Samvinnan - 01.02.1970, Page 57

hafa því aðeins atkvæðisrétt, að þeir séu
kosnir í miðstjórnina. Þó eiga þingmenn
atkvæðisrétt í málum þeim, sem Alþingi
fjallar um og lögð eru fyrir miðstjórn
flokksins eða fullskipaða flokksstjórn (45.
gr. 1. mgr.). Miðstjórn kemur saman til
fundar, þegar formaður kallar hana saman,
og í ákveðnum t;lvikum er skylt að gera
það (41. gr. 1. mgr.).
í lögum flokksins er kveðið svo á um
hlutverk miðstjórnar, að hún fari með störf
flokksstjórnarinnar, en þó skal flokksstjórn
kvödd saman, ef miðstjórn telur þess þörf
vegna afgreiðslu stórmála (39. gr. 3.—4.
mgr.).
Raunverulega virðist felast í ákvæðum
þessum, að miðstjórn ásamt þingflokki hafi
það hlutverk að fjalla um hin daglegu og
hagnýtu viðfangsefni stjórnmálanna, svo
sem þau ber að hverju sinni, og taka ákvarð-
anir í þeim.
Auk þess hefur miðstjórn með höndum
margvísleg framkvæmdastörf. Hún hefur
vald til að víkja félagi eða einstaklingum úr
flokknum og fellir úrskurð um brottvikn-
ingu manns úr flokksfélagi. Allt sætir þetta
þó áfrýjun til flokksþings eins og áður var
sagt (48.—49. gr.). Stjórnum flokksfélaga
er skylt að láta miðstjórn í té allar þær
skýrslur og upplýsingar, sem hún þarf á
að halda vegna starfsemi flokksins (60.
gr.).
Þá hefur miðstjórn með höndum það
hlutverk að kjósa menn í framkvæmda-
stjórn, blaðstjórn og verkalýðsmálanefnd
(42. gr.). Hún tekur ákvörðun um framboð
til Aiþingis að fengnum tillögum kjördæma-
ráða utan Reykjavíkur og fulltrúaráðs
flokksfélaganna í Reykjavík (53. gr.).
Ásamt þingflokki nefnir hún fulltrúa flokks-
ins í opinberar nefndir eða til annarra
trúnaðarstarfa, sem flokkurinn getur ráðið
skipan manna í, en heimilt er að fela flokks-
stjórn eða þingflokki þessi störf (45. gr.
2. mgr.). Loks ber að geta þess, að mið-
stjórn mun e;n ákveða, hverjir skuli vera
ráðherrar flokksins, þegar svo ber undir
án þess að ákvæði séu um það í lögum.
í framkvæmdastjórn skal miðstjórn kjósa
úr sínum hópi 9 menn. Hún heldur fundi
vikulega á tímabilinu frá 1. október til 1.
maí, en ákveður að öðru leyti sjálf íunda-
fjölda. Mun hún koma saman um það bil
einu sinni í mánuði tímabilið 1. maí—1.
október.
Hún hefur með höndum ýmisskonar fram-
kvæmdastörf eins og nafnið bendir til, svo
sem að annast daglegan rekstur flokksins,
að sjá um framkvæmd á ályktunum flokks-
þings, flokksstjórnar og miðstjórnar, að
hafa umsjón með fjárhag og fjáröflun
flokksins, og ráða starfsmenn hans. Hún
getur sér til aðstoðar skipað nefndir t;l at-
hugunar á einstökum málum eða málaflokk-
um og falið þeim meðferð mála, eftir því
sem hentugt og nauðsynlegt verður talið (42.
gr.). Lítt mun þó kveða að því, að slíkar
nefndir hafi verið skipaðar.
Þingflokkur er skipaður þingmönnum Al-
þýðuflokksins.
Meðan Alþingi situr, skulu þingmenn
halda fundi jafnaðarlega tvisvar í viku, en
oftar, ef þurfa þykir. Auk þingmanna sitja
fundi þessa formaður flokksins, varafor-
maður og ritari. Hafa þeir málfrelsi og til-
lögurétt, enda þótt þeir eigi ekki sæti á
Alþingi. Sama rétt hefur ritstjóri Alþýðu-
blaðsins og einn fulltrúi sérstaklega kosinn
af miðstjórn (44. gr.).
Auk þessara aðilja, sem hafa með hönd-
um stjórn Alþýðuflokksins í heild, koma
flokksfélög, sem ná yfir einn kaupstað eða
hrepp, fulltrúaráð, sem einnig ná yfir einn
kaupstað eða kauptún, þar sem fleira en
eitt flokksfélag starfar, og kjördæmisráð,
sem ná yfir eitt kjördæmi.
Flokksfélög teljast vera þau félög, sem
hlíta vilja stefnuskrá flokksins, undirgang-
ast lög hans og hafa að minnsta kosti 10
fullgllda félaga (4. gr. 1. mgr.). Rétt til upp-
töku í félag hefur hver karl ela kona 21
árs að aldri, er skuldbindur sig til að hlíta
lögunum (7. gr.).
Telja verður, að tilgangur flokksfélaganna
sé að vinna að útbreiðslu og viðurkenningu
á hugsjónum jafnaðarstefnunnar í samræmi
við stefnuskrá Alþýðuflokksins (sbr. 1. og 4.
gr.). Hefur hvert íélag fuilt frelsi um sín
innri mál, segir í lögum flokksins, þó svo
að ekki brjóti í bága við lögin, stefnuskrá
flokksins, samþykktir fiokksþinga, ákvarð-
anir flokksstjórnarinnar eða miðstjórnar
milli þinga (11. gr.). í flokksfélögunum skal
kosið til flokksþings, eins og nánar er rakið
áður.
í lögum Alþýðuflokksins er gert ráð fyrir
3 tegundum flokksfélaga:
1. Alþýðuflokksfélögum.
2. Félögum alþýðuflokkskvenna.
3. Félögum ungra jafnaðarmanna, 15—35
ára (3. gr. sbr. 7. gr.).
Fulltrúaráð flokksins í hverjum kaupstað
eða kauptúni skipa m. a. kjörnir aðalfull-
trúar síðasta flokksþings, helztu fulltrúar í
opinberum trúnaðarstörfum (þ. á m. þing-
menn, sveitarstjórnarmenn, bæjar- og sveit-
arstjórar, fulltrúar á alþýðusambandsþingi
o. fl.) svo og starfsmenn flokksins. Er hlut-
verk fulltrúaráða þessara að fara með sam-
eiginleg mál flokksfélaganna, gæta sameig-
inlegra eigna og stjórna sameiginlegum fyr-
irtækjum þeirra (19.gr.). Fulltrúaráð leggja
tillögur fyrir sameiginlegan fund flokksfé-
laga, sem fulltrúaráðið mynda, um framboð
flokksins til sveitarstjórnarkosninga (56. gr.)
og í Reykjavík hefur fulltrúaráðið auk þess
það hlutverk að gera tillögur til miðstjórnar
um framboð til Alþingis (53. gr.).
Kjördæmaráð skal myndað í hverju kjör-
dæmi utan Reykjavíkur, og í því eiga sæti
fulltrúar flokksfélaga innan hvers kjördæm-
is. Hlutverk þeirra er að gera tillögur til
miðstjórnar um framboð til Alþingis í
hverju kjördæmi utan Reykjavíkur og auk
þess að hafa forystu um starfsemi flokksins
í kjördæminu. í reynd mun aðalstarfið vera
í því fólgið að stjórna kosningabaráttu, þeg-
ar kosningar fara fram til Alþingis og
sveitarstjórna.
Áður var vikið að þeim tegundum félaga,
sem eru innan Alþýðuflokksins, en félög
ungra jafnaðarmanna eru hin einu þeirra,
sem hafa með sér landssamtök. Þau voru
stofnuð árið 1929, en elzta æskulýðsfélagið
1927. Ekki er getið berum orðum um til-
gang sambandsins í lögum þess, en hann er
að sjálfsögðu sá að vinna stefnumálum Al-
þýðuflokksins fylgi meðal ungs fólks í sam-
ræmi við 1. gr. flokkslaganna.
Skipulag þess er í aðalatriðum svipað og
skipulag Alþýðuflokksins. Æðsta vald er í
höndum sambandsþings, sem haldið er ann-
að hvert ár, en það er skipað fulltrúum
þeirra félaga, sem sambandið mynda, og eru
þau skoðuð sem deildir þess. Fer fjöldi
fulltrúa hvers félags eft;r tölu félagsmanna.
Sambandsþing skal kjósa sambandsstjórn.
Er hún skipuð 7 mönnum, sem búsettir skulu
© Samvinnan.
MIÐSTJORN
ALÞÝÐUFLOKKSINS:
Gylfi Þ. Gíslason, form.
Benedikt Gröndal, varaform.
Eggert G. Þorsteinsson, ritari
Arnbjörn Kristinsson
Ásgeir Jóhannesson
Baldur Eyþórsson
Baldvin Jónsson
Björgvin Guðmundsson
Björgvin Vilmundarson
Emil Jónsson
Erlendur Vilhjálmsson
Helgi Sæmundsson
Hörður Zophoníasson
Jón H. Guðmundsson
Jón Ármann Héðinsson
Jón Axel Pétursson
Jón Sigurðsson
Jóna Guðjónsdóttir
Óskar Hallgrímsson (formaður
framkvæmdastjórnar)
Sigurður Guðmundsson
Stefán Júlíusson
Svanhvít Thorlacius
FRÁ S.U.J.:
Eyjólfur Sigurðsson
Ingvar Viktorsson
Jón Vilhjálmsson
Sighvatur Björgvinsson
Örlygur Geirsson
53