Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.04.1909, Side 49
117
tekning, ef nokkuð kemur opinberlega í Ijós í því
efni.
7. Af útlánafyrirkomulaginu, eða skuldaverzluninni, leiðir
eðlilega það: að skuldarnautur verður meira og minna
háður Iánardrottni sínum. Hann er raunar ofurseldur
geðþótta lánardrottins og verður að sætta sig við
verðlag hans og vöruval, og þetta samband er opt
notað mjög svo hlífðarlítið, þó sorglegt sje.
8. Opt breyta smákaupmenn gagnstœtt lögskipuðum
reglum með »búðartíma« og þeir eru jafnvel ófúsir á
að hafa Iokaða búð á helgum dögum.
9. Hver sá maður, sem getur þolað það og unað því,
að greiða af höndum gegnum vöruverðið: lífsframfæri
sívaxandi fjölda af millihandarmönnum, skatta, veltu-
fjárvexti, ábyrgðargjöld m. f!., hann ætti ekki að koma
nálægt kaupfjelögum, heldur styðja einkaverzlanirnar,
sem reknar eru að eins sökum eigin hagsmuna.
4. Til athugunar. (Kooperat. ’08. Nr. 9. C. T.)
Þegar jeg les, hjer í ritinu, um hin stórfenglegu sam-
vinnufjelög í útlöndum verð eg að játa það, að hjer í
heimahögum stöndum vjer, því miður, flestum öðrum
langt að baki; en af því þessi útlendu fjelög eru svo
miklu eldri, verðum vjer að vænta þess, að vjer kom-
umst lengra áleiðis, þegar stundir líða. En það er þó
eitt og annað, sem þarf breytinga við hjá oss, ef vjer
eigum að geta haldið greiðlega áfram ferðinni, og langar
mig til að benda á sumt af því.
Fyrst af öllu vil eg biðja hvern þann, sem bundizt
hefir samvinnufjelagsskap, að hann kynni sjer það enn
betur, til hvers fjelagsskapurinn miðar, heldur en útlit
er fyrir, að sumir hafi gert. Það eru til ekki svo fáir
fjelagsmenn, sem iíta svo á, að það sjeu að eins fáir
er sjeu eigendur fjelagsverzlunarinnar og þessir fáu hafi
því meiri hagnað en aðrir af verzluninni. En, hver og
9