Náttúrufræðingurinn - 1995, Qupperneq 26

5. mynd. Líkan af ungri piltdoxvnkonu, til
sýnis á Bretlandshátíðinni (The Festival of
Britainj 1951. Þá var kominn fram rök-
studdur grunur um það að maðkar væru i
mysunni, grunur sem fékkst endanlega
staðfestur tveimur árum síðar. (New Sci-
entist.)
forstöðumaður náttúrufræðideildar Breska
safnsins í Lundúnum, dr. Arthur Smith
Woodward, frá því að Dawson hefði fund-
ið leifar annars piltdownmanns snemma
árs 1915, jaxl og brot úr hauskúpu.
Þegar piltdownmaðurinn var grafinn úr
jörðu stóð hann í flestu undir þeim vænt-
ingum sem menn höfðu um hlekkinn á
milli manns og dýrs, jafnvel betur en apa-
maður Dubois. Að auki höfðaði fundurinn
til þjóðerniskenndar Englendinga. Þá
hafði nýlega, eða 1907, fundist í Mauer,
skammt suður af Heidelberg í Þýskalandi,
kjálki úr frummanni sem hlaut fræðiheitið
Homo heidelbergensis, heidelbergmaður-
inn. Hann er nú talinn af tegund hins
upprétta apamanns eða reismanns, Homo
erectus. Fögnuðu Englendingar því að
vonum að hafa fundið merki þess að
mannkynið hefði snemma valið land
þeirra til búsetu, eins og ráða má af titlin-
um á fræðiriti uin piltdownmanninn, The
Earliest Englishman4.
Á ölstofu nærri fundarstaðnum voru seld
póstkort með myndum af uppgreftinum (6.
mynd). Nafni krárinnar var síðan breytt úr
The Lamb Inn í The Piltdown Man.
Þar sem beinin fundust var settur upp
minnisvarði um fyrsta Englendinginn árið
1938 (7: inynd).
Urr KOMAST SVIK UM SÍÐIR
En frummaðurinn var ekki öllu lengur á
Englandi en Adam í Paradís. Eftir því sem
menn fundu fleiri leifar frumstæðra manna
og áa þeirra og ættingja fjarlægðist pilt-
downmaðurinn ættmeiðinn. Þýskur mann-
fræðingur, Franz Weidenreich (1873-
1947), gekk svo langt að staðhæfa að
höfuðskelin væri úr manni en kjálkinn úr
mannapa. Þegar hann var krafinn skýr-
ingar á því hvernig þessir partar hefðu lent
saman í jarðlagi sagði hann það ekki sitt
mál, þetta væru bara mannshaus og apa-
kjálki!
Bandarískur mannfræðingur af bæ-
heimskum ættum, Ale Hrdlióka (1869-
1943), viðraði raunar þegar árið 1913 efa-
semdir um það að kjálkinn og höfuðskelin
frá Piltdown gætu verið úr sama einstak-
lingnum.
Þar kom að lokum, árið 1953, að aldur
beina piltdownmannsins, sem varðveitt
voru í Breska safninu í Lundúnum, var
greindur með nýrri tækni. Greiningin benti
til þess að höfuðskelin væri allforn en
kjálkinn ekki nema nokkurra áratuga
gamall. Þetta var kjálki úr órangútani. Lið-
fletir höfðu verið brotnir og tennur sorfnar
þannig til að kjálkinn virtist falla að höf-
uðkúpunni. Svo hafði hann verið litaður
þar til hann varð jafndökkur og hún. Þegar
kjálkinn var brotinn reyndist hann ljós hið
innra.
Þegar leifar piltdownmannsins fundust var hann
talinn eldri en heidelbergmaðurinn og þar með ekki
aðeins fyrsti Englendingurinn heldur fyrsti þekkti
frumbyggi álfunnar. Núverandi handhafi þess mets er
liklega sú manngerð sem kennd er við Vértesszöllös í
Ungverjalandi, um 50 km vestan við Búdapest. Þar
fundust árið 1965 í ísaldarlögum leifar fullorðins
manns og barns sem flestir fræðimenn telja af tegund
reismanns, Homo erectus.
24