Náttúrufræðingurinn - 1966, Qupperneq 3

Náttúrufr. - 35. árgangur - 4. hefti - 153.—212. siða - Reykjavik, febrúar 1966
Sigurður Þórarinsson:
Sitt af hverju um Surtseyjargosið
Inngangsorð.
Það er nú komið á ijórða almanaksárið síðan sú fregn barst frá
línubátnum ísleifi II frá Vestmannaeyjum, í morgunsár hinn 14.
nóvember 1963, að eldur væri í hafi suðvestur af syðstu ey landsins,
Og enn vaka eldar suður þar. Þetta gos er orðið hið næstlengsta,
sem sögur fara af á íslandi og undan íslandströndum. Það gengur
næst Mývatnseldunum á þriðja tug 18. aldar, enda um margt svip-
að þeim, þó að þessi gos fljótt á litið virðist næsta ólík, enda annað
upp úr sjó, hitt upp úr hásléttu landsins.
Sá þáttur rannsóknanna á Surtseyjargosinu, sem komið hefur í
minn hlut, er einkum að fylgjast með almennum gangi þess og
reyna, ef svo mætti segja, að skrá annál þess, svo sem áður gerðu
ýmsir áhugamenn úr embættismannastétt, einkum prestar og sýslu-
menn, er gos bar að höndum. Þessir menn höfðu ekkert á að
byggja nema augu sín og eyru og annarra sögusagnir. Líkt má
segja um mig að því viðbættu, að ég hef einnig treyst mjög á augu,
sem betur festa í minni en mín tvö, sem sé augu myndavéla minna.
Ég hef og átt þess kost að fylgjast meira með atburðunum í nær-
sýn en fyrirrennarar mínir í gosannálaritun og á ég það einkum
tveim mönnum að þakka og þeirra farartækjum, en þeir menn eru
Pétur Sigurðsson, forstjóri landhelgisgæzlunnar og Agnar Kofoed
Hansen flugmálastjóri. Ég vildi og nefna fimrn menn að auki, utan
jarðfræðinga, sem öðrum fremur hafa flutt mér fregnir af gangi
gossins: Björn Pálsson og Sigurjón Einarsson flugmenn, Garðar
Pálsson skipherra og starfsmenn flugturnsins í Vestmannaeyjum,
þá Bjarna Herjólfsson og Skarphéðin Vilmundarson. Sá jarðfræð-
ingur, sem bezt hefur fylgzt með gangi gossins auk mín, einkum
fyrsta gosveturinn, er Þorleifur Einarsson, og hefur hann fyllt upp
í ýmsar eyður, sem annars hefðu orðið í annál mínum.