Náttúrufræðingurinn - 1949, Síða 30

Bergsveinn Skúlason:
Fuglar í Breiðafjarðareyjum
Þær eru ekki ýkja raargar i'uglategundirnar íslenzkar, sem aldrei
lrafa heimsótt eyjarnar á Breiðafirði. Margar verpa þar og eiga þar
föst heimkynni árið um kring. Aðrar stinga þar við stafni, sem gestir,
á flakki sínu um og umhverfis landið. En eins og að líkum lætur og
sjást mun af þeirri ófullkomnu upptalningu, sem fer hér á eftir,
eru það þó sjófuglarnir, sem setja liér svijr sinn á fuglalífið.
Fyrst skal þá frægan telja ceðarfuglinn. Hann er nytsamastur allra
íslenzkra fugla. Dúnninn gefur honum gildi sitt. Æðarfuglinn er
alfriðaður. í Breiðafirði verpa tugþúsundir af honurn á hverju vori.
Og eyjarnar eiga það beinlínis lionum að þakka, að þær eru byggðar
og nytjaðar sem sérstök ábýli fram á þennan dag.
Æðarfuglinn er mjög félagslyndur. í einstöku eyjum verpur hann
svo þétt, að vart verður fæti stigið niður milli lire'ðranna. En óvíða
er samt svo þétt setið. Bre'ðafjarðareyjar eru, senr kunnugt er, „ótelj-
andi“, og er varpið víðast nokkuð gisið.
Blikinn hjálpar konu sinni við hreiðurgerðina, sent oftast er ákaf-
lega ómerkileg, situr síðan yfir lrenni nokkra daga, meðan hún er
að spekjast á hreiðrinu. Síðan ekki söguna meir. Hans hlulverki í
varplandinu er lokið, og hann hefur sig á brott. Ótryggur eigin-
maður það!
Æðarfugiinn er spakur þar, sem vel er farið að honum. Mætti ef
til vill segja, að hann væri orðinn hálftaminn. — Meðan túnin í eyj-
unum voru lítt ræktuð og þýfð, var mikið æðarvarp í þeim. Nú er
það minna.
Kofian fer að verpa um miðjan maí. Hún á 4—6 egg. Það tekur
hana 3—4 vikur að unga þeim út. Eftir að hún hefur „leitt út“,
hverfur meginþorri hennar frá varpstöðunum í eyjunum og heldur
til lands með ungana. Þar elur hún þá upp á vöðlurn við árósa, þar