Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1949, Blaðsíða 22

Náttúrufræðingurinn - 1949, Blaðsíða 22
68 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN var um aldamótin 1800. Fram til þess tíma liöfðu umbæturnar á pappírsframleiðslunni verið sárafáar, og voru þó liðin urn 2000 ár frá því, að pappír var fyrst gerður. Auk þeirra tveggja urnbóta, er áður voru nefndar, er aðeins um hinn svonefnda „hollending" að ræða, sem tekinn var fyrst í notkun á Hollandi um 1670. Hann auð- veldaði mjög alla mölun trefjanna. En brátt fór að bera á liráefnaskorti, er pappírsvélarnar voru farn- ar að ná verulegri útbreiðslu. Hörtuskurnar, sem notaðar voru í pappírinn, voru af skornum skammti, og þótt notast mætti við baðrn- ullartuskur í stað þeirra eða ásamt þeim, var illt í efni með útvegun liráefna í pappírinn. Laust fyrir miðja 19. öld horfði til stórvandræða á þessu sviði. En árið 1846 var fundin upp aðferð til að framleiða svonefnt viðarslíp úr trjáviði, og mátti nota það í pappír. Viðar- slípið bætti úr brýnni þörf, en eigi var hægt að framleiða pappír úr því einu saman, heldur aðeins ásamt einhverju því pappírsefni, sem áður hafði verið notað. Það var mjög til drýginda. En sá pappír, sem gerður var með viðarslípi, varð lélegri en pappír, sem gerður var án þess. Getur hver og einn dæmt um það af eigin raun, að pappír framleiddur með miklu af viðarslíjii er mjög lélegur og endist illa, jjví að allur dagblaðapappír, sem nú er notaður, er að 4/ hlutum úr viðarslípi', en aðeins l/5 hluta úr eiginlegum trefjum. Eigi leið þó á löngu, unz úr rættist, því að laust eftir miðja 19. öld var fundin upp aðferð til að framleiða svonefndan sellulósa úr trjáviði, og gat sellulósinn komið í stað hörtrefjanna í pappírnum að öllu leyti. Aðferðirnar til framleiðslu sellulósans úr trjáviði voru síðan endurbættar. Sá sellulósi, sem fyrst var framleiddur, er svo- nefndur natronsellulósi, og er hann brúnn eða brúnleitur að lit, svo að ekki er hægt að nota hann í hvítan pappír. En 1873 fannst aðferð til að framleiða livítan sellulósa, og er Itann enn í dag aðal- hráefnið í allan hvítan pappír, nema dagblaðapappír, sem er gerður úr viðarslípi ásamt hvítum sellulósa. í lieila öld hefur nú pappír verið sóttur í skóginn og ætíð verið af nógu að taka. En æ fleiri iðngreinar hafa lagt leið sína út í skóg- ana til að sækja þangað nauðsynleg liráefni. Skógarnir liafa veitt ríkulega og gera það enn. Meðan eigi er liöggvið meira úr skógun- um á ári hverju en nemur árlegum vexti þeirra, er engin hætta á ferðum. En það er ekki langt undan, að árlegur vöxtur skóganna láti oss ekki í té nægilegt hráefni til alls þess, er úr viði Jiarf að gera, ef Jnóunin verður hin sama á næstu áratugum og hún hefur verið
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.