Samvinnan - 01.06.1972, Qupperneq 23

nægilegt þéttbýli og fjölmenni.
En vandamál smærri staða útá
landi er geigvænlegt. Það má
heita útilokað að reka verzlun
á smærri stöðum núorðið. Að-
stöðumunurinn er svo mikill.
Og svo eru settar þær reglur, að
Friðrik: Þessi stórmarkaður
mundi náttúrlega skapa geysi-
legan mismun á verðlagi í land-
inu. Það kom fram, að verð-
mismunur yrði 5—8% hér á
Reykjavíkursvæðinu ogkannski
allt uppí 10—12% einsog er
sumsstaðar í Svíþjóð. Raun-
verulega þýðir þetta mun hærri
prósentutölu, því að til þess að
geta eytt 100 krónum þarf hlut-
aðeigandi maður að hafa aflað
sér 150—200 króna.
Björn: Ég held að þessi að-
stöðumunur verði aldrei jafn-
aður með verzluninni einni. Þar
verða einnig að koma til bein-
ar aðgerðir stjórnvalda, bæði í
þessu og öðru, sérstaklega varð-
andi flutningskostnað. í raun
og veru er þvi svo háttað nú,
að fólkið útá landsbyggðinni
verður að borga hærri skatta
af neyzlu heldur en Reykvik-
ingar. Við höfum allt uppi 28%
hærra verð á sumum vörum útá
landi heldur en er i Reykjavik.
Og af þessum mismun verðum
við að greiða söluskatt.
Friðrik: Mér finnst tilraunin
sem KRON hefur gert með af-
sláttarmiðunum merkileg, þvi
raunverulegur sparnaður fyrir
neytandann er meiri en þessi
10% sem afslátturinn hljóðar
uppá. Það er enginn smáræðis-
sparnaður fyrir mannmörg
heimili. Þetta hlýtur því að laða
Benedikt Gröndal
eitt skuli yfir alla ganga; það
sem hæfi i þéttbýlinu við Faxa-
flóa sé líka við hæfi á Vopna-
firði. Halldór fær ekki einu-
sinni að leggja á flutnings-
gjaldið til Vopnafjarðar. Þetta
er geigvænlegt vandamál.
fólk ákaflega mikið að félög-
unum.
Adda Bára: Við höfum orðið
þess áþreifanlega vör, að þetta
hefur verið mjög vinsælt.
Jakob: Það gæti til dæmis leitt
til þess að þið fengjuð það sem
eftir er af landsbyggðarfólkinu
til Reykjavíkur, og að því yrði
mikill sparnaður!
Adda Bára: Við getum nú tæp-
lega notað þær röksemdir, að
við eigum ekki að standa okkur
eins vel og okkur er unnt fyrir
fólkið í Reykjavík, vegna þess
að þá vilji allir flytjast hingað.
Það verður að finna aðrar leið-
ir til að leysa vanda lands-
byggðarinnar, sem vissulega er
mikill.
Halldór: Ég held að tilgangur-
inn með því að setja upp svona
stórverzlun i Reykjavík hljóti
fyrst og fremst að vera sá að
ná aukinni hlutdeild í þessum
stóra markaði, og þá sé ekki
rétt að vera að hugsa um það í
sömu andrá, hvernig leysa beri
vandamál okkar útá lands-
byggðinni.
Benedikt: Heldurðu, Erlendur,
að þetta yrði tiltölulega miklu
stærra átak en þegar Sam-
bandið setti upp fyrstu kjör-
búðina?
Erlendur: Já, þetta er miklu
stærra fyrirtæki.
0
Halldór Halldórsson
Kf. Fáskrúðsfirðinga, Fáskrúðsfirði
Kf. Berufjarðar, Djúpavogi
Adda Bára: Ég held við ættum
ekki að blanda saman þessum
tveimur fyrirtækjum.
Benedikt: Þau eiga þó það
sameiginlegt, að kjörbúð SÍS í
Austurstræti var gríðarlega
mikið og merkilegt átak til að
breyta verzlunartækninni hér á
landi. Þetta var fyrsta kjörbúð-
in í landinu.
Adda Bára: Það er nú ekki al-
veg rétt. KRON byrj aði á horn-
inu á Garðastræti fyrir löngu
síðan.
Benedikt: Jú, það er rétt; það
var löngu áður.
Adda Bára: Hitt er ljóst, að þó
að KRON hafi gengið allvel á
síðasta ári, þá fer þvi víðs
fjarri að það eigi fjármagn til
að leggja útí fyrirtæki á borð
við þennan fyrirhugaða stór-
markað. Þessvegna verðum við
að velta því fyrir okkur, hvað-
an við getum fengið þetta fjár-
magn, og hvort við getum leit-
að til okkar eigin meðlima. Er-
lendur kom fram með vissar
hugmyndir í viðtali í HLYNI í
sambandi við afmælið í febrú-
ar. Ég held við verðum að skoða
allar leiðir og velta fyrir okkur
öllum hugsanlegum möguieik-
um öðrum en þeim að fara
beint í stórfjármagnseigend-
urna. Ef við fáum peninga frá
okkar eigin fólki, þá er það
gott, og ef við fáum opinbera
aðila til að styðja okkur og fá-
um lán, þá er það líka gott.
Benedikt: Framkvæmdasjóður
hefur lánað til verzlunarinnar.
Erlendur: Já, beint og óbeint.
En í sambandi við það sem
þú sagðir um afkomuna, Adda
Bára, þá er ég ekki þeirrar
Kf. Stöðfirðinga, Stöðvarfirði
Kf. Austur-Skaftfellinga, Hornafirði
skoðunar, að afkoman hafi ver-
ið góð i KRON, þó mér þyki gott
að vita að verzlunin stendur
undir sér. Ég er að horfa á það,
að KRON geti raunverulega
byggt sig upp í Reykjavík og
lagt úti stórar framkvæmdir.
Til slíkra hluta er útilokað að
taka alla peninga að láni. Það
verður einhver hluti að koma
úr rekstrinum. Þetta er vanda-
málið.
Adda Bára: Þessar 250 milljón-
ir koma aldrei útúr rekstrinum.
Erlendur: Vitanlega ekki, en
eigið fé verður að koma að
hluta.
Björn: En ef stórmarkaður get-
ur lækkað vöruverð um 5—10%,
þá er af talsverðu að taka til
að standa undir fjármagns-
kostnaði.
Ólafur: Menn leggja peningana
sína í banka fremur en inn-
lánsdeildir, vegna þess að þeir
leggja þá inn með það fyrir
augum að geta fengið lán, þeg-
ar þeir þurfa þess seinnameir.
Vitanlega er lægra vöruverð í
stórmarkaðinum algert skilyrði
þess að hann fái staðizt. Trú-
lega verður hann á einum
stað, og menn þurfa að aka þó-
nokkrar vegalengdir til að
komast þangað, eða er ekki
svo?
Erlendur: Það er nú annað mál,
sem ekki er farið að athuga
ennþá, en Svíarnir höfðu á-
kveðnar hugmyndir um það,
hvar ætti að staðsetja hann.
Þeir hafa mikla reynslu í þess-
um efnum. Þá kemur nú það
atriði, hvort borgaryfirvöldin
fást til að veita KRON æski-
Aðstöðumunur
23