Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.08.1921, Blaðsíða 17

Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
123
ungar þurfa að standa saman í skipulegum fylkingum,
þær fylkingar í félögum og félögin í sambandi. Þá, en
ekki fyrri, er kerfismyndunin alger og samræm, og
stendur á breiðum og traustum grunni.
IV.
Hér blasir þá verkefnið við. Það er að leita að
því besta, hvar sem það verður fundið, samþýða mis-
munandi form eftir þörfum og staðháttum og treysta
grundvöllinn sem vandlegast. Þessi leit og viðleitni til
umbóta verður jafnan að vera einn þáttur í samvinnu-
starfseminni. Samvinnan má ekki fremur en aðrir starfs-
hættir þjóðarinnar skorðast í stirðnuðu formi. Hún getur
samþýðst breytilegustu skilyrðum og viðfangsefnum af
því að hún er sjálf sprottin upp úr framsóknarviðleitni
þjóðanna. Hún mun því jafnan standast hverja raun
og ekki bregðast okkur, meðan við ekki bregðumst
henni.
Við megum aldrei gleyma því, að megintakmark
samvinnunnar er ekki fjármunalegur hagnaður, heldur
siðferðisleg þroskun. Þessvegna þarf að finna skipu-
laginu það form, sem reynist mönnum hollur og áhrifa-
ríkur skóli. Eins og við er að búast, eru enn innan
samvinnufélaganna ýmsir menn, sem eru engir sam-
vinnumenn. Þegar að syrtir telja ýmsir það mestu varða,
að tryggja sig sem vendilegast hver fyrir öðrum. 'En
að tryggja sig hver fyrir öðrum, þegar svo stendur á,
er sama og það, að sundrast. Lítil von er að hjörðin
haldist við í byl, ef hún heldur saman, en engin, ef
hún tvístrast. Jafnvel eru til þeir menn, sem þykir það
vera gómsætur matur, ef þeim berast í munn óhróð-
urssögur um þeirra eigin félagsskap. Um það er ekki
að sakast. Þá hefir skort aðstöðu og ef til vill siðferð-
islega hvöt, til þess að þreifa sjálfir á því viðfangsefni,
sem ýmsir úrvalsmenn íslensku bændastéttarinnar hafa