Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1952, Blaðsíða 32

Andvari - 01.01.1952, Blaðsíða 32
28 Þorkell Jóhannesson , ANDVARI er þá varð hér á landi í atvinnu- og fjármálum, átti sínar dýpstu rætur að rekja til stjórnarfars, er í fyrstu mótaðist af harðvítugri keppni konungsvaldsins til þess að styrkja aðstöðu sína með fjár- afla og sívaxandi afskiptum og áhrifum urn málefni þegnanna, þar sem það neytti aðstöðu sinnar til þess að tryggja sér hlut ljóns- ins, hvar sem málum þurfti að miðla milli þjóðfélagsstétta og einstaklinga, þangað til fullu einveldi var náð. Svo sem kunnugt er, var landstjóm hér svo fariÖ fram að siÖskiptum, að konungar landsins og umboðsmenn þeirra höfðu lítil afskipti af innanlandsmálum. Höfuðviðfangsefni þeirra var að gæta þess, að skattar og gjöld til konungs væri af höndum innt, svo sem lög og fom venja stóð til, og skipa málum manna, sem svo voru vaxin, að eigi varð til lykta ráðið með öðrum hætti en að konungsboð eða úrskurður hans kæmi til. Þrátt fyrir er- lend yfirráð var þjóðin tiltölulega frjáls og óháð um flest sín efni, enda átti hún um langa hríð á 15. öld og fram undir sið- skipti fremur greið og hagstæð viðskipti við aðrar þjóðir, Þjóð- verja og Englendinga, bjó við sæmilegan efnahag, stundaði at- vinnuvegi sína af dugnaði og var í engu eftirbátur annarra þjóða í verklegri menningu né andlegri, þótt í ýmsu væri hún öðmm þjóðum frábrugðin, svo sem eðli landsins og upplag og þróun sjálfrar hennar krafði. Þótt hér færi stundum ekki allt frarn með þeim hætti, sem konungi eða mönnum hans, eða jafnvel lands- mönnum sjálfum líkaði bezt, einkum í siglingu og viðskiptum Þjóðverja og Englendinga, er gerðu sig hér nokkuð heimakomna, fengu þeir lítið að gert. Konungamir voru á þessum tímum í rauninni valdalitlir heima fyrir auk heldur og urðu að aka segl- um eftir vindi í sífelldri togstreitu við rótgróið og tortryggið höfð- ingjavald og ágengt og sívaxandi kirkjuvald. Tekjur konungs voru tiltölulega litlar og fjáröflun til ríkisþarfa þröngar skorður settar vegna sérhagsmuna og einkaréttinda aðals og klerkdóms. Ríkis- valdið var því lítils megnugt til fjárfrekra framkvæmda og um- svifa, enda fór svo jafnan, er mikils þurfti við, svo sem til land- varna eða hernaðar, að leita varð til aðalsins og kirkjunnar um
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.