Náttúrufræðingurinn - 1939, Blaðsíða 31

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 75
tiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiimi
þeirra eru óþekktir með öllu. Á krítartímabilinu hefir orðið mikil
gróðurbreyting og gróðurinn fer þá að líkjast gróðri okkar tíma.
Virðast jurtirnar hafa verið jafnfullkomnar þá og nú, og gróð-
urinn virðist jafnvel hafa haft ennþá meiri fjölbreytni til brunns
að bera. Rannsóknir steingervinga og annarra jurtaleifa hafa
ekki sannað þróunarkenninguna, heldur miklu fremur svínbeygt
hana. Dulfrævingar hafa verið taldir æðstu jurtirnar, kóróna
jurtaríkisins. Mosarnir aftur á móti miklu eldri og ófullkomnari.
En báðar þessar fylkingar koma seint fram á sjónarsviðið og
auk þess jafnseint. Fræplöntur eru með elzta landgróðri. Jarð-
argróðurinn hefir smámsaman tekið miklum breytingum, gróður-
ríki hafa myndazt og breyðzt um jörðina, en önnur liðið undir lok.
Við finnum leifar af þessum gróðurríkjum í jarðlögunum, og sjá-
um hvaða jurtir hafa verið ríkjandi á hverjum tíma. En það er
með öllu óvíst að þær jurtir, sem við teljum æðstar, séu komnar
af hinum lægri og að stöðug þróun í þá átt hafi átt sér stað. Jarð-
lögin sýna aðeins gróðurríkjaröðina, en sanna ekki þróunarkenn-
inguna. Fylkingar jurtaríkisins hafa myndazt hver annari óháð-
ar, en við þróun stig af stigi. Þróunarkenningin getur ekki heldur
gefið skýringu á því, hvers vegna gróðurinn er svo ólíkur á jarð-
öldunum. Ný margbreytileg gróðurríki virðast hafa myndazt hvað
eftir annað, án þess að nokkuð þeirra væri verulega ófullkomn-
ara en annað, ef að er gáð. Tengiliði milli þeirra og forfeður
vantar algjörlega, í raun og veru. Við viturn ekkert um myndun
þeirra, en hugsum okkur aðeins hitt og þetta. Sannanir vantar.
Mikið rannsóknarefni bíður hér úrlausnar. Líklega verður erföa-
fræðin helzta hjálparhellan í þeim rannsóknum. Engin sönnun er
fyrir kenningunni, að fyrsta jurtin á jörðunni hafi aðeins verið
ein fruma. Elztu gróðurleifar benda ekki í þá átt. Það er óráð að
halda dauðahaldi í ósannaðar kenningar. Aðeins rannsóknir geta
greitt götu okkar út úr ógöngunum.
Lauslega þýtt úr grein próf. Fil. dr. Heribert Nilssons: „Der
Evolutionsgedanke“ í Hereditas 1938.
Ing. Dav.