Náttúrufræðingurinn - 1966, Blaðsíða 66

212
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
ig standi á þessari tegund á þessum stað. „Hefur davíðslykillinn hjar-
að síðustu ísöld á Hámundarstaðabökkum? Hefur hann slæðst þang-
að með varningi eða hefur hafísinn flutt hann milli landa?“ Þannig
spyr Ingólfur.
Ekki verður þessum spurningum svarað svo öruggt sé. Þó hygg ég
að telja megi alveg útilokað, að davíðslykillinn hafi hjarað þarna af
síðasta jökulskeið. Afar litlar líkur eru á því, að hann liafi slæðst
þangað með varningi, þótt ekki sé það óhugsandi. Samkvæmt grein
Ingólfs er þetta vesturheimsk tegund, sem vex „á Grænlandi og enn-
fremur í Alaska og á heimskautalöndum Kanada.“ Mestar líkur virð-
ast því á, að hafís hafi flutt þessa tegund til íslands. í því sambandi
er rétt að minna á, að ferill íseyjunnar Arlis II, sem mikið hefur verið
skrifað um í blöðum síðustu vikurnar, hefur sannað það sem menn
munu varla hafa gert sér grein fyrir áður, að liingað getur borizt ís
frá heimskautalöndum Kanada. íseyjan Arlis II, sem litlu munaði
að ræki upp að Islandsströndum, er upprunnin á Ellesmere eyju og
hraktist vestur undir Alaska áður en hana bar yfir Norðurpólinn
inn í Austur-Grænlandsstrauminn. Á eynni er mikið af grjóti, eink-
um afbrigðum af graníti, sem rekja má til Ellesmere eyjar, og það
sagði mér grasafræðingur, sem dvalið hefur á Arlis II, að þar væri
nokkur gróður, m. a. blómplöntur. Það væri fróðlegt að skoða nánar
þá graníthnullunga, sem Ingólfur segir vera í fjörunni undan Há-
mundarstöðum.
Enn er þess að geta, að í ofangreindu hefti Nfr. ræðir Ingólfur um
eyðibýlið Sviðning við mynni Kolbeinsdals í Skagafirði og telur
nafnið sýna, að þar hafi verið gert til kola forðum tíð. Vel má þetta
rétt vera, sbr. skýringu Ölkofra þáttar á örnafninu Sviðningur í Þing-
vallasveit. En þess má einnig geta, að Sviðningur gat að fornu einn-
ig verið nafn á svæði, þar sem menn höfðu brennt eða sviðið kjarr
eða skóg í ræktunarskyni, svo sem menn brenna sinu nú til dags.
Sviðningur gat því orðið nafn á grasteig eða akurteig. í gjafabréfi
frá 1382 til kirkjunnar á Ökrum í Blönduhlíð, sem varðveitzt hefur
í máldaga sömu kirkju frá því um 1600, er talað um „teig þann er
Suidningur heitir og liggur fyrer Ökrum med gardgiord oc þerri-
vollum“ (Dipl. Isl. XII, bls. 27).