Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1952, Síða 51

Andvari - 01.01.1952, Síða 51
andvari Skúli Magnússon og Nýju innréttingamar 47 aS upp kæmi deilur milli Skúla og félagsins, er brátt urðu mjög hatrammar á báða bóga. Hámarki sínu náðu deilur þessar, er Skúli kærði félagið fyrir vörusvik 1768, en félagið svaraði með málssókn á hendur Skúla, vegna þess að hann hafði látið gera upptækar vörur fyrir félaginu 1769. Stóðu málaferli þessi sem hæst, er Landsnefndin 1770 var hingað send, en hún skyldi mcðal annars rannsaka verzlunarmálið og gera tillögur um skip- an þess framvegis. Um þessar mundir var illa ært í landi vegna fjársýkinnar einkum og landsmenn niðurbældir og úrræðalausir. Skúli einn var óbugaður. Lagði hann fyrir nefndina nýtt frum- varp um verzlunina, er hann hafði samiÖ 1767. Meginhugsun frumvarpsins var sú sama og fram kom í frv. hans 1757. Verzl- unin skyldi rekin með beinni þátttöku landsmanna, en verzlun- arlagið allt frjálslegra. En þrátt fyrir alla óánægju manna með Almenna verzlunarfélagið, treystist enginn til að fylgja Skúla. Ríkisstjómin taldi og vonlaust, eins og högum var nú háttað, að gera róttækar breytingar á verzlunarháttum hér. En brátt rak að því, að Almenna verzlunarfélagið yrði að hætta. AÖ vísu vann það vöruupptektarmálið gegn Skúla, en var dæmt til fjársekta í vörusvikamáli sínu og átti nú auk þess sem mest að vinna í málaferlum, er Skúli hóf gegn því fyrir illa meðferð þess á iðnaðarstofnununum. 1774 ákvað stjórnin að taka sjálf við ís- landsverzluninni og 1779 lauk málum Skúla út af iÖnaðarstofn- ununum með sættargerð og voru þær síðan konungseign og rekn- ar af stjóm konungsverzlunarinnar og í sambandi við hana til 1787, er verzlunin var gefin frjáls, sem fyrr er sagt. En þótt barátta Skúla fyrir frjálsri og innlendri verzlun bæri ekki beinan árangur, þannig að frumvörp hans um það efni væri samþykkt og framkvæmd, hafði stefna hans unnið fullnaðarsigur. Um 1770 mun varla nokkur maður, sem mark var á takandi, hafa treyst sér til að verja einokunina, eða mæla henni nokkra bót. Það sem hélt lífinu í verzlunarlagi þessu enn um nærri 20 ár var, svo öfugt sem það mátti þó virðast, ekkert annað en um- komuleysi landsmanna, er einokunin átti þó mesta sök a að allra 4
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.