Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1998, Side 26

Náttúrufræðingurinn - 1998, Side 26
Tafla 3. pH og leiðni (pS/cm við 25°C) í ám afmismunandi vatnasviðum. -pH and conduc- tivity (pS/cm at 25°C) in rivers in different types of catchment areas. Sýrustig pH Leiðni pS/cm Regnvatn/Rm'n water 4,2-6,9 ~10 Lindavötn á yngri móbergsmynduninni/Spring-fed rivers of younger palagonite formation SuðvesturlandAS'ow//i-VV'e.ví (1.1)* 7,1-8,9 54-105 Suðurland/SoMí/i (1.2) 6,9-10,3 124-214 Norðausturland/AGr?/?-£«,v/ (1.3) 7,7-9,7 111-192 Dragvötn á eldri móbergsmynduninni/D/recí run-ojf rivers ofthe older palagonite formation (2) 7,3-8,2 51-92 Heiðavötn///w«-o// rivers froni the highland wetlands Heiðar vestan Langjökuls/MA.v/ & North-West (3.1) 7,4-8,1 38-108 Díú'dvötn/Run-off rivers from relatively deep lakes Vesturland/5'ow//!-H/e,s7 (4.1) 7,1-7,2 65-73 Dragvötn á b 1 ágrýti smy ndu ni nniIDirect run-off rivers ofthe Tertiary basalt formation Vestfirö'w/Westfjords (5.1) 5,8-7,5 27-69 Austfirðir//io.s7 (5.3) 6,1-7,2 11-53 Jökulár/G/ac/o/ rivers Norðurland /North 6,1-7,8 9-84 Suðausturland/South-East 7,9-8,1 28-50 Suðurland/,S'oM//í 6,4-7,6 19-88 *Tölurnar innan sviga vísa til svæðisnúmera í vistfræðilegri flokkun íslenskra vatna eftir Arnþór Garðarsson (1979). , leysingar standa yfir (2. lafla), og pH helst lágt í Breiðadalsá á Vestfjörðum fram eftir sumri, líklega vegna þess hve snjóa leysir þar seint. Glerkennt berg, eins og t.d. móberg, eldfjallaaska og gjall, leysist mun hraðar en kristallað berg með sömu efnasamsetningu (SigurðurR. Gíslason og H.P. Eugster 1987a, Sigurður R. Gíslason og Stefán Arnórsson 1988). Af þeim sökum og vegna þess langa tíma sem vatn er í snertingu við jarðlög, eru vatnsmiklar lindir sem eru í tengslum við nútímajarðmyndanirog móbergssvæði mun efnaríkari en yfirboiðsvatn á svæðum innan blágrýtismyndunarinnar (3. tafla). Þetta telja Sigurður R. Gíslason o.fl. (1996) að geti skýrt hærri styrk fosfórs í ám á Suðurlandi en í Borgarfirði (8. og 9. mynd), eins og síðar verður vikið að, þótt fleira geti komið til. Efnarannsóknir á grunnvatni hérlendis eru umtalsverðar (Sigurður R. Gíslason og H.P. Eugster 1987b, Freysteinn Sigurðsson og Kristinn Einarsson 1988, Freysteinn Sigurðsson 1990), en yfirlil um efnafræði árvatns eru enn að mestu bundin við ár á SV-landi (Halldór Ármannsson 1970,1971, Halldór Ármannsson o.fl. 1973 og Sigurjón Rist 1974,1986). Um árabil hafa verið tekin sýni úr jökulám og dragám til greiningar á framburði þeirra, m.a. heildarstyrk upp- leystra efna. Virðist mega skipta ám í nokkra flokka hvað varðar heildarstyrk efna. Dragár á blágrýtissvæðum (tertíer) með upptök í 104

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.