Samvinnan - 01.02.1970, Blaðsíða 26

ekki að öll neðstu eplin eru
skemmd og ekki mun líða á löngu
þar til þau skemma öll hin út frá
sér? Það er svo sannarlega víta-
vert kæruleysi af manninum að
athuga ekki öll hin eplrn, og
þannig er það einmitt með okkur,
nema hvað verið er að hegna
okkur fyrir gáleysið, og þess
verður ekki langt að bíða að við
verðum áþreifanlega varir v:ð
skemmdina. Okkar gáleysi er að
sjá ekki, hve rotin þjóðfélögin
eru við botninn og að þaðan
kemur skemmdin sem veldur
styrjöldum og hungri. Starf
kirkjunnar á að stefna að því að
opna augu okkar fyrir þeirri
hættu sem við erum í. Við hugs-
um eiginlega á mjög díalektísk-
an hátt. Við sjáum andstæður í
flestum hlutum og viljum að öll
verkefni séu tekin á hávísindaleg-
an hátt. Því eru takmörk sett,
hve langt er hægt að ganga í að
sanna sannleiksgildi trúarbragða,
en það er einmitt stóri kosturinn
við þau. Kirkjan á einm;tt að
reyna að minnka þessa díalektík
í okkur og kenna okkur að meta
það, sem náttúran 'hefur upp á
að bjóða, óskert og óbrjálað.
Kirkjan á að stuðla að ger-
breyttri stefnu í þjóðfélagsmál-
um. Með berum orðum sagt: að
brjóta niður það sem undan-
gengnar kynslóðir hafa byggt upp
og stuðla í staðinn að nýrri
stefnu, göfugri takmörkum og
fegurri draumum.
Kirkjan og unga fólkið
Það er enginn vafi á því, að
ungt fólk hefur töluverðan áhuga
á ti’úmálum, en skoðanir okkar
eru ákaflega reikular. Kennsla í
trúarbragðasögu er algerlega for-
smáð af skólunum, og kirkjunn-
ar menn gera sér litla grein fyrir
gildi trúarinnar fyrir ungu kyn-
slóðina eða vanrækja í það
minnsta algerlega þá skyldu sína
að ná til hennar. Við erum mjög
leitandi í trúmálum og myndum
okkur alls konar hugmyndir um
trúmál. Sumir gera sér far um
að mvnda sér ákveðnar trúar-
skoðanir af e;gin hugmyndum.
Aðrir vilja segja sig úr þjóð-
kirkjunni og leita til annarra
trúarbragða. En eitt er víst, að
trúaráhuginn er fyrir hendi, og
hann verður að treysta svo að
trú;n geti þjónað sínu göfuga
hlutverki í nútímaþjóðfélagi. Hér
á íslandi verður þjóðkirkjan að
hafa forystu í þeim mikilvægu
málum, vegna þess hversu hún er
fjölmenn og hve átak meirihlut-
ans getur náð glæstum árangri.
í skoðanakönnun, sem ég kom
af stað hér í Menntaskólanum á
Akureyri, spurð; ég 60 nemend-
ur álits á messugerð eins og hún
tíðkast nú og hvort þeir hefðu
yfirleitt nokkurn áhuga á að
sækja kirkju, ef óbreytt ástand
héldist í kirkjumálum. Einnig
reynd; ég að komast að, hve
margir hefðu lesið Biblíuna, og
þá hvað mikið af henni. í þriðja
lagi athugaði ég, hve áhugi nem-
enda væri m;kill á öðrum trúar-
brögðum eða hvað það gæti haft
í för með sér, ef Kóraninn yrði
gefinn út á íslenzku. í ljós kom,
að aðeins einn hafði lesið alla
Biblíuna. 36 höfðu lesið e;nhvern
hluta af henni, fyrir utan Biblíu-
sögur sem kenndar eru í skólum.
23 höfðu ekkert lesið í henni,
eða 38,3%. Þetta er óþægilega
há tala, og það er forvitnilegt að
fá að vita, hvort þessir nemend-
ur séu algerlega áhugalausir um
trúmál eða hvort þeir séu að
leita sér að nýjum trúarkenning-
um, en það kom í ljós, þegar ég
spurði hvort þeir læsu Kóraninn,
ef hann yrði gef;nn út á íslenzku.
Aðeins 5 af þeim 36, sem lesið
höfðu hluta af Biblíunni, svöruðu
neitandi, en 31 játandi. 13 af
þeim 23, sem ekkert höfðu lesið í
henni, sögðust ekki ætla að lesa
Kóraninn, en 10 af 23 eða 43,5%
svöruðu játandi. Þetta hefur sína
sögu að segja. Ljóst er, að allir,
sem spurðir voru, hafa einhvern
áhuga á trúmálum, nema þeir 13,
sem ekkert hafa lesið í Biblíunni
og hafa engan áhuga á Kóran-
inum eða öðru sem snýst um trú-
mál. Einn;g má sjá af þessu, að
fáeinir (10) hafa engan áhuga á
kristindómi, en vilja samt kynna
sér trúarbók íslams. Orsakir
þessa eru sennilega margar, en
það er ekki svo fráleitt að álíta,
að k;rkjan eða kristinfræði í
skólum hafi ekki vakið neinn
áhuga þeirra á kristindómi, og
þess vegna snúi þeir sér að ein-
hverju öðru og óþekktu til að
svala trúaráhuga sínum. Sá stóri
hópur, sem lesið hafði í Biblíunni
og kynna vildi sér Kóraninn,
gerir það að mestu sakir forvitni,
og margir töldu s;g ekki gera
meira en líta í bókina. Athyglis-
vert er, að aðeins 7 af þeim 60,
sem ég spurði, hafa áhuga á að
sækja kirkju nú. Þetta eru ekki
falleg meðmæli með kirkjunni,
og benda þau t;l þess, að ein-
hvers staðar misstígi hún sig, og
ekki sé alveg nóg að starfrækja
æskulýðsfélög innan vébanda
kirkjunnar, sem hafa það að
höfuðmarkmiði að efla áhuga
fólks á kirkjunni og kenningum
Jesú Krists. Þau eru í það
nrnnsta algerlega vanmáttug að
ná sýnilegum árangri í þessu
starfi, a. m. k. að því er snertir
kirkjulegan áhuga. Það eru
hvorki meira né minna en 4 nem-
endur í M. A. af þeim 60, sem ég
spurð;, sem kirkjan hefur náð
svo innilega til, að þeir eru full-
komlega ánægðir með það, sem
hún hefur upp á að bjóða, og
vilja engu breyta. Sá grunur leit-
ar þó á mig, að við eigum það
þeim prestum að þakka, sem
breytt hafa út af hinu rígbundna
og ste;ngelda messuformi. Það
dettur sennilega engum í hug að
álíta það ekki hag fyrir kirkjuna
og þjóðina alla að breyta til um
messuform, svo að við „hinir
yngri“ hefðum eitthvað til kirkj-
unnar að sækja, því að 33 eða
60% spurðra hafa fullan vilja til
þess að sækja kirkju og hlýða á
orð guðs, aðeins ef messuforminu
yrði hnikað örlítið til og gert líf-
legra, en sé ekki eins og frið-
lýstur geldingur andlegrar og
frjósamrar hugsunar.
Þar sem ég bý „úti á landi“ en
ekki í Reykjavík, eru mér flestar
þær breytingar óljósar, sem átt
hafa sér stað í messugerð í höf-
uðborginni, þá sérstaklega til-
raunir háskólamanna. „Pop“-
messur eru mér einnig það
ókunnar, að ég treysti mér ekki
til að fjalla neitt um þær. Ég
varð þó greinilega var við, að
þeir nemendur, sem svöruðu
spurningunni um breytta messu-
gerð, ætluðust ekki til að „pop“-
hljómlist væri aðaldagskráratrið-
ið, heldur fannst þeim sem prest-
arnir ættu að útskýra hvað krist-
indómur væri og bera hann sam-
an við önnur trúarbrögð og gefa
mönnum tækifæri til að spyrja
eða jafnvel taka til máls. Við
viljum fá almennan söng og
syngja um hörmungar stríðsins
og dásemd friðarins, um frelsi
og kærleika og hið göfuga tak-
mark trúarinnar, að gera menn-
ina með alla sína þekkingu þess
verða að njóta hennar.
„Ég á mér ósk.........“
Ég þekkti deyjandi mann, sem
ræskti sig, reyndi að brosa og
sagði: „Ég á mér ósk.......“, en
því miður þá komst hann ekki
lengra. Allir vissu hvers hann
ætlaði að óska, en sumir vildu
ekki heyra það, því að þá sveið
sárt undan þeirri ósk. Þeir
fundu svo vel, hve máttur þeirra
var lítill til þess að uppfylla
þessa einu og síðustu ósk deyj-
andi manns.
Svona getur einhver saga byrj-
að — eða endað. Sumir vilja ef
t;l vill, að sagan verði ekki lengri.
Ingólfur H. Ingólfsson.
SigurSur Jakobsson:
DAUÐI
Garnalt fól'k
deyr einkum í morgunsárið
eða í Ijósaskiptunum
þegar fótatak dagsins
er að hverfa útí nóttina
á fölgráu sjáaldri
sofa Ijósöldur
synda örsmáir Ijósfiskar
með hvítan kvið
og spurn i augum
slá til sporði
í dauðum sjó:
grænfitjuðum fingrum
tignarlega svífa
uppá fölgrátt yfirborð
lífvana litaslæður
lítils virði er okkur lífið
og á nethimnu
engist mynd starandi
sólar í dauðateygjum
Spurningar til 60 nemenda í Mennta-
skólanum á Akureyri:
1. a. Hafið þér lesið alla Bibliuna?
b. Hluta af henni?
c. Ekkert?
2. Læsuð þér Kóraninn, ef hann yrði
gefinn út á íslenzku?
3. a. Hafið þér áhuga á að sækja kirkju
eins og messur fara fram í dag?
b. En ef messur færu fram í anda
ungs fólks og í samræmi við 20.
öldina?
Svör:
1. a. 1 }
b. 36 c. 23 i 60
2. a. já 1 j ■
nei 0 j
b. já 31 » :
nei 5 )
c. já 10 \
nei 13 )
3. a. já 7 l
b. já 3
c. nei 4 I
Ef svarið við spui
a. nei 53 I
b. já 33
nei 17 I
60 (Allir svöruðu)
7 (Allir-svöruðu)
50 (3 svöruðu ekki)
„Hrein og flekklaus guðrækni fyrir Guði og föður er þetta, að vitja
munaðarlausra og ekkna í þrengingu þeirra og varðveita sjálfan
sig óflekkaðan af heiminum.“ . ...... , „„
Hið almenna bref Jakobs, I, 27.
„Trúin er ekkert annað en ást á Guði og mönnum.“
William Penn.
,,Úr því mennirnir eru svona spilltir, þó þeir hafi trúarbrögðin,
hvernig væru þeir þá án þeirra?" Benjamín Franklín.
22