Náttúrufræðingurinn - 1981, Blaðsíða 14

þar um, hefur þróunin greinilega orðið sú, að einfaldur, alþýðlegur fróðleikur, sem
var aðalefni ritsins til að byrja með, hefur stöðugt verið að víkja fyrir vísindalegri
greinum og rannsóknum höfundanna sjálfra. Með aukinni kennslu i raungreinum
hér heima, svo og stöðugri fjölgun þeirra, sem stundað hafa nám i slíkum fræðum
við erlenda háskóla, er hér kominn allstór hópur ungra sérfræðinga i náttúrufræð-
um. Mun Náttúrufræðingurinn hafa reynst þeim hentugur og kærkominn vett-
vangur til að birta greinar sínar, að minnsta kosti til að byrja með, enda sjást nú
stöðugt ný nöfn á síðum ritsins.
Lítil hætta mun á því, að greinar af þessu tagi liggi fyrir ofan skilning áhuga-
manna um náttúrufræði, eins og lesenda Náttúrufræðingsins. Mjög sérfræðilegar
greinar, einkum á sviði eðlisfræði og efnafræði, gætu þó gert það og ættu þá að
birtast annars staðar, t. d. í Acta naturalia fslandica. Byrjunaratriði í náttúru-
fræðum ættu aftur á móti að vera nægilega kynnt í skólum, útvarpi og sjónvarpi. Er
útlit fyrir, að Náttúrufræðingurinn hafi þegar fundið þarna æskilegan meðalveg.
Það skal jaó tekið fram, að yfirlitsgreinar um einstaka þætti náttúrufræðinnar og
heimspekilegar hugleiðingar hafa alltaf verið vinsælar hjá lesendum Náttúrufræð-
ingsins og verða jaað vafalaust áfram. Heimspekilegar vangaveitur eru íslcnskri
alþýðu greinilega mjög að skapi.
Um efni Náttúrufræðingsins er óhætt að segja, að engin ein grein náttúrufræð-
innar hafi orðið þar yfirgnæfandi, og enginn ritstjóranna hefur sýnt jrá tilhneigingu
að sveigja efnisvalið inn á sína sérgrein. Þrjár höfuðgreinar, grasafræði, dýrafræði
og jarðfræði hafa að sjálfsögðu orðið meginefni ritsins, en þar fyrir utan hafa birst
greinar um hin fjölbreytilegustu efni á sviði raunvísinda, enda fjöldi höfunda
orðinn nálægt hálfu þriðja hundraði.
Af sérstökum greinaflokkum má nefna: Árangur íslenskra fuglamerkinga eftir
Magnús Björnsson, safnvörð, á árunum 1932—41; Fuglanýjungar (1938—44) og
íslenska fugla I—XV m. myndum (1952—57), báða eftir Finn Guðmundsson;
Myndir úr jarðfræði fslands I—VII (1953 — 57 og 1962) eftir þá Jóhannes Áskelsson
og Sigurð Þórarinsson; Lofthita og úrkomu á Islandi (1947 — 55) frá Veðurstofunni.
Ritfregnir hafa verið birtar í Náttúrufræðingnum af rúmlega 8 tugum bóka,
flestum erlendum. Minningargreinar hafa verið ritaðar þar um náttúrufræðinga
íslenska og erlenda, oft ásamt ritskrám þeirra. Sérstök minningarhefti af Náttúru-
fræðingnum hafa verið gefin út þrisvar sinnum: I tilefni af 100 ára afntæli Þorvalds
Thoroddsens, jarðfræðings, þann 6. júní 1955, 3. hefti 25. árgangs; í tilefni af 100
ára afmæli Stefáns Stefánssonar, skólameistara og grasafræðings, þann 1. ágúst
1963, 3—4 hefti 33. árgangs; og í minningu dr. Finns Guðmundssonar, sem lést 27.
desember 1979, 2. — 3. hefti 49. árgangs.
Flestir ritstjórar Náttúrufræðingsins hafa skrifað mikið í ritið og það jafnan bæði
í sinni stjórnartíð og utan hennar. Mun Árni Friðriksson þó bera þar af. Margir
aðrir náttúrufræðingar hafa sent ritinu greinar árum saman. Má þar einkum nefna
Ingólf Davíðsson, grasafræðing; Ingimar Óskarsson, grasa- og skeldýrafræðing;
Steindór Steindórsson, grasafræðing; Trausta Einarsson, jarðeðlisfræðing, og nú í
seinni tíð Jón Jónsson, jarðfræðing, og Eyþór Finarsson, grasafræðing.
8