Andvari - 01.04.1962, Síða 80

78
GUÐMUNDUR BÖÐVARSSON
ANDVARI
ingu og lóðið rann með skarki alla leið út að kringlunni pundarans. Síðan féll
allt niður í kösina.
Nú stóð þá bóndinn Runólfur við markið og ég hélt að nú mundi hann
þegar í stað hvolfa yfir valinn þessum fáu fiska-tutlum, sem eftir voru í bör-
unum. Það gerði hann ekki. En hann tíndi fiskana upp, sinn með hvorri
hendi og þeytti þeim: einn, tveir, einn, tveir. Og þeir flugu yfir húsaþökin og
það glitraði á þá í sólskininu.
Það er verkefni fyrir sálfræðinga að athuga áhrif sigursins á þá sem vinna
styrjaldir, viðbrögð þeirra til ills og góðs. Það er sagt að sumum gleymist það
í sigurvímunni um hvað var barizt, það er að segja: hin siðferðilegu sjónarmið
í baráttunni gleymast þegar baráttunni sjálfri er lokið. Herfanginu er aftur á
móti aldrei gleymt.
Ég hafði nú haldið að sigurgleðin mundi svífa á Runólf rninn þegar hann
skundaði burt nreð sínar grænu börur, að vísu ataðar í fiskjarins kalda blóði
og slubbi en endurheimtar samt sem áður, — skundaði burt frá sigruðum óvini
og föllnum val. En það var öðru nær. Elugur hans virtist jaln þungur enn sem
áður. Hann gekk hratt og rak börurnar harkalega á undan sér, gekk og tautaði,
formælandi aðskiljanlega öðru hvoru.
Eg fylgdi honum og undraðist að sætleiki hefndarinnar skyldi ekki koma
yfir hann. En hann bolaðist áfram eins og hann ætti í höggi við alla tilveruna.
Kannski átti hann það. — Og sólin, vinur bóndans, og hinna grænu grasa,
skein yfir hann, en hann virti hana ekki viðlits, golan bar að vitum hans ísúran
ilminn af nýhreyfðri moldinni úr garðblettum húsanna en það mýkti ekki skap
hans, — æ, nei, — þessi moldarlykt á heitum vordegi, hún gerði honum kannski
ekki léttara fyrir.
Og Rúnki gamli stikaði og klumbuhjólið rann, og ég tölti á eftir. Og er
við komum á Vesturgötuna og senn var áfanga náð, þá liggur leið okkar fram
hjá húsi Halldórs lisksala eins og lög gera ráð fyrir. Og þar stendur sú stóra
steinsleggja með sitt langa stýri og heldur dyradóm. Og sem við koinum i
námunda sleggjunnar, þá rennir Runólfur bóndi til hennar augum allt í einu
og samstundis lætur hann börukjálkana falla úr greipum sér og grípur sleggjuna
tveim höndum. — Ætlar nú karltröllið að mölva húsið hans Dóra, dettur mér
helzt í hug, — sópa því af grunninum eins og kerlingunum áðan.
Án hiks eða tafar reiðir Runólfur sleggjuna til höggs, og höggið fellur, —
á grænu börurnar. Og hann lætur höggin riða eitt af öðru og malar og brýtur,
trogið, kjálkana og hjólið góða, allt mélinu smærra. Og hann stynur af áreynsl-
unni, stynur og tautar. Ég reyni ekki að koma fyrir hann vitinu, það gæti verið
hættulegt. Og hann linnir ekki látum fyrr en hann er búinn að flæma spýtna-