Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1997, Page 49

Náttúrufræðingurinn - 1997, Page 49
ingartímabili. Kynþroskastig 6 eru fiskar með rennandi hrogn og svil. Kynþroskastig 7 eru fiskar sem hafa hrygnt og kynþroski 7/ 2-7/6 er endurtekning á fyrra mati nema að merki eru um að fiskurinn hafi hrygnt áður. Endurbætur á kynþroskagreiningu Dahls felast í því að fiskur er ekki metinn á kynþroskastigi 3, þó að lengd kynkirtla sé komin yfir helming búkhols, ef annar þroski þeirra er það lítill að engar líkur væru til þess að viðkomandi einstaklingur gæti náð kynþroska að hausti. Magafylling var metin með sjónmati og skipt í stig frá 0 fyrir tóman maga í 5 fyrir úttroðinn maga. Fæða var greind til fæðuflokka og í flestum tilfellum til tegunda og var hundraðshluti fæðugerða metin með sjónmati. ÚRVINNSLA GAGNA Hlutfallslegt rúmmál hverrar fæðugerðar var metið sem: summa (rúmmálshlutdeildar fæðugerðar x magafylling) / summu magafyllinga (Ingi Rúnar Jónsson og Guðni Guðbergsson 1995). Lengd við 50% kynþroska var metin, en það er sú lengd sem helmingur fiska hefur náð kynþroska við. Sambandi lengdar og þyngdar hjá fiskum er lýst með jöfnunni: Þ = aLh (l.jafna) Með því að umbreyta jöfnunni lógaritmískt fæst línulegt samband lengdar og þyngdar: log Þ = log a + b log L. (2. jafna) Þ er þyngd (g), L er lengd (cm), a er skurð- punktur við y-ás og b er hallatala línunnar (LeCren 1951). í fiskstofnum þar sem b=3 er vöxturinn „isometrískur“ og hlutföll líkamshluta óháð lengd fisksins. Ef b^3 er vöxturinn „allómetrískur" og hlutföll líkamshluta breytast með vaxandi lengd fiskanna. Hlutfallið milli lengdar og þyngdar lýsir holdafari fisksins. Fyrir laxfiska er Fultons- holdastuðull (K) mikið notaður (Bagenal og Tesch 1978): K = 100Þ xV (3. jafna) Fiskur er feitari eftir því sem holdastuðull hækkar en að sama skapi horaðri eftir því sem holdastuðull lækkar. Ef b^3 breytist K með lengd fiska. Þá er hægt að reikna út Kh|m = hlutfallslegur holdastuðull þar sem settar eru saman jöfnur (1) og (3) sem gefur: Khlui =100 aL,h-3) (4. jafna) Með þessari aðferð er tekið tillit til breytingar á sambandi lengdar og þyngdar við mismunandi stærð fiska og auðveldar einnig myndrænan samanburð á holdafari milli tímabila og hópa (Jensen 1977, Fjeld 1985). Reiknað er með að breytingar á lengd bleikju með aukinni þyngd, innan stofns, séu þær sömu milli ára. Því er hallatala lengdar-þyngdarsambandsins notuð beint sem mat á breytingu holdafars stofns, eða hluta hans milli ára, þó á því verði að hafa ákveðna fyrirvara en atburðir eins og kyn- þroski geta haft áhrif á lengdar-þyngdar- samband, en ekki var greint þar á milli við þessa útreikninga. NIÐURSTÖÐUR AFLIÁ SÓKNAREININGU Þegar rannsóknir þessar hófust 1988 var afli í lögn (fjöldi fiska í net eftir nótt) frá 14,9 til 32,6 (2. tafla) í grynnri vötnunum fjórum, Mjóavatni, A-Friðmundarvatni, V-Frið- mundarvatni en 3,9 í Þrístiklu sem er dýpra vatn. Meðalþyngd einstaklinga var mikil svo og afli í lögn í kílógrömmum talið. Á árunum 1988-1990 verður veruleg minnkun í afla á sóknareiningu. Kemur það fyrst fram í A-Friðmundarvatni en ári síðar í V-Frið- mundarvatni og Mjóavatni. Minnstur varð aflinn 1991-1992 en fór síðan vaxandi (3. mynd). Árið 1988 var meira um vænni bleikju en varð næstu ár á eftir (4. mynd A og B). Tölu- verður hluti aflans var þá yfir 30 cm að stærð en hlutfall þess fisks fór minnkandi næstu ár á eftir. MEÐALLENGD ALDURSHÓPA OG HOLDAFAR í öllum vötnunum fjórum var meðallengd í einstökum aldurshópum mjög svipuð 1988. Þó var bleikja á aldrinum 6-8 ára í A- Friðmundarvatni lítillega stærri en í hinum 111

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.