Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.04.1909, Blaðsíða 10

78
þannig braut, að því takmarki sem hann stefnir að, verða
allir þeir, sem að honum standa, að kosta kapps um
það, að afnema öll skuldaviðskipti. Skuldaverzlunin er
óholl og skaðleg, bæði hverjum einstaklingi og þjóð-
inni í heild sinni. Hún hefir í för með sjer verðhækkun
á vörunni, eins og þegar hefir verið sýnt fram á; henni
fylgja talsvert aukin störf við rekstur fjelagsverzlunar-
innar, sem aptur leiðir af sjer kostnað, sem annars hefði
mátt sneiða hjá. Enn er þess að geta, sem hjer er einna
þyngst á metunum, að skuldaverzlunin venur menn á
eyðslusemi og óskilvísi um skör fram.
Fjelögin ættu því að leggja ítrasta kapp á það, að
koma ár sinni þannig fyrir borð, að útlendu vörurnar
væru jafnan keyptar inn fyrir borgun út í hönd. Til
þess þurfa þau vitanlega að taka lán, meðan stofnsjóðir
þeirra eru svo skammt á veg komnir íil þess að geta
verið teljandi veltufje; en þessi lán eiga þau að geta
fengið innanlands, í bönkunum, að meiru eða minna
leyti. Að öðru leyti færi vel á því, að fjelagsmenn legðu
fram einhvern hluta af andvirði vörunnar fyrir fram, svo
það fje sje handbært, þegar innkaup fara fram. Mundi
þá fara bezt á því að hver einstök fjelagsdeild tæki lán
eða ábyrgðist vissan hluta af andvirði þess vörumagns,
sem deildin þarf eða áætlar sjer að taka. Þetta ætti að
minnsta kosti að vera sjálfsögð regla, þegar um pant-
aðar vörur er að ræða í pöntunardeildum fjelaganna.
Kaupfjelögin ættu einnig að fylgja dyggilega þeirri
reglu, að lána sem minnst út af vörum, heldur láta
jafnan hönd selja hendi. En þar er hægra um að tala
en í að komast. Menn eru orðnir svo vanir því, að fá
lán hjá kaupmönnum, að mönnum finnst önnur viðskipta-
aðferð óframkvæmanleg, þar sem lánsverzlunin er enn
við lýði, sem mun vera allvíða hjer á landi. Hjer skal
eigi á það minnst, frekar en þegar er gert, hversu óholl
lánsverzlunin er þjóðinni og hefir verið, um langan
aldur. Hitt vita allir að það hefir opt komið sjer vel í