Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1997, Síða 92

Náttúrufræðingurinn - 1997, Síða 92
verk í náttúrunni, útbreiðslumynstur, sam- félög og samlífi við aðrar lífverur. I byrjun er sérstakur kafli um nýja grundvallarflokkun lífvera jarðar í átta ríki í stað þeirra tvegga (jurta og dýra) sem lengi liafa viðgengist. Hinir hefðbundnu sveppaflokkar skipast samkvæmt þessari skiptingu í þrjú ríki: „litberaríki" (Chromista), frumdýraríki (Pro- tozoa) og svepparíki (Mycota). Aðeins þeir flokkar sem lenda í síðastnefnda ríkinu eru „sveppir“ samkvæmt hinum nýja skilningi sem fyrr var nefndur og hljóta umfjöllun samkvæmt því í seinni hluta bókarinnar. Höfundur skiptir þessum „ekta sveppuin" í eftirfarandi meginflokka eða fylkingar: Chytridiomycota (svipusveppi), Zygomy- cota (oksveppi), Ascomycota (sekksveppi/ asksveppi) og Basidiomycota (kólfsveppi). Athygli vekur að „vanburðasveppir“ (Fungi imperfecti) eru ekki með í þessari upp- talningu, né heldur fléttur (Lichenes) sem höfundur setur í llokkinn „Lecanomy- cetales" í fylkingu asksveppa. Þá eru belgsveppir (Gastromycetes) ekki hafðir sem sérstakur flokkur. Margar fleiri nýjungar koma fram í llokkunarfræði höf- undar sem of langt er upp að telja. Má víst segja að höfundurinn hafi lagt sig fram um að taka með allt það nýjasta sem þekkt er á þessu sviði og reyndar í sveppa- fræðinni allri. Að þessu leyti er kennslubók hans mjög óvenjuleg og óhefðbundin því höfundar kennslubóka eru vanalega mjög varkárir og seinir að taka upp nýjungar. A hinn bóginn markar þetta bókinni sérstakan sess og gerir hana á ýmsan hátt gagnlegri en ella. Uppsetning bókarinnar er líka nokkuð sérstök og að minni hyggju til fyrirmyndar. Mikið er um rammagreinar sem prentaðar eru á gráum grunni og ætlað er það hlutverk að útskýra nánar eða veita frekari upplýsingar um efnið á sömu síðu eða opnu. Þá eru á annarri spássíu hverrar blaðsíðu allnokkrar millitilvísanir í skylt efni eða myndir, og er það mjög gagnlegt við lestur bókarinnar og sérstaklega við nám. Bókin er ríkulega myndskreytt með svart- hvítum myndum eingöngu, bæði ljós- myndum og skýringarteikningum sem hvort tveggja er mjög vel gerl. Ljósmyndir af smá- sæjum sveppum eða einkennum sveppa eru margar frábærlega skýrar og með því besta sem sést hefur á því sviði. Finnst mér sannast á þessari bók að litmyndir eru ekki endilega nauðsynlegar við lýsingu á náttúrufyrirbærum eins og nú er almennt talið. Þó ýmsum muni líklega finnast höfundur nokkuð nýjungagjarn og bók hans sér- viskuleg, bætir hún örugglega úr brýnni þörf sem lengi hefur verið fyrir kennslubók af þessu tagi. Flestar samsvarandi bækur eru orðnar 10-15 ára gamlar og sveppa- fræðin hefur þróast ört síðustu árin. Þess má geta að lokum að íslenskur grasafræðingur, Svanhildur (Jónsdóttir) Svane, sem einnig hefur starfað við kennslu í Árósaháskóla er meðal þeirra sem höfund- ur þakkar í formála bókar sinnar fyrir góðar ábendingar, einkum varðandi fléttur. Bókin er 344 bls. í Skírnisbroti, sterklega heft, en óbundin. Hún kostar 248 danskar krónur. David Boertmann: Thegenus HYGROCYBE Fungi ofNorthern Europe-Vol 1. Svampetryk, Greve 1995. Hvarvetna þar sem graslendi er ríkjandi gróður eru toppsveppir (Hygrocybe) og hnúfusveppir (Camarophyllus) meðal algengustu og mest áberandi sveppa, enda eru flestar tegundir þeirra litskrúðugar. Þannig er það einnig hér á landi og er vitað um 23 tegundir eða fleiri af þessum ættkvíslum sem hér eiga heima. Reyndar eru flestar þeirra nokkuð auðgreindar en surnar eru þó mjög breytilegar og þekkjast í mörgum formum eða afbrigðum. Nú hefur danskur sveppafræðingur, David Boertmann að nafni, slegið þessum tveimur ættkvíslum saman í eina sem hann kallar Hygrocybe og ritað „mónógrafíu" um tegundir hennar í Norðvestur-Evrópu og á 154
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.