Samvinnan - 01.12.1973, Blaðsíða 25

Samvinnan - 01.12.1973, Blaðsíða 25
Sœluhús við gamla Hellisheiðar- veginn (síðan á móti) ber vitni keltneskum áhrifum. Dœmigert útihús (efri mynd t. v.) með stein- hlöðnum veggjum. Tyrfingsstaðir í Kjálka (neðri mynd t. v.) með dœmigerðri húsaskipan gamla sveitabœjarins. Glaumbœr í Skaga- firði (t. h.). SAM: Þú átt við að danskir kaupmenn eigi upptökin að burstabænum? Hörður: Þeir byrja að byggja timburhús, og íslendingum finnst það mjög fint. Síðan skrifar maður, sem ég kalla Corbusier íslendinga, Guðlaug- ur Sveinsson prófastur i Vatns- firði, grein í rit Lærdómslista- félagsins um 1790 og gefur ís- lendingum þrjú plön, og eitt planið er burstabærinn. Hann slær í gegn. íslendingar geta ekki byggt timburhús, en það er þó betra að hafa timbur- gafl heldur en ekki neitt. Þá snúa þeir skálanum og stofunni við og fá timburgaflana, og þetta verður tízkustefna sinn- ar tíðar. Það verður stöðutákn að eiga burstabæ einsog nú þykir fint að eiga Mercedes Benz, og því stærri og glæsi- legri sem burstirnar eru, þeim mun hærra er eigandinn settur i þjóðfélaginu. Guðrún: Er þetta ekki afleið- ing af þvi sem var að gerast i borgunum? Ef þú lítur á lóð- irnar i borgum meginlandsins, til dæmis Kaupmannahöfn, þá voru þær að jafnaði langar eða djúpar lóðir, og síðan framhús og bakhús. Hörður: Það var nóg pláss á íslandi. Guðrún: Það er rétt, en kemur ekki hugmyndin að utan, og er ekki hver bóndi þama að byggja sér upp sína litlu borg? Gylfi: Nú langar mig til að taka dálítið stórt stökk. Ef við förum og athugum, hvernig við byggjum blakkirnar í Breið- holti, þá kemur í ljós, að við erum með langt hús, og við byggjum þversum á grunninn veggi sem bera húsið uppi, síð- an steypum við plötur ofaná, og höldum svona áfram upp. Síðan setjum við hliðar utan- á húsin, sína hvorumegin, léttar eða þungar eftir atvik- um, en þær eru yfirleitt ekki berandi. Við gerum raunveru- lega það sama í islenzka bónda- bænum. Við erum með hús sem snýr á langveginn, skulum við segja, og við byggjum veggi þvert á grunninn; vegna vatns og snjóa verða þökin að vera dálitið brött, og við setjum burstir á bæinn. Milliveggirnir spara okkur fyrirhöfn og kostn- að, með þvi að við látum tvö þök hvíla á hverjum vegg. Bærinn verður helzt að vera reisulegur, og þessvegna er sett timbur framaná hann. Hörður: Þetta er tóm rómantik hjá þér, Gylfi. Gylfi: Ertu viss um það? Stefán: Svo ég leggi hér orð í belg, þá langaði mig til að spyrja Hörð í sambandi við burstabæinn, hvort þar sé ekki um að ræða hreinan „facade- arkítektúr" eða sýndarmenn- sku, og hvers virði er sá arki- tektúr? Hörður: Jú, einmitt, það var það sem ég átti við. Ég skal bæta því við, að fyrr en í dag hafa orðið kynslóðaskil á ís- landi, þvi að gömlu mennim- ir, sem voru vanir torfhúsun- um gömlu, voru síður en svo hrifnir af burstabæjunum. Torfhúsin, sem voru samsíða hlaði, voru hlý og notaleg, en stofurnar i þessum nýju hús- um, sem sneru timburgöflun- um útá hlað, voru svo kaldar og rakar, að það vildi enginn maður vera i þeim. Þetta voru bara Pótemkin-tjöld, leiktjöld. SAM: Það er þá semsé stað- reynd, að þessir burstabæir voru kaldir og óvistlegir og að því skapi ópraktiskir, en þeir urðu tizkufyrirbæri, og list- rænn smekkur íslendinga á þessum timum réð þvi, að svona var byggt, þó það væri mjög óhagkvæmt. Hörður: Fólki fannst það fal- legt. Jón: Þegar þú segir tízkufyrir- bæri, þá minnir mig að Frank Lloyd Wright heitinn — vin- ur minn — hafi sagt hérna á árunum, að tizka í byggingar- list væri nokkurskonar andlegt harðlífi, þannig að tízka vitn- ar ekki beinlínis um listrænan smekk. Hörður: Það er ekki von, að þú sjáir inní hausinn á mér, en þegar ég tala um tizku set ég orðið alltaf í gæsalappir. Jón: Það áttir þú að segja strax. 25
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Samvinnan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.