Náttúrufræðingurinn - 1941, Side 51

N ÁTTÚRUFRÆÐIN GURINN
45
vík, sér einnig fyrir þessum stuðluðu basaltfleygum og má af
því ráða, að þótt eyjan liggi ekki á sjálfum gosstaðnum, þá hefir
hann verið nálægt henni, sennilega skammt fyrir norðvestan
Heiðnaberg.
Þrátt fyrir Lambhöfðan vestur úr eynni er hún nokkru
lengri frá norðri til suðurs, og nokkur hundruð metra suður af
henni stendur hár, en örmjór drangur, kallaður Kerling. Norður
af henni sést enn fyrir rústum af öðrum drang, er nú er löngu
fallinn og nefndist karlinn. Sýnir þetta meðal annars, hvernig
gengið hefir á áðurnefndan rinda á langveginn, því að þetta eru
eftirstöðvar af honum. Til þessarar afstöðu má rekja hin fyrstu
fræði, sem finnast, um myndunasögu Drangeyjar, enda gengu
þau um í þjóðsöguformi. Samkvæmt þeim var Drangey upp-
runalega risavaxin belja, sem tröllkarl og kerling ætluðu að
leiða milli stranda, en döguðu uppi á miðjum firði. En söguna
má að vissu leyti til sanns vegar færa, því dropsöm hefir
Drangey verið Skagfirðingum. Þar hafa þeir löngum tekið 50—
80.000 svartfugla á vori hverju, auk annarra nytja, og hefir þá
ýmsum ekki orðið það minni fengur, en vorbæra í búi.
Eins og margir munu kannast við frá Grettissögu, þá þótti
Drangey ekki árennileg til uppgöngu, enda er hún þverhnýptur
hamraveggur allt í kring. Nú er þó uppgöngu auðið frú Upp-
gönguvík án nokkurs hjálparútbúnaðar öðrum en festi, til að
lesa sig upp 2—3 mannhæða hátt standberg við efstu brún. Er
þá fyrst gengið upp með Lambhöfðanum, þar til náð er um það
bil hálfri hæð. Þar þarf að ganga þvers fyrir framstandandi
bergbrík, til þess að komast í gjá hinum megin bríkurinnar, en
þar er eini möguleikinn fyrir áframhaldandi uppgöngu. Sillan,
sem verður að feta sig eftir fyrir berghleinina, nær ekki meter
að breidd, en standberg fram af niður í sjó. Silla þessi er einn af
basaltfleigunum og því hin haldbezta að öllu leyti. Þar mun þó
margur viðvaningurinn hafa fundið til ónota. En staðurinn er
þrautvígður af Guðmundi góða og þar hafði hann bænagjörð.
Síðan heitir staðurinn altari, og Guðmundur lagði svo fyrir, að
þar skyldi hver maður gera bæn sína, áður en um gengi, í hvert
skipti er farið var upp eða ofan af eynni, enda er svo talið, að
þar muni engum manni hafa borizt á síðan. Sennilega hefir þessi
siður haldizt um langan aldur og sjálfur var ég vitni að því, að
honum var ekki gleymt af sjómanni, sem fyrir rúmum 30 árum
varð mér samferða upp á eyna.