Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1988, Side 54

Náttúrufræðingurinn - 1988, Side 54
og textar á síðunni andspænis, eins og al- gengast er. Þá er ættkvíslalýsingum og lyklum skotið inn hér og þar, sem brýtur upp einhæft form, og stundum eru myndim- ar „uppréttar" og textar við hliðina á þeim. Óhætt er að mæla með þessari bók fyrir áhugamenn um sveppi hérlendis, enda er verðið á henni líka furðulega lágt. 2. PILZE DER SCHWEIZ. BEI- TRAG ZUR KENNTNIS DER PILZ- FLORA DER SCHWEIZ. fíand 1: Ascomyceten (Schlauchpilze) 1981. (313 bls. 390 litmyndir). Band 2: Nichtblatterpilze (Heterobasi- diomycetes, Aphyllophorales, Gastro- mycetes) 1986. (415 bls. 528 litmyndir). Höfundar og útgefendur: J. Breitenbach og F. Kranzlin, Mykologische Gesellschaft Luzern. Verlag Mykologia, CH-6000 Luzern 9. Varla er ofsagt að útkoma þessara svissnesku sveppabóka, sem hófst árið 1981, marki tímamót í útgáfu litmynda- bóka um sveppi, enda eiga þær ekki sinn líka, svo mér sé kunnugt. Þar sem flestar sveppamyndabækur fjalla fyrst og fremst um hina stóru og myndarlegu hattsveppi, er dæminu hér snúið við og byrjað á minni sveppunum (eskisveppum eða sekksveppum), sem til þessa hafa hlotið litla athygli almennings, sökum smæðar sinnar og lítilvægis í dag- legu lífi, og fágætir eru í litmyndabókum, þótt þeir séu vissulega ekki óverðugra við- fangsefni fyrir Ijósmyndara en hinir stærri sveppir, nema síður sé, slíka fjölbreytni sem þar er að finna í formum og litum. Svipað má segja um vanfönunga, sem annað bindið fjallar um. Þeir eru í flestra augum aðeins óverulegar himnur eða börð á fúnum trjám eða bara fúasveppir. En einnig hjá þessum sveppaflokki opinberast hér ótrúlega fjölbreyttur heimur forms og lita, sem fáir myndu hafa búist við. Þessi síðarnefndi sveppaflokkur er að vísu fremur fábreyttur hér á landi, miðað við skógarlönd eins og t.d. Sviss. Aftur á móti má finna þessa sveppi á öllum árstím- um, sem er fágætt í svepparíkinu. Uppsetning bókanna er afar sérstök. Segja má að hverri tegund sé hér lýst á fernan hátt. Fyrst er tilgreint kjörlendi og vaxtartími og lýst ytri einkennum tegund- ar í stuttu og hnitmiðuðu máli. Þá er lýs- ing smásærra einkenna, athugasemdir um tegundargreininguna, myndatökustaður og tími o.fl. (með smærra letri). Því næst eru teikningar af smásæjum einkennum, staðlaðar en mjög vandaðar, og loks er svo sjálf litmyndin, sem oftast er tekin úti í náttúrunni, eða við aðstæður sem líkjast því. Hvert þessara fjögurra atriða hefur sinn fasta dálk í bókinni, þannig að tvö þau fyrstu eru á vinstri handar síðu, en hin tvö á hægri handar síðunni á móti, þannig að hver lýsing nær þvert yfir opnuna, og eru þrjár slíkar lýsingar á opnu hverri. Myndgæði og myndprentun eru með því besta sem ég hef séð á þessu sviði, enda er bókin prentuð á valinn myndapappír. Myndirnar af hinum örsmáu eskisveppum, sem margir eru ekki nema um 1 mm í þvermál, eru ótrúlega glöggar og skýrar. Að sjálfsögðu er hér ekki um að ræða neina fullkomna svissneska sveppaflóru, heldur byggist hún á athugunum og söfn- unarstarfi áhugafólks um sveppafræði í borginni Luzern í Mið-Sviss, sem höfund- arnir hafa stýrt síðan árið 1968 og tekur einkum til um 70x70 km svæðis í miðhluta landsins. Allir sveppafundir þessa hóps hafa verið skráðir á sérstök eyðublöð, með öllum til- tækum upplýsingum, myndum o.s.frv. Viðkomandi sýni eru geymd í náttúru- fræðisafninu í Luzern. Gefur það mögu- leika á endurskoðun nafngreininga og þar- með endurbótum og leiðréttingum á næstu útgáfum bókarinnar, sem sjaldan er van- þörf á, þegar fjallað er um svo viðsjárverð- ar lífverur. Bækurnar voru þegar í upphafi gefnar út á þremur tungumálum, þ.e. á þýsku, ensku og frönsku, og hafa því fljótt orðið kunnar um víða veröld og má víst segja, að þær hafi verið „rifnar út“. Víst hafa þær orðið mörgum sveppavininum eins konar „opinberun“ og nöfn höfunda eru þegar orðin einn af hinum föstu leiðar- steinum í sveppafræðinni. 172

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.