli atómsins, inniheldur prótónur og nevtrónur. Agnir þessar hafa báðar massa, sem er því sem næst l.1) Nevtrónan er órafmögnuð, en prótónan er hlaðin pósitívu rafmagni. Hleðsla prótónunnar, e (4,8028 X 10-10 e. s. e.), er jafnstór og hleðsla elek- trónunnar, —e, en hefur annað formerki. Öll atóm innihalda jafn- margar prótónur og elektrónur og eru því í heild órafmögnuð. Massi prótónunnar er um það bil 1836 sinnum stærri en massi elektrónunnar. Fjöldi prótóna í kjarna atóms er táknaður með bókstafnum Z og er kallaður sætistala atómsins. Ef fjöldi nevtróna er táknaður 1) Massaeiningin, sem hér er notuð, er 1/16 af massa súrefnisatóms með massatöluna 16. Annars er massi neytrónunnar, 1,008986, lieldur meiri en massi prótónunnar, sem er 1,007596. Massi elektrónunnar er 0,0005488 í þessari ein- ingu. í grömmum er massi prótónunnar 1,6724x10“24 g, massi nevtrónunnar 1,6747x10—24 g, og massi elektrónunnar 9,108x10—28 g.

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.