Andvari - 01.01.1952, Side 9

andvahi Sveinn Bjömsson 5
uðu þjóðina, svo að uggur var í mörgum um, að af mundi leiða
algjöra landauðn á skömmum tíma.
Úr þessum jarðvegi spratt sú kynslóð, er tók við stjóm þjóðar
vorrar á fyrsta og öðrum tug þessarar aldar og hafði þá stjóm á
hendi fyrstu áratugi aldarinnar. Sú kynslóð er nú að mestu
horfin bak við tjaldið mikla. En þar voru að verki margir þrótt-
miklir, bjartsýnir hæfileikamenn, er gerðust brautryðjendur á
því nær öllum sviðum hins íslenzka þjóðlífs, hvort sem var í
stjórnmálum, atvinnumálum eða menningarmálum. Einn allra
bjartsýnasti, drenglyndasti og hæfileikamesti foringi frá þessu
tímahili, er þjóð vor hefur eignazt, og sem geysimiklu ævistarfi
hefur afkastað fyrir þjóð sína, sem seint verður fullþakkað, var
Sveinn Björnsson, fyrsti forseti hins íslenzka lýðveldis.
Sveinn Bjömsson var fæddur í Kaupmannahöfn 27. febrúar
1881. Faðir hans var Björn Jónsson, ritstjóri, alþingismaður og
síðar ráðherra. Bjöm Jónsson var Breiðfirðingur að ætt, sonur
Jóns hreppstjóra Jónssonar í Djúpadal, sem var talinn 8. maður
frá Einari prófasti Sigurðssyni í Eydölum. Forfeður Björns höfðu
gegnum marga ættliði verið merkisbændur á Vesturlandi. Móðir
Ejörns, en amma Sveins forseta, hét Sigríður Jónsdóttir, af valin-
kunnum og góðum bændaættum, vestfirskum. Kona Bjöms Jóns-
sonar var Elísabet Guðný Sveinsdóttir, prófasts Níelssonar á
Staðarstað, alkunns fræðimanns, kennimanns og búhölds. Frú
Elísabet Sveinsdóttir var hin mesta atgerviskona, vel menntuð,
hófsöm og sá með ágætum um heimili sitt, sem ekki mun ávallt
hafa verið mjög auðugt. Munu uppeldishættir hennar hafa verið
hörnum hennar hollir og ágætt veganesti á lífsleiðinni. Albróðir
Elísabetar var Hallgrímur Sveinsson, biskup. Báðir foreldrar
Sveins forseta voru því af kjarnmiklum bændaættum komin.
björn Jónsson fór til Kaupmannahafnar árið 1871 og hóf laga-
nám við Háskólann. Komst hann þá fljótt í kynni við Jón Sig-
urðsson og varð lærisveinn hans og eldheitur stuðningsmaður.
bjóðhátíðarárið 1874 hvarf Bjöm heim aftur, án þess að ljúka