Náttúrufræðingurinn - 1995, Blaðsíða 59

2. mynd. Menn viö fuglatekju í Geirfuglaskeri undan Reykjanesi. Bátar lögðust upp að
norðausturhorni skersins og sést vel á teikningunni hvernig þeim var haldið við stjóra svo
þeir skelltust ekki í klettana. Ferðir í Geirfuglasker voru engan veginn hœttulausar og
sagan geymir lýsingar afnokkrum báts- og mannssköðum í skerferðum. Stefeitt er eignað
séra Hallkatli á Hvalsnesi til merkis um það: „Ég get ekki gefið mig í Geirfuglasker/
eggið biýtur báran því brimið er. “ Teikningin er úr handriti Guðna Sigurðssonar (um
1770) sem varðveitt er á Landsbókasafninu. - A hunting party on skerry Geiifuglasker off
Reykjanes peninsula. Landings took place at the northeast corner of the skeny and the
drawing clearly shows how the boats were anchored at the stern to keep them from the
treacherous rocks. Trips to Geirfuglasker were by no means free from danger, and his-
torical records are kept of casualties. The drawing is takenfrom 18th century manuscript
by Gudni Sigurdsson, kept at the lcelandic National Library.
honum hnignaði að ráði. Bengtson (1984)
telur stofninn hafa verið minni, aðeins
fáein hundruð para, en ekki er ljóst á
hverju matið er byggt.
Geirfugl FYRR Á ÖLDUM
Elstu heimildir eru fáorðar um geirfugl.
Hann er ekki nefndur í Jónsbók frá 1281,
þótt hún fjalli meðal annars um fugla-
veiðar (Ólafur Halldórsson 1904) sem
bendir til þess að geirfugl hafi verið lítið
nytjaður á þeim tíma. í Fuglaþulu Snorra-
Eddu frá 15. öld er geirfugl einungis rétt
nefndur á nafn (Finnur Jónsson 1931). I
riti sínu frá um 1590 telur Oddur
Einarsson geirfugla vera í miklum fjölda á
nokkrum eyjum við landið og er sú
fullyrðing endurtekin af Gísla syni hans
um fjörutíu árum síðar (Gísli Oddsson
1942).
Horrebow (1966) segir geirfugl hafa
verið nokkuð algengan 1752. Um sVipað
leyti voru veiðiferðir til Fuglaskerja
endurvaktar eftir langt hlé og var farið
þangað nokkuð reglulega næstu áratugi.
Aðeins um tveimur áratugum síðar álitu
Eggert Ólafsson og Bjarni Pálsson (1772)
geirfugl vera orðinn sjaldséðan. Annað-
hvort var fyrra stofnmat ónákvæmt eða
stofninn hrundi mjög snögglega. Bretar
fóru mikla ránsferð til Geirfuglaskers árið
1808 og ennfremur Færeyingar árið 1813.
57