Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1952, Blaðsíða 51

Andvari - 01.01.1952, Blaðsíða 51
andvari Skúli Magnússon og Nýju innréttingamar 47 aS upp kæmi deilur milli Skúla og félagsins, er brátt urðu mjög hatrammar á báða bóga. Hámarki sínu náðu deilur þessar, er Skúli kærði félagið fyrir vörusvik 1768, en félagið svaraði með málssókn á hendur Skúla, vegna þess að hann hafði látið gera upptækar vörur fyrir félaginu 1769. Stóðu málaferli þessi sem hæst, er Landsnefndin 1770 var hingað send, en hún skyldi mcðal annars rannsaka verzlunarmálið og gera tillögur um skip- an þess framvegis. Um þessar mundir var illa ært í landi vegna fjársýkinnar einkum og landsmenn niðurbældir og úrræðalausir. Skúli einn var óbugaður. Lagði hann fyrir nefndina nýtt frum- varp um verzlunina, er hann hafði samiÖ 1767. Meginhugsun frumvarpsins var sú sama og fram kom í frv. hans 1757. Verzl- unin skyldi rekin með beinni þátttöku landsmanna, en verzlun- arlagið allt frjálslegra. En þrátt fyrir alla óánægju manna með Almenna verzlunarfélagið, treystist enginn til að fylgja Skúla. Ríkisstjómin taldi og vonlaust, eins og högum var nú háttað, að gera róttækar breytingar á verzlunarháttum hér. En brátt rak að því, að Almenna verzlunarfélagið yrði að hætta. AÖ vísu vann það vöruupptektarmálið gegn Skúla, en var dæmt til fjársekta í vörusvikamáli sínu og átti nú auk þess sem mest að vinna í málaferlum, er Skúli hóf gegn því fyrir illa meðferð þess á iðnaðarstofnununum. 1774 ákvað stjórnin að taka sjálf við ís- landsverzluninni og 1779 lauk málum Skúla út af iÖnaðarstofn- ununum með sættargerð og voru þær síðan konungseign og rekn- ar af stjóm konungsverzlunarinnar og í sambandi við hana til 1787, er verzlunin var gefin frjáls, sem fyrr er sagt. En þótt barátta Skúla fyrir frjálsri og innlendri verzlun bæri ekki beinan árangur, þannig að frumvörp hans um það efni væri samþykkt og framkvæmd, hafði stefna hans unnið fullnaðarsigur. Um 1770 mun varla nokkur maður, sem mark var á takandi, hafa treyst sér til að verja einokunina, eða mæla henni nokkra bót. Það sem hélt lífinu í verzlunarlagi þessu enn um nærri 20 ár var, svo öfugt sem það mátti þó virðast, ekkert annað en um- komuleysi landsmanna, er einokunin átti þó mesta sök a að allra 4
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.