Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.01.1952, Qupperneq 37

Andvari - 01.01.1952, Qupperneq 37
ANDVARI Skúli Magnússon og Nýju innréttingamar 33 veldishátta um stjórn landsins. Fyrsti amtmaðurinn hér á landi, Kristján Miiller, var reyndar engan veginn vel til þess fallinn að koma nýju og fullkomnara lagi á stjórn landsins, enda fór hún fram með lítilli skipan um hans daga og fulltrúa hans og stift- amtmanns, þeirra fullmegtugu, Odds Sigurðssonar og Páls Beyers. Voru og róstutímar upp úr aldamótunum 1700 og fram til 1720. Þó var í erindisbréfi Mullers fólginn vísir þess, sem koma skyldi. Nú skyldi lokið meira og minna gerræðislegri stjóman embættis- manna hér. Pléðan af átti stjórnarráð konungs og hann sjálfur að hafa stöðugt og nákvæmt eftirlit með öllum embættisrekstri. Og til þess að ljóst mætti vera, að héðan af yrði fullt tillit tekið til nauðsynjar og velfamaðar þegnanna, var mönnum nú boðið að snúa sér til konungs með kvartanir yfir því, sem aflaga færi, og tillögur til umbóta. En til þessara ummæla í erindisbréfi Kristjáns Mullers má beint rekja skrif Páls Vídalíns, Deo, regi, patriae. Bitgerð Amgríms Vídalíns er af sama toga spunnin. Fram til aldamóta 1700 höfðu afskipti ríkisvaldsins af fjár- etnum íslendinga helzt verið í því fólgin að skapa þeim einokunar- sanminga við kaupmenn, en þeir samningar þóttu jafnan fara harðnandi. Á síðustu tugurn 17. aldar var svo komið vegna lang- varandi fjárkúgunar og niðurníðslu atvinnuveganna, er af henni stöfnðu, að eigi þótti lengur mega standa við svo búið. Langvinnt hallasri undir aldamótin lagði hér á smiðshöggið. Af vandræðum þessum leiddi sendiför Gottrúps lögmanns á konungsfund 1701, sbipun jarðabókarnefndarinnar, sem svo er oftast kölluð, 1702, °g samningu nýs verzlunartaxta. En með einokunartaxtanum 1702 er í fyrsta sinni í hundrað ára sögu einokunarinnar slakað nokkuð Þl á verzlunarkjömm að beinni tilhlutan ríkisstjómarinnar. Nú gefst ekki ráðrúm til þ ess að víkja nánara að þessum atgerðum. En starfi jarðabókarnefndar eigum við það að þakka, að við get- um gert okkur nokkurn veginn glögga hugmynd um hagi þjóðar- hurar í upphafi 18. aldar. Manntalið 1703 fræðir okkur ekki aðeins um fólksfjöldann í heild sinni, heldur fáurn við þar ljósa nrynd af atvinnuhögum fólksins. Jarðabókin fyllir hér upp og
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.