Neisti - 01.06.1968, Blaðsíða 4

Skilyrði þess að einhverjar verulegar umbætur nái fram að ganga er að
valdahlutföllin í’þjóðfélaginu breytist verulega launastéttunum f hag.
Þetta getur gerzt með tvennu móti: ríkisvaldið gangi úr greipum brask-
aranna eða völd fulltrúa einkahagsmuna f atvinnulííinu verði skert með
ýmsum ráðum íblóra við vilja ríkisvaldsins.
Það er ekki verkefni þessa blaðs að fjalla um leiðir til pólitiskrar valda-
töku sósfalista en hitt er þeim mun nærtækara að athuga möguleika þess,
hvernig verkalýðshreyfingin sem slík getur gripið inn f atburðarásina f
þjóðfélaginu með áhrifameiri hætti en að þjarka um krónur og aura við
fjandsamlegt ríkisvald. Vandinn er sá, hvort verkalýðshreyfingin getur
sameinað það að berjast fyrir beinum hagsmunamálum launþega á lfð-
andi stund jafnframt þvf sem hún berðist fyrir þvf að breyta styrkleika-
hlutföllunum f þjóðfélaginu og efla félagsrekstur og félagshyggju á kostn-
að lilindra gróðasjónarmiða einkaframtaksins.
Ef verkalýðshreyfingin hefði þrótt og djörfung til að hefja slíka bar-
áttu jafnhliða þvf sem hún heyr áfram varnarstrfð sitt f hinum beinu
launakjaramálum, þá fyrst væri barizt f senn gegn sjúkdómum og
sjúkdómseinkennum þjóðfélagsins og einhvers árangurs mætti vænta.
frelsi og lýðræði -hverra?
Frelsi og lýðræði eru kjörorð málsvara framleiðsluhátta auðvalds-
þjóðskipulagsins og það er ekki ætlun okkar að hvetja fslenzka verka-
lýðshreyfingu til að sækja margar fyrirmyndir að starfsemi sinni til
Austur-Evrópu. Þvert á móti ber henni að taka hina vestrænu lýðræðis-
postula á orðinu. Barátta fyrir aukinni hlutdeild og áhrifum launþega
og verkalýðshreyfingarinnar f stjórn atvinnulffsins er barátta fyrir
auknu lýðræði fþjóðfélaginu. En lýðræðisbarátta verkalýðshreyfingar-
innar hefur ætíð verið barátta fyrir frelsi hinna mörgu á kostnað frels-
is hinna fáu: félagshyggja og siðblind gróðahyggja stjórnlauss einka-
framtaks eru ósættanlegar andstæður. fslenzka kaupmannastéttin hef-
ur notið skefjalauss frelsis f stjórnartíð "Viðreisnarinnar" en þetta
frelsi hefur hún notað til að skapa verðbólgu f landinu, grafa undan
grundvelli framleiðslugreinanna, leggja mikinn hluta iðnaðarins f rúst
og sóa gffurlegum verðmætum f innbyrðis kapphlaupi um pyngju neyt-
endans.
Gegn frelsi kaupsýslubraskaranna verður verkalýðshreyfingin að setja
fram kröfu um frelsi hinsalmenna launþega og neytenda.Það á ekki að
vera neitt einkamál fámenns braskarahóps, hvort hundruð starfandi
4