Andvari - 01.01.1952, Blaðsíða 87
ANDVARl
Móðurvernd og föðurhandleiðsla
83
af alhug sinna barninu, og þar sem hún var vel gerð kona og
skildi, livað í húfi var, fór hún að ráðum hans. Það tók hana
margra mánaða tvísýna baráttu að koma Pat aftur á réttan kjöl
líkamlega og andlega.
Þá er mjög mikilvægt, að ungbarnið tengist fyrst einum manni,
móður sinni eða þeirri konu, sem gengur því í móður stað. Með
því móti myndast bezt með baminu djúpstætt traust til annarra
°g öryggiskennd. Eiga hér við hin spaklegu orð Ibsens:
Ej nogen Sjæl kan alle favne
hvis ikke först han elsked en.
Þetta kemur líka fram í fornum uppeldisháttum, þegar böm
höfðu sömu fóstmna eða fóstrann. Elliðstæðu þessa má einnig
finna meðal dýra: Einn maður verður að venja hund eða temja
hest. Tamningin mistekst, ef margir hafa hana á hendi.
Það hafa raunar aldrei þótt góðir uppeldishættir, að skipta
°ft um uppalendur barna. „Alinn upp á flækingi , með þess-
um orðum er þessari tegund óheppilegs uppeldis lýst. Þvi verður
að fylgja þeirri meginreglu, ef móðir deyr, veikist eða getur af
einhverjum ástæðum ekki gengt móðurhlutverkinu, að kapp-
kosta að fá baminu staðgengil hennar, fóstru, sem gengur barn-
inu um stundarsakir eða fyrir fullt og allt í móður stað.
Af þessu leiðir, að líkamlega og andlega heilbrigðum börn-
um er betra að alast upp á einkaheimili, ef það er sæmilegt, en
á uppeldisstofnunum, eins og þær eru nrt almennt reknar. Stafar
þetta af því, að á uppeldisstofnunum er börnunum sinnt of lítið,
en þó einkum af því, að þau tengjast þar ekki náið og til lang-
frama einum ákveðnum manni, heldur sinna rnargar fostrur
barninu sitt á hvað. Flest barnaheimili eru alltof stór og tíð
mánnaskipti verða á þeim. Allt þetta rýrir mjög uppeldisgildi
þeirra. Djúpstætt vantraust og öryggisleysiskennd heltaka barn-
ið; það verður kuldastrá og afleiðingarnar koma oft fram fyrr
eða síðar í sálarstríði eða ýmsum begðunarvandkvæðum, ófull-
nægjandi félagslegri aðlögun og siðferðilegum vanþroska og sljó-