Neisti - 01.06.1968, Blaðsíða 18

GUNNAR GUTTORMSSON
Að gagnrýna
verkalýðshreyfingu
Varla mun nokkrum, sem eitthvað þekkir til íslenzkrar verklýðshreyf-
ingar, blandast hugur um að hennar bíði ekki mörg óleyst vandamál og
verkefni á næstu árum. Þessi verkefni lúta bæði að starfsemi hennar
inn á við, skipulagsmálum hennar, félags- og menningarstarfsemi -
og ekki sí&ur að baráttu hennar út á við; hvernig hún til að mynda geti
samhæft kjarabaráttuna og baráttuna fyrir jákvæðum breytingum á þjóð-
félaginu, er tryggi varanlegan árangur hinnar fyrrnefndu.
Sjaldan verður þessi nauðsyn augljósari en einmitt eftir verkfallsátök,
svipuð þeim sem nýlega eru afstaðin, þegar spurningin snýst fremur
um það að varðveita en ekki bæta þau lífskjör, sem launafólk bjó við
áður og það taldi naumast til munaðar. Það ástand, sem skapazt hefur
{ atvinnumálum, þegar alvarlegur samdráttur hefur orðið \ mörgum
greinum atvinnulífsins, gefur ekki síður tilefni til umræðna um stöðu
verklýðsheyfingarinnar. Þegar eftir- og næturvinna er afnumin stendur
verkafólk andspænis þeirri bitru staðreynd, að tekjur 8 stunda vinnu-
dags hafa sjálfsagt aldrej. verið fjærri þvf en nú að hrökkva til fram-
færslu þó ekki séu teknar með nema brýnustu lífsnauðsynjar.
Eðlilegt er að opinskáar umræður eigi sér stað um öll þessi mál og þá
ekki sízt um það hvernig, og eftir hvaða leiðum verklýðsheyfingin geti
snúið þessari óheillaþróun við. Þessar umræður þurfa auðvitað helzt
að eiga upptök sín innan verklýðsfélaganna og launþegasamtakanna þar
sem það eru fyrst og síðast félagsmenn þessara samtaka, sem verða
að móta störf þeirra og stefnu. - En þær umræður og sú gagnrýni, sem
fram kann að koma utan verklýðsfélaganna á starfshætti þeirra og stefnu,
getur verið launþegasamtökunum ómetanleg sé hún á rökum reist og sett
fram 1 ljósi þekkingar á öllum aðstæðum. Þvi rétt eins og hver annar
verkamaður.sem lengi hefur unnið sama starfið, kemur oft ekki auga á
hentugri vinnubrögð við verk sitt, sem öðrum kmma að virðast auðsæ,
eins getur forystu- og félagsmönnum 1 launþegasamtökunum sést yfir
nýjar og skynsamlegar starfs- og baráttuaðferðir. - Hér er því* engan
veginn óhugsandi að við eigi gamla orðtækið, að betur sjái augu en auga.
Eins og glöggt kom fram í umræðum þeim sem spunnust 1 kringum sífe-
asta verkfall ( \ blöðum útvarpi og manna á milli) er mat manna á hlut-
verki verklýðsheyfingarinnar eðlilega mismunandi, og kröfur þær, sem
menn gera til hennar mótast eftir þvi. - Með hliðsjón af þessu má skipta
1 tvo hópa þeim, sem ákafast gagnrýna verklýðsheyfinguna og starfs-
hætti hennar: Annars vegar eru þeir, sem vegna eigin hagsmuna eða jafn-
vel meintra hagsmuna atvinnuveganna, óska þess að verkalýðshreyfingin
sé og verði félagslega veik samtök. Málflutningur þeirra miðar að þvi
18