Samvinnan - 01.12.1973, Blaðsíða 47

að skreyta steypuna. Ef nokk-
uð er hörmulegt og öfugsnúið í
skipulagsmálum okkar, þá er
það þetta að reisa vegg fyrir
fallegasta útsýni i borginni og
kasta svo nokkrum krónum i
skreytingu á honum til að
friða samvizkuna. Og það meira
að segja eftir að ég var búinn
að fara með kvikmyndatöku-
vél um sömu slóðir fyrir nokkr-
um árum með það sæmilegri
athygli sjónvarpsgesta, að sið-
an hafa ekki sézt islenzkir
arkítektar þar á skermi — að
sjálfsögðu.
Stefán: Auðvitað er nauðsyn-
legt að mála það sem hverfur!
Jón: Samskonar röksemdir
komu fram í sambandi við
þetta fræga þjóðarbókhlöðu-
mál. Þá báru háskólamenn og
fleiri það á borð, að viðfangs-
efnið væri það sérstaks eðlis,
að ekki kæmi til mála að hafa
hugmyndasamkeppni um það.
Um bílskúr er þó sjálfsagt að
hafa hugmyndasamkeppni, en
þegar verkefni er sérstaks eðlis
skulu fagmenn ekki fjalla um
það. Að vísu sagði nú Frank
heitinn Lloyd Wright, vinur
minn, að góð list gæti aldrei
orðið árangur af samkeppni,
vegna þess að í dómnefnd sæti
meðalmennskan og gæti þaraf-
leiðandi aldrei verðlaunað ann-
að en meðalmennskuna, enda
tók hann aldrei þátt í sam-
keppni. Hinsvegar hefur því ver-
ið haldið fram með góðum rök-
um, að til þess að geta ýtt við
Jón: Sannleikurinn er sá, að
drulla verður alltaf drulla, þó
hún sé myndskreytt.
Hörður: Það væri náttúrlega
upplagt verkefni fyrir popp-
listamennina að mála Esjuna
og Viðey á þennan vegg.
Jón: Betra væri nú sennilega
að fá natúralískan landslags-
málara til að mála þetta i rétt-
um mælikvarða.
Stefán: Röksemdirnar fyrir
þessum vegg eru kannski það
snjallasta af öllu saman. Þær
voru eitthvað á þá leið, að öku-
menn mundu láta truflast af
hinu fagra útsýni og aka útaf.
kerfinu, klofið það á einhvern
hátt, eigi að hafa hugmynda-
samkeppni um allar stærri
byggingar í landinu, því það
er ljóst mál, að ástandið get-
ur aldrei orðið verra en það er
nú. Svo er sýndur litur á þessu
við og við, en aldrei í alvöru,
enda tómt grín. Þegar Skipu-
lag ríkisins átti 50 ára afmæli,
var efnt til hugmyndasam-
keppni. Það var horfið frá að
taka eitthvert tiltekið verkefni
fyrir, heldur er viðfangsefnið
einfaldlega kaupstaður á ís-
landi og umhverfi hans, hvaða
kaupstaður sem er. Hingaðtil
hefur þótt nógu erfitt að dæma
í samkeppni um eitt tiltekið
verkefni þar sem 10-20 menn
skila hugmyndum, því það get-
ur oltið á ákaflega litlu hvaða
hugmynd sé bezt. Árangurinn
af þessari samkeppni varð sá,
að 6 eða 7 hópar skiluðu til-
lögum, hver frá sinu plássi.
Hvernig á að meta þessar úr-
lausnir og bera þær saman?
Árangurinn verður vitaskuld
enginn annar en sá, að allar
þessar úrlausnir liggja hjá
Skipulagi rikisins og það getur
gramsað í þeim að vild eða
ráðinn hver hópur til hvers
verkefnis án nokkurs saman-
burðar á hæfni, sem er þó til-
gangur sérhverrar alvörusam-
keppni.
Gylfi: Má ég að endingu segja,
að ég trúi ekki að við getum
haldið áfram að starfa að
myndlist í landinu á þeim
grundvelli sem nú er, semsé að
láta markaðinn ráða hverjir
spjara sig.Við hljótum að þrýsta
á um, að tekinn verði upp
svipaður háttur og með Sin-
fóníuhljómsveitina, að mynd-
listarmenn verði ráðnir til rik-
isins til að búa til list, sem
ríkið á síðan, að byggðar verði
vinnustofur handa listamönn-
um og þeim sköpuð mannsæm-
andi aðstaða til starfa.
SAM: Væntanlega þurfum við
að gera róttækar breytingar á
ríkisskipulaginu til að þetta
nái fram að ganga.
Guðrún: Þyrfti þá ekki að
byggja slíkar vinnustofur í
þessum nýju og vonlausu hverf-
um okkar?
Gylfi: Að sjálfsögðu. En spurn-
ingin er náttúrlega, hver eigi
að byggja vinnustofur fyrir
listamenn?
Guðrún: Það er nú byggt fyrir
ýmsa aðila i þessu þjóðfélagi.
Jón: Hvernig er með Kjarvals-
húsið á Nesinu? Ætli standi til
að fara að nota það?
SAM: Þar höfum við talandi
dæmi um íslenzka hégómann
og pjattið. Þó er kannski enn
átakanlegra dæmi nýja Mynd-
listarhúsið á Miklatúni, þar
sem mér skilst að arkítektinn
hafi fengið algerlega frjálsar
hendur. Sá óskapnaður er
kannski til einhverra hluta
nytsamlegur, en það er af og
frá að hann geti nokkurntíma
orðið nothæft myndlistarhús.
Þar koma fram allir verstu
eiginleikar mónúmentalismans,
á sama tima og hlutverki húss-
ins er algerlega gleymt eða það
er að minnstakosti gersamlega
misskilið. Á þeirri döpru nótu
skulum við ljúka þessari um-
ræðu. +
Olafur Gunnarsson:
HEIMUR
brestur
skauzt um rúðuna
ískur [ hemlum
og andlit
afmyndað af reiði
ég hljóp eins hratt og ég gat
en þó fannst mér fætur mínir
fastir við gangstéttina
og stöðugt á eftir
másið
í þessum stóra manni
dyrnar
upp stigann heima
í hendingskasti
inní skáp
og ég sit einn
hræddur
innan um skótau
og skrúbbur
þungt
snöggt
fótatak
barið
og reiðileg rödd:
jú
víst hljóp strákurinn hér inn
ég skal lemja helvítið
framrúðan fór í mask
þetta er mörg hundruð króna skaði
á bílnum
en hann ver
án þess að finna þig
fótatakið vjarlægist
og hurðin skellur
þögn
og löngu síðar
læðistu fram
ekki kom okkur til hugar
að þú kastaðir snjó
hvað þá klaka í bíla
eins og götustrákur
segja þau
nú lætur lögreglan
lýsa eftir þér í útvarpinu
þú skalt vara þig
á svonalöguðu kall minn
það var leitt að vita ekki
hvar þú varst
við hefðum svo sannarlega
látið manninn vá þig
og með ótta í brjósti
hlustar átta ára patti
á útvarp um kvöldið —
en verður undrandi
og yfir sig feginn:
þulurinn getur hans ekki
í innlendum fréttum
Bóla í Skagafirði.
Dæmi um samkeppni
47