Samvinnan - 01.02.1977, Page 28

Samvinnan - 01.02.1977, Page 28
SAMBANDIÐ 1922—1945 Tími aðhalds og vaxandi iðnaðar 1922 Miklar ritdeilur voru háðar um hag og störf Sambandsins og samvinnuhreyfingarinnar. Skuldir Sambandsins minnkuðu á árinu. Tilraun var gerð til að flytja út kælt kjöt, en framhald varð ekki á því að sinni. Skipið Svala, sem Sambandið átti að þriðjungi, fórst, og tapaðist mikill hluti kaupverðsins. Ólafur Briem var kjörinn formaður Sambandsins að Pétri Jónssyni látnum. 1923 Hallgrímur Kristinsson andaðist í ársbyrjun. Sigurður Krist- insson, bróðir hans, tók við forstjórastarfinu. Sparnaðarráðstafanir Sambandsins og kaupfélaganna náðu nú hámarki. Leitt var í lög að tapi Sambandsins vegna af- skrifta skulda og verðfalls eigna mætti jafna niður á að- ildarfélögin, en því ákvæði þurfti aldrei að beita. Sambandið tók sjálft við rekstri Gamastöðvarinnar í Reykjavík og hóf gærurotun á Akureyri. 1924 Viðskiptakjör voru góð og harðasta skuldabaráttan að baki. Þó var áfram stefnt að aðhaldi í viðskiptamálum til þess að styrkja fjármagnsstöðu félaganna. Hófst útflutningur freðkjöts. Innflutningsdeild kom upp sýnishornasafni iðnaðarvara til að auðvelda kaupfélögunum pantanir. Reist var verksmiðja á Akureyri yfir gærurotunina. Fyrirlestrahald um samvinnumál hófst á ný og var nær samfellt til 1930. Fyrirlesari í fyrstu Jón Sigurðsson í Ysta- felli. Sápuverksmiðjan Sjöfn, helmingafélag Kaupfélags Eyfirðinga og Sam- handsins, tók til starfa 1932 í skúr sem reistur var við smjörlikisgerð KEA, en fluttist 1934 í sérstakt hús þar sem áður var gæruvinnsla; eru ----------------------------------------------- Þéttbýliskaupfélög Kaupfélagsskapurinn átti alla tíð traustastar rætur í sveitum. Fyrir 1920 höfðu þéttbýliskaupfélög naumast komist á fastan grundvöll nema Kaupfélag Verka- manna á Akureyri. Síðan jókst mjög pöntunarstarfsemi verkamanna í bæjum og þorpum, oft í tengslum við verkalýðsfélög, og um 1930 var þetta starf víða að færast í reglulegt kaupfélagshorf. Samstarfi þéttbýliskaupfélaganna við Sambandið var löngum nokkuð áfátt, en innganga Kaupfélags Reykjavíkur og nágrennis í Sambandið 1938 táknar tímamót í þeim efnum. Hins ber að geta að mörg héraðskaupfélögin höfðu aðsetur í vaxandi bæjum og þorpum og urðu með tím- anum nátengd hagsmunum þéttbýlisins, tóku að sér afurðasölu fyrir sjómenn, komu upp fiskverkun og voru helstu vinnuveitendur í sumum bæjum. ._______________________________________ . 1925 Gengishækkun íslensku krónunnar olli bændum stórtjóni, og jukust skuldir kaupfélaganna. Sambandið jók innflutning byggingarvara og gerði átak til að vinna ullarmarkað í Mið-Evrópu. Ólafur Briem, stjómarformaður Sambandsins, lést á árinu og við tók Ingólfur Bjarnason í Fjósatungu. 1926 Áformað að Sambandið kæmi upp ullariðnaði. Innflutningur skilvinda, sauma- og prjónavéla fór vaxandi þetta ár og hin næstu, enda þessi tæki að verða algeng á sveitaheimilum. þessar myndir teknar skömmu síðar. Sjöfn færði brátt út kvíamar og varð efnaverksmiðja með mörgum framleiðslugreinum; má þar ekki síst nefna málningarframleiðslu, sem nú er orðin útflutningsgrein. 24
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104

x

Samvinnan

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.