Náttúrufræðingurinn - 1993, Blaðsíða 29

JÖKULÖLDUR 1 1
JÖKULÖLDUR |
JÖKULHLAUPASET
NÚTÍMAHRAUN
UNGAR GOSMENJAR
2. mynd. Kortskissa af nágrenni Kvíárjökuls, er sýnir helstu jarðfræðilegu fyrirbærin sem fjallað
er um í greininni. A milli 'næðarlína eru 20 m. Sketch map showing the main geological features
discussed in the text. Teikn. Páll Imsland eftir gögnum Sigurðar Bjömssonar.
á, en þó líklegast allmörgum árþúsundum
fyrr en Henderson hélt.
Það virðist jafnvel vera svo að Hender-
son hafi talið að sprengigos hafi greitt
Kvíárjökli leið frá upptakasvæði hans og
má vera að hann hafi þar verið nær réttri
ályktun en í fljótu bragði virðist.
HUGSANLEG MYNDUNARSAGA
LANDSLAGSINS VIÐ KVÍÁRJÖKUL
Saga eldkeilunmir
Umhverfi Kvíárjökuls er, eins og
Henderson kom auga á, mjög sérstakt.
Kvíárjökull fær fóður sitt ofan af Öræfa-
jökli og úr suðausturhlíð hans.
Sunnan jökulsins er Staðarfjall,
520-1036 m hátt. Er það víðast nærri
þverbratt frá brún niður að Kvíárjökli. Það
er hlaðið upp úr móbergi, basalti og
líparíti. Þar má einnig sjá allþykk lög sem
virðast vera úr ljósum vikri. Þau hafa
komið upp í stórgosi fyrir óralöngu og
virðast vera sams konar og vikurlög sem
sjá má á stöku stað í Kvískerjafjöllum.
Berglög úr öðru efni hafa lagst yftr þessar
vikurdyngjur. Uppi á brúninni má sjá
leifar af hraunlagi sem jökull hefur ekki
gengið yfir og virðist hafa átt upptök sín
þar sem bæli Kvíárjökuls er nú.
Norðan við Kvíárjökul eru Vatnafjöll,
sem að vísu er eitt fjall, með hömrum og
nokkrum bröttum gróðurtorfum og ná
620-955 m hæð. Fjallið myndar hvassa
egg og að Kvíárjöklinum veit snarbrött
hlíð, að mestu hulin skriðum. Á nokkrum
stöðum á þessari egg má sjá menjar eftir
eldvirkni frá fleiri en einu tímaskeiði.
Yngstar eru þessar menjar fremst á
23